شروط ضمن عقد در سند ازدواج شامل چه مواردی است؟

در سند ازدواج یک سری شروط به صورت چاپی نوشته شده اند. این شروط چه چیزهایی هستند؟
در این مطلب کلیه شروط ضمن عقد ازدواج را برای شما شرح می دهیم.

با گروه وکلای آسا همراه باشید.

در قسمت شروط ضمن عقد ازدواج، شرط تنصیف اموال و مواردی که زن حق طلاق دارد، به صورت چاپی در عقدنامه وجود دارد. اما طرفین می توانند یک سری شروط را به دلخواه به سند ازدواج خود اضافه کنند. پس برخی از شروط تکمیلی هستند و توسط طرفین اضافه می شوند.

در زیر به بررسی و بیان هر یک از آنها می پردازیم:

شرط تنصیف اموال (شرط نصف شدن اموال)

همان شرط انتقال تا نصف دارائی است. این اولین شرط ضمن عقد ازدواج است. بند الف عقدنامه، از این شرط نام می برد.
((به موجب این شرط هرگاه مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد و طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار و وی نباشد، مرد باید تا نصف اموالی را که در دوران زندگی مشترک با زن به دست آورده به صورت بلاعوض به زن منتقل کند.))

پس برای تحقق این شرط همه ی شرایط زیر باید موجود باشند:

• مرد خواهان طلاق باشد.
• دلیل طلاق تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد.

این شرط تنها نسبت به تا نصف اموالی که مرد در دوران زندگی مشترک با زن به دست آورده اجرا می شود.
پس:

• اولا اموالی که مرد از پیش از ازدواج داشته در بر نمی گیرد
• ثانیا دقیقا نصف اموال به زن منتقل نمی شود. بلکه از 1 درصد تا 50 درصد اموال ممکن است به زن منتقل شود و میزان آن را دادگاه تعیین می کند.
• انتقال به صورت بلاعوض انجام می شود. یعنی مرد حق ندارد در مقابل از زن چیزی بگیرد.

وکالت بلاعزل طلاق برای زن:

در عقدنامه 12 بند پیش بینی شده که در صورت وجود آنها به زن وکالت در طلاق داده می شود، این بند با وکالت در طلاق مطلق متفاوت است و صرفا در صورتی که زن بتواند یکی از موارد ذیل را ثابت کند حق طلاق دارد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص وکالت در طلاق اینجا کلیک کنید.

1) عدم پرداخت نفقه
هرگاه شوهر به مدت 6 ماه به زن نفقه ندهد یا سایر واجبات مالی زن را نپردازد و امکان الزام او به پرداخت هم وجود نداشته باشد.

2) سو معاشرت مرد
سوء رفتار یا سوء معاشرت مرد به حدی که ادامه ی زندگی مشترک برای زن غیرقابل تحمل باشد.

3) بیماری صعب العلاج
مرد مبتلا به بیماری صعب العلاج باشد، به گونه ای که ادامه ی زندگی مشترک برای زن خطرناک باشد.

4)دیوانگی مرد
جنون مرد در مواردی که امکان فسخ ازدواج وجود ندارد.

5) اشتغال به شغلی که مخالف با مصلحت خانواده است.
مرد دستور دادگاه را مبنی بر عدم اشتغال به شغلی که طبق نظر دادگاه مخالف مصلحت خانواده یا زن است، اجرا نکند.

6) محکومیت به حبس
مرد با حکم قطعی دادگاه به 5 سال حبس یا بیشتر محکوم شود. یا به جزای نقدی محکوم شود، اما در اثر ناتوانی در پرداخت آن منجر به 5 سال بازداشت او شود. یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا به بازداشت شوهر به مدت 5 سال یا بیشتر منتهی شود. البته حکم مجازات باید در حل اجرا باشد.

7) اعتیاد
اعتیاد مرد به انواع مواد مخدر به گونه ای که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کند و ادامه ی زندگی برای زن دشوار باشد.
هر اعتیادی ملاک نیست این اعتیاد باید به اساس زندگی خلل وارد کند. مثلا اعتیادی که باعث مشاجره و دعوا شود. آرامش خانواده را مختل کند. از منظر مسایل مالی مشکل ساز شود.

8)ترک زندگی
مرد بدون عذر موجه زندگی خانوادگی را ترک کند. یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت نماید. تشخیص عذر موجه با دادگاه است.

9)محکومیتی که آبروی خانواده را ببرد.
محکومیت قطعی مرد در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات که با حیثیت خانوادگی و شئونات زن مغایرت داشته باشد. تشخیص این مغایرت با دادگاه است.

• شاید مرد محکوم به امری شود که شرایط بند 6 را نداشته باشد.یعنی محکوم به حبس نشود اما به مجازاتی محکوم شود که برخلاف شان و آبروس زن باشد. به طور مثال مرد محکوم به نشر اکاذیب شود و این موضوع در شان آن زن نباشد. این موضوع کاملا از زنی به زن دیگر تفاوت دارد. به طور مثال زنی که خودش سابقا سرقت کرده است نمی تواند مدعی شود که همسر من با سرقت کردن از جایی آبروی من را برده است!

10) بچه دار نشدن مرد
اگر زن بعد از 5 سال از شوهر خود به دلیل عقیم بودن او یا عوارض جسمانی دیگر صاحب فرزند نشود.

• دادگاه ها اصولا این فرصت را به زوجین می دهند که برای درمان ناباروری به مراکز درمانی مراجعه کنند و اگر زوجین با وجود طی دوره های درمانی همچنان امکام باروری نداشته باشند ، دادگاه جویز به طلاق میکند. این مورد در خصوص زمانی که مرد تمایلی به مراجعه به مراکز درمان ندارد و یا دوره درمان خود را تکمیل نمی کند نیز وجود دارد.

11) مرد مفقود الاثر شود
اگر مرد مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه از تاریخ مراجعه زن به دادگاه پیدا نشود.

• این شرط برای زمانی است که هیچ خبری از مرد نباشد. البته اگر از او خبری باشد به استناد بند 8 (ترک منزل) می تواند در خواست طلاق را داد.

12) ازدواج مجدد مرد
مرد بدون رضایت همسر، همسر دیگری بگیرد یا به تشخیص دادگاه نتواند عدالت را بین آنها اجرا نماید.

شروط تکمیلی که زوجین می توانند به سند ازدواج اضافه کنند:

علاوه بر شروط بالا که به صورت پیش فرض در عقدنامه وجود دارد، شما می توانید موارد زیر را با توافق یکدیگر  به عقد نامه اضافه نمایید:
طبق ماده 10 قانون مدنی هر شرطی که عقلایی ، مشروع و قانونی باشد افراد می توانند پیش بینی کنند. موارد ذیل نمونه ای از شروط ضمن عقد ازدواج است که بسیار رایج است ولی محدود به این موارد نمی شود.

1- حق تحصیل و حق اشتغال:

ادامه ی تحصیل حق طبیعی هر فردی است. اما معمولا برای زن این نگرانی وجود دارد که شوهر مانع از ادامه ی تحصیل آنها شود. بنابراین بعضی از زنان تمایل دارند شرطی در عقد نامه ذکر شود تا شوهر نتواند مانع ادامه ی تحصیل آنها شود. سعی کنید با مشورت یک وکیل بهترین عبارات را برای درج این شرط انتخاب کنید.
مرد می تواند زن را در شرایطی از اشتغال منع کند. اگر شغل زن منافی مصلحت خانواده، حیثیت شوهر یا خود زن باشد، مرد می تواند زن را از اشتغال منع کند. بنابراین زن می تواند حق اشتغال را در عقدنامه درج کند.

می توانید نکات تکمیلی حق اشتغال زن را در سایت ما مطالعه کنید.

2- حق خروج از کشور:

در حقوق ایران زنان تنها با اجازه ی شوهر خود می توانند از کشور خارج شوند. این وضعیت برای بسیاری از زنان به خصوص ورزشکاران و هنرمندان مطلوب نیست. بنابراین این تمایل برای زنان وجود دارد که به صورت قانونی، تصمیم گیری در این خصوص را خودشان بر عهده بگیرند.
بهتر است در عقد نامه شرطی گنجانده شود و زن می تواند در خصوص خروج از کشور به هر مدت و هر مقصدی خود تصمیم بگیرد. برای داشتن این حق لازم است وکالت جهت اخذ و تمدید گذرنامه از مرد گرفته شود.

3- حق حضانت:

مطابق قانون حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن بر عهده ی پدر است. اما ممکن است زوجین تمایل به توافق در این خصوص به شکل دیگری داشته باشند. بنابراین می توانند توافقات خود را در قالب یک شرط در عقدنامه بگنجانند.
البته عده ای می گویند با توجه به اینکه در زمان توافق هنوز فرزندی وجود نداشته و مشخص نیست توافق در خصوص حضانت چه کسی انجام شده این شرط قابل ترتیب اثر نیست. اما عده ای دیگر عقیده دارند می توان به این شرط ترتیب اثر داد چون قصد طرفین را در خصوص حضانت نشان می دهد. در خصوص سن شرط اختلاف نظر بین حقوق دانان وجود دارد.

4- حق تعیین مسکن:

مطابق قانون مدنی زن باید در منزلی زندگی کند که شوهر تعیین می کند. یعنی اختیار تعیین مسکن با شوهر است. اما زن می تواند در عقدنامه ضمن یک شرط حق تعیین مسکن را دارا شود. به موجب این شرط اختیار تعیین منزل بر عهده ی زن قرار می گیرد.

5- تقسیم اموال پس از جدایی:

این شرط با شرط تنصیف اموال متفاوت است.
با قرار دادن این شرط پس از جدایی اموال موجود بین زن و شوهر نصف می شود. بنابراین طلاق به درخواست زن باشد یا مرد فرقی ندارد. به علاوه هم اموال مرد و هم اموال زن مشمول این شرط قرار می گیرد.

6- حق طلاق برای زن (وکالت در طلاق):

در نظام حقوق خانواده ایران، ریاست خانواده بر عهده ی شوهر است. همین باعث می شود که حق طلاق هم بر عهده ی مرد باشد.
اما در مواردی زن از جانب مرد وکیل در طلاق می شود. پس اشتباه است که بگوییم به زن حق طلاق داده شد. در واقع به زن وکالت در طلاق داده می شود.
اما موارد پیش بینی شده در عقدنامه که زن را وکیل در طلاق قرار می دهد، موارد محدودی است. بنابراین بهتر است در دفتر اسناد رسمی یک وکالتنامه طلاق جداگانه و کامل تهیه کنید.

جهت مطالعه مقاله ای در خصوص نکته های وکالت در طلاق اینجا کلیک کنید.

به این ترتیب در مواردی که به هر دلیلی نمی توانید به زندگی مشترک ادامه دهید ، با استفاده از این وکالتنامه از زندگی مشترک خارج شوید.
توجه داشته باشید وکالت در طلاق بلاعزل باشد و ضمن آن به شما حق توکیل به غیر و حق اخذ وکیل دادگستری داده شده باشد. در غیر این صورت وکالت در طلاق دردی را دوا نمی کند.

امضاء نکردن شروط ضمن عقد ازدواج چه آثاری دارد؟

آیا امضاء کردن شروط ضمن عقد اجباری است؟
برخی تصور می کنند که ملزم به امضای کلیه بندهای عقدنامه هستند. در حالی که چنین نیست. هر یک از طرفین می تواند از امضای شروط ضمن عقد امتناع کند و هیچ اجباری برای امضاء شروط وجود ندارد.
به علاوه امضا نکردن شروط ضمن عقد باعث نمی شود که عقد ازدواج باطل شود.

تغییر شروط ضمن عقد نکاح :

آیا بعد از عقد می توان شروط ضمن عقد را تغییر داد؟
همان طور که توضیح دادیم، بعضی شروط به صورت چاپی در عقدنامه وجود دارد. اگر هر یک از زوجین شرط نوشته شده را قبول نداشته باشد، می تواند از امضای آن خودداری کند. به ترتیب می توان به جای آن شرط جایگزین قرار داد.
مثلا زن و شوهر موافق شرط تنصیف اموال نیستند. به همین دلیل ذیل شرط فوق را امضاء نمی کنند و به جای آن شرطی را قرار می دهند که اموال هر دو پس از طلاق تقسیم شود.

اگر بعد از ازدواج طرفین تصمیم بگیرند که در شروط ضمن عقد تغییر ایجاد کنند، تکلیف چیست؟
شروط ضمن عقد یک توافق 2 جانبه است که طرفین به خواست و اراده خود می توانند مجددا آن را تغییر دهند. در خصوص این شروطی که به نفع زن است (تقریبا اکثر شروط)  رضایت زن به تنهایی برای عدول از آن کفایت میکند. در واقع زن با استفاده نکردن از این شروط  از آن صرف نظر کرده است.
طرفین با توافق یکدیگر نیز می توانند کلیه شروط را تغییر دهند. این تغییر می تواند در یک سند عادی (نوشته ای بین طرفین) باشد و یا در یکی از دفاتر اسناد رسمی صورت بگیرد.

جهت اخذ وکیل و مشاوره با وکیل خانواده با گروه وکلای آسا تماس بگیرید.22350512 و 26766919