بروزرسانی: ۱۸ام دی, ۱۴۰۲
نفی نسب و نفی ولد

نفی نسب و نفی ولد

یکی از موضوعات بسیار مهم در حقوق ما موضوع نسب است. چرا که آثار بسیار مهمی را ایجاد می نماید. از جمله آثار مهم نسب ارث است. اما گاهی ممکن است این نسب مورد انکار یا عرض دیگران قرار گیرد و دعاوی نفی ولد یا نفی نسب مطرح گردد.

 

در این مطلب در خصوص این دو دعوا توضیح می دهیم. با گروه وکلای آسا همراه باشید. 

 

 

نفی نسب چیست؟

نسب در لغت به معنای رگ و ریشه و رگ و پیوند است. و در اصطلاح حقوقی منظور رابطه ی طبیعی و خونی میان دو نفر است که یکی به طور مستقیم از بطن دیگری به دنیا آمده است.

حال ممکن است کسی که ظاهرا با دیگری قرابت نسبی دارد، این قرابت و پیوند را انکار نماید.

به این اقدام نفی نسب می گویند. نفی نسب ممکن است از جانب پدر، مادر، فرزند و  هر شخص ذی نفعی مطرح شود. در واقع در دعوای نفی نسب ملحق بودن طفل به پدر و مشروع بودن نسب او مورد مناقشه قرار می گیرد و این ادعا می تواند از جانب شخص پدر یا هر ذی نفعی مطرح گردد.

به عنوان مثال ورثه ادعا می کند که طفل جز ورثه نیست ، یا مادری ادعا می کند که اصلا بچه ای به دنیا نیاورده این طفل را به جای بچه ی خود معرفی کرده است. 

 

 

نفی نسب و ابطال شناسنامه:

کسی که به موجب رای دادگاه نسب او نفی شود، باید دادخواستی به خواسته‌ی ابطال شناسنامه به طرفیت اداره‌ی ثبت احوال به دادگاه ارائه دهد. دادگاه پس از رسیدگی حکم به ابطال شناسنامه صادر می نماید. 

 

 

نفی نسب فرزند خوانده:

بین فرزند خوانده و پدر و مادرخوانده، رابطه و پیوند خونی ایجاد نمی شود.

به همین دلیل است که فرزند خوانده از کسانی که او را به فرزندی پذیرفته‌اند، ارث نمی برد.

بنابراین افراد ذی نفع مانند ورثه می توانند نفی نسب فرزند خوانده را تقاضا نمایند.

مثلا زمانی که نام فرزند خوانده متوفی در گواهی حصر وراثت قید شد و او جزو ورثه شمرده شود، سایر ورثه می توانند دادخواستی به خواسته‌ی نفی نسب را به طرفیت فرزند خوانده تقدیم دادگاه نمایند.

 

 

نفی نسب توسط ورثه:

دعوای نفی نسب علاوه بر پدر یا مادر، می تواند توسط افراد ذی نفع نیز مطرح شود. این افراد ذی نفع می توانند ورثه ی متوفی باشند.

بنابراین چنانچه ورثه از نفی نسب فردی نفع ببرند می توانند این دعوا را علیه او مطرح کنند.

مثلا ممکن است فردی فوت نماید و در میان فرزندان او، پسر یا دختری باشد که پیوند خونی او با متوفی مورد اختلاف باشد.

در این صورت چون ورثه از نفی نسب این دختر یا پسر نفع می برند، می توانند دعوای نفی نسب را علیه او مطرح کنند.

به این ترتیب اگر ثابت شود که واقعا بین متوفی و یکی ز فرزندان رابطه ی نسبی وجود ندارد، آن فرزند از متوفی ارث نمی برد و نام او در گواهی حصر وراثت در میان ورثه ذکر نمی شود.

 

نفی ولد چیست؟

نفی نسب به وسیله پدر را نفی ولد می گویند.

با آن که در مورد نفی نسب گفتیم که این دعوا می تواند از جانب پدر یا مادر یا هر ذی نفعی مطرح شود، اما دعوای نفی ولد تنها توسط پدر قابلیت طرح دارد.

در دعوا نفی ولد، پدر ادعا می کند که نطفه ی فرزند ملحق به او نیست و نطفه ی طفل در اثر رابطه ی مادر با فرد دیگری منعقد شده است.

در بحث نفی ولد یک اماره ی قانونی به نام اماره فراش وجود دارد.

ماده ی 1158 قانون مدنی در این مورد مقرر کرده:

«طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه ز تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.»

در ادامه ماده ی 1159 در این مورد مقرر کرده:

«هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد شود ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه مادر شوهر نکرده و از تاریخ انحلال نکاح تا رز ولادت طفل بیش از ده ماه نگذشته باشد مگر آن که ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت کمتر از 6 ماه و یا بیش از ده ماه گذشته باشد.»

پدر برای نفی ولد باید خلاف آنچه در اماره ی فراش دیدیم را ثابت نماید. 

 

 

لعان نفی ولد:

لعان چیست و نفی ولد از طریق لعان چگونه است؟

لِعان در لغت به معنای نفرین کردن است. لَعان زمانی تحقق می یابد که شوهر به زن نسبت زنا دهد. یا فرزندی را که زن به دنیا آورده از خود نفی کند.

ترتیب انجام لعان به این صورت است که زن و شوهر نزد حاکم شرع حضور می یابند و مرد 4 بار سوگند یاد می کند راست می گوید و در بار پنجم می گوید لعنت خدا بر من اگر دروغ گو باشم.

پس از آن زن 4 بار سوگند می خورد که مرد دروغ می گوید. سپس می گوید خشم خدا بر من اگر او راست گفته باشد. پس از انجام لعان، زن و مرد برای همیشه به یکدیگر حرام می شود و مجددا نمی توانند با یکدیگر ازدواج نمایند.

فرزند مورد لعان هم به شوهر ملحق نمی شود. بنابراین فرزند از پدرو پدر از فرزند ارثی نخواهند برد. البته اکنون عملا لعان انجام نمی شود و این نهاد متروک مانده است.

حال اگر پدر پشیمان شود و از لعان رجوع کند، یعنی طفل مورد لعان را از خود بداند، این رجوع تنها نسبت به خود او اثر دارد. به این معنی که با رجوع پدر از لعان، فرزند از او ارث می برد، اما پدر همچنان از فرزند ارثی نمی برد.

 

 

مرور زمان دعوای نفی ولد چقدر است؟

دعوای نفی ولد باید در مدت مشخصی توسط پدر طرح شود. ماده ی 1162 قانون مدنی در این رابطه بیان می دارد:

«دعوی نفی ولد باید در مدتی که عادتا پس از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل برای امکان اقامه دعوا کافی می باشد اقامه گردد. در هر حال دعوی مزبور پس از انقضاء دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل مسموع نخواهد بود.»

حال اگر شوهر از تاریخ حقیقی تولد طفل اطلاع نداشته باشد و تاریخ اشتباهی را به او بگویند تا بچه ملحق به او گردد. بعدها شوهر از تاریخ درست تولد بچه مطلع شود، دعوای نفی ولد را باید در مدت دو ماه از تاریخ کشف فریب طرح کند. 

 

 

تفاوت نفی ولد و نفی نسب:

همان طور که در تعریف نفی ولد گفتیم، نفی ولد شکل خاصی از نفی نسب که دو تفاوت عمده با آن دارد:

  • دعوای نفی نسب توسط پدر، مادر یا هر شخص ذی نفع در موضوع می تواند طرح شود. اما طرح دعوای نفی ولد تنها توسط پدر امکانپذیر است.
  • طرح دعوای نفی نسب محدود به مدت زمان خاصی نیست. اما دعوای نفی ولد باید ظرف دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد بچه طرح شود.  

 

 

دادگاه صالح:

دادگاه خانواده از نظر ذاتی برای رسیدگی به دعوای نفی نسب و نفی ولد صلاحیت دارد. از نظر محلی نیز دادگاه خانواده محل اقامت خوانده‌ی صالح است.

 

 

چگونه نفی ولد و نفی نسب را ثابت کنیم؟

برای اثبات این دعوا بنا به شرایط و مدارکی که دارید می توایند از دلایل ذیل استفاده نمایید.

  • اقرار

این اقرار ممکن است در نزد قاضی باشد و یا در نزد شخصی باشد و آن شخص برای شما این موضوع را شهادت دهد. مثلا فردی نزد دیگری بگوید من را از پرورشگاه گرفته‌اند.

  • شهادت شهود

یکی از مهم ترین دلایل اثباتی برای نفی نسب و نسب ولد می تواند شاهد باشد. مثلا شخصی شهادت دهد که من خود دیدم بچه را زن دیگری به دنیا اورده است.

  • نظر پزشکی قانونی

پزشکی قانونی می تواند از طریق آزمایشات دی نی ای ، انتساب نسب را تشخیص دهد. شما می توانید به عنوان دلیل درخواست پزشکی قانونی کنید.

  • سند عادی و رسمی

ممکن است به وسیله یک سند عادی یا رسمی بتوان نفی نسب را ثابت کرد. مثلا شخصی در وصیت نامه خود اعلام میکند که فلانی فرزند من نیست و یا فردی اعلام میکند پدر واقعی من شخص دیگری است.

شما همچنین برای اثبات این موضوع می توانید از قرینه ها و امارات استفاده کنید . مثلا وجود یک مسیج مرتبط و یا یک صدای ضبط شده می تواند به شما در پرونده کمک کند

 

نمونه رای نفی نسب

 

 

جهت مشاوره و عقد قرارداد با وکیل خانواده با ما در ارتباط باشید. 22350512

 

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *