بروزرسانی: ۱۳ام اسفند, ۱۴۰۲
چک امانی چیست؟

چک امانی چیست؟ بررسی کامل و جامع چک امانی

چک اصولا و قانونا وسیله ای از بابت پرداخت است. اما به صورت اسثنایی مواردی وجود دارد که چک امانی و از بابت حسن انجام تعهد است. این چک معمولا با هدف تضمین اجرای تعهد صادر می‌شود. به این صورت که ممکن است قرارداد پایه‌ای وجود داشته باشد. سپس یکی از طرفین قرارداد جهت تضمین اجرای تعهد یا تعهدات خود چکی را صدور و به عنوان امانت نزد طرف دیگر قرار دهد. البته لازم به ذکر است در قانون چیزی به نام امانی وجود ندارد. بلکه صدور این نوع چک موضوعی عرفی است و وصف امانتی آن را صادرکننده به آن می‌دهد.

حال برای آشنایی بیشتر با چک امانی و نکات قانونی آن با گروه وکلای آسا همراه باشید.

ماهیت چک امانی

چک از اسناد مهم تجاری و وسیله پرداخت می‌باشد. امروزه بسیاری از افراد در معاملات مختلف خود از آن بهره می‌گیرند. بوسیله چک امکان پرداخت برای افراد بسیار سهل و سریع شده است.

برای مطالعه بیشتر کلیک کنید: مطالبه وجه چک

چکی که برای تضمین انجام تعهدات صادر می‌شود چک امانی نام دارد. به طور مثال علی و رضا طرفین یک قرارداد می‌باشند. که هرکدام از آنها تعهدات و وظایفی در مقابل دیگری برعهده دارد. علی برای تضمین انجام تعهدات خود و برای اینکه اعتماد رضا را جلب کند که وظایف خود را در موعد مقرر به طور کامل انجام می‌دهد، چکی را در وجه رضا صادر می‌ کند. هدف از صدور این چک این نیست که رضا در موعد مقرر وجه چک را وصول کند. بلکه هدف این است که رضا مطمئن شود علی به تعهد خود پایبند است. اگر از علی بدقولی یا تخلفی در انجام تعهدات خود سر بزند رضا می تواند برای جبران زیان‌ ها به خود نسبت به چک اقدام کند.

به منظور دسترسی به راه های ارتباطی با وکیل متخصص کلیک کنید: سرور ثانی نژاد وکیل پایه یک دادگستری

استرداد چک امانی

نحوه تنظیم متن رسید چک امانی

در متن رسید چک امانی باید به نکات ذیل توجه شود:

  • شماره، تعداد، مبلغ  و مشخصات کامل چک در رسید درج گردد.
  • به صراحت نوشته شود که چک مذکور ” به چه عنوان” نزد گیرنده می باشد. وی حق انتقال آن به اشخاص دیگر ندارد.
  • حتی الامکان به قرارداد پایه و تعهدی که به دلیل آن چک صادر می شود اشاره شود. 

در این زمینه نظر شما را به نمونه متن رسید این نوع چک در ذیل جلب می نمایم:

اینجانب ….. چک شماره….. را در قبال تضمین انجام تعهد مربوطه به استناد قرارداد فی مابین به شماره …. به عنوان امانت به …. تحویل می نمایم. ایشان حق انتقال آن را به هیچ شخصی ندارد و چمتمچه بر خلاف این تعهد عمل نماید علاوه بر استرداد لاشه چک حق مطالبه مبلغ آن را نیز خواهم داشت.

ابطال چک امانی

در قانون لفظی با عنوان ابطال چک امانی وجود ندارد. فرد در صورتی که تمامی تعهدات خود به موجب قرارداد پایه را رعایت کند و هم اکنون در صدد پس گرفتن این چک متعلق به خود باشد می‌تواند به دو روش حقوقی و کیفری در این زمینه اقدام نماید:

  • در روش حقوقی دادخواستی با عنوان استرداد لاشه چک به طرفیت امین مطرح می نماید. با این توضیح که تمامی تعهدات و وظایف خود را پیرامون قرارداد پایه به انجام رسانده است. اما با این حال شخص امین چک موضوع را مسترد نمی نماید.
  • در روش کیفری امانت گذار می تواند شکایت خیانت در امانت علیه امین مطرح نماید. با این توضیح که چک، مشروط به انجام تعهدات در ید امین می باشد. که با به انجام تعهدات مربوطه دیگر موجبی برای وجود چک در ید امین وجود ندارد.

درصورت مطالبه امانت گذار و عدم استرداد آن توسط امین که به نوعی نشان دهنده تصاحب وی می باشد. میتوان سوء نیت امین را در تحقق جرم خیانت در امانت به اثبات رسانید.

استرداد چک امانی

پیشتر توضیح دادیم که امانت یعنی شخص امانت دهنده مال متعلق به خود را به شخص دیگری که به اصطلاح امین نامیده می شود، می سپارد. تا هرزمان امانت دهنده درخواست نمود مال متعلق به او را مسترد نماید. در ارتباط با تمام اموالی که مورد رابطه امانی قرار می گیرد این قانون صادق است. که با درخواست امانت گذار مبنی بر استرداد مال، رابطه امانی ساقط و امین موظف به استرداد مال میباشد.

برگشت زدن چک امانی چه شرایطی دارد؟

بهترین وکیل خانم در تهران اذعان می دارد که برگشت زدن چک امانی تفاوتی با سایر چک ها ندارد. بانک برای برگشت زدن چک ، به موضوع چک توجهی نمی کند. حتی اگر امانی بودن روی چک درج شود. در صورت وجود شرایط کافی (مانند وجود تاریخ و امضا) چک را برگشت می‌ زند. در تمامی موارد چک‌ ها وسیله پرداخت می‌ باشند. مشخص است در صورت موعد پرداخت چک در صورت عدم وجود موجودی با صدور گواهی عدم پرداخت امکان برگشت آن توسط دارنده وجود دارد.

شرایط تحقق خیانت درامانت در چک امانی

جرم خیانت در امانت درباره چک امانتی چه زمانی تحقق می یابد؟ برای تحقق جرم خیانت در امانت در خصوص چک ، تمام موارد ذیل باید اتفاق بیفتند. خیانت در امانت در چک زمانی تحقق می یابد که چک به جهتی به طور مثال وجود قرارداد پایه، نزد فردی (امین) به عنوان امانت باشد.

  • قرار بر این باشد که متعاقباً با اجرای کامل تعهدات مربوط ، امین چک را  مسترد نماید.
  • زمانیکه امانت گذار تمامی تعهدات خود را اجرا می نماید امین به جای استرداد چک، آن را به ضرر وی (با مراجعه به بانک و اخذ گواهی عدم پرداخت بانک محال علیه و شکایت از وی و حتی به واسطه دادخواست ضرر و زیان) وصول نماید.
  • ممکن است دارنده چک آن را برگشت نزند. ولی با وجود مطالبه و درخواست استرداد چک ، با ممانعت رو به رو شود. مثلا صادر کننده چک به دارنده چک اظهارنامه ای ارسال کند. وفق آن درخواست استرداد چک نماید. دارنده از استرداد آن ممانعت کند. در این صورت نیز جرم خیانت در امانت محقق می شود.

پس از تحقق کلیه امور فوق ، می توان نسبت به شکایت خیانت در امانت اقدام کرد.

برای مطالعه بیشتر کلیک کنید: خیانت در امانت

راه کار جلوگیری از سوء استفاده از چک امانی

ضرورتا در مواردی که که به موجب آن چک امانی صادر شده است قید شود که چک به چه عنوان به امین سپرده می شود. تا بدین ترتیب بتوان از هرگونه سو استفاده از چک جلوگیری به عمل آورد و بستری مناسب برای کلاهبرداری آنان به طرق مختلف را ایجاد ننمود. این ساده ترین و الزامی ترین موردی است که در این نوع از چک ها باید مد نظر قرار دهید و از توجه به آن غافل نمایند. در ادامه نکاتی دیگر را نیز عنوان می داریم. با ما همراه باشید.

به جهت پاسخ به برخی از سوالات متداول در مورد چک ها امانی با ما همراه باشید. بعد از اتمام سوالات چمانچه کماکان نیاز به مشاوره تخصصی در باب امور حقوقی و کیفری مربوط به انواع چک دارید، با ما تماس بگیرید: 02122350512 و 09124357415

آیا می توان هر زمان استرداد چک امانی را از امین مطالبه نمود؟

درخصوص چکی که صرفا به عنوان امانت و جهت تضمین تعهدات موضوع قرارداد به شخصی سپرده می شود ماهیت امانتی بودن با کمی تغییر همراه است. به طور مثال زمانی را در نظر بگیرید که شخصی جهت تضمین تعهدات خود به موجب یک قرارداد پایه چکی را به طرف مقابل به عنوان امانت تحویل می دهد. این مورد قابل پذیرش نیست زیراکه هر زمان وی چک را مطالبه نمود، شخص امین را موظف به استرداد چک بدانیم.

در چک امانی امانت گذار چه زمانی می‌تواند چک را مطالبه نماید؟

امانت گذارتنها در یک زمان می تواند چک را مطالبه نماید.

آن زمان این است که تمامی تعهدات خود مربوط به قرارداد پایه را رعایت نماید. سپس تقاضای استرداد چک امانی را مطرح نماید.

آیا با توجه به لزوم ثبت چک در سامانه صیاد امکان صدور چک امانی وجود دارد؟

طبق اصلاحات موجود در قانون صدور چک، تمام عملیات مرتبط با چک اعم از صدور و انتقال آن باید در سامانه صیاد ثبت گردد. از این رو برای اینکه چک طبق قانون معتبر باشد باید لزوما در سامانه صیاد ثبت شو.، اما الزام به ثبت چک در سامانه صیاد مانع از صدور چک امانی نمی‌ باشد. به این معنا که اشخاص همچنان می‌ توانند این نوع چک را صادر نمایند. با این تفاوت که برخلاف گذشته صرف صدور فیزیکی چک کفایت نمی‌ کند. برای اینکه چک دارای اعتبار گردد باید توسط صادرکننده به نام دریافت کننده یا امین در سامانه صیاد ثبت شود. درغیر این صورت چک مذکور فاقد مزایای قانون چک می‌باشد. همچنین امین در صورت لزوم (عدم انجام تعهدات) تنها با عنوان سندعادی مطالبه وجه می‌تواند از آن استفاده نماید

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *