بروزرسانی: ۲۳ام آذر, ۱۴۰۲
نتیجه عدم حضور در دادگاه چیست ؟ دلایل موجه عدم حضور کدامند؟

نتیجه عدم حضور در دادگاه چیست ؟ دلایل موجه عدم حضور کدامند؟

یکی از مسائلی که ذهن طرفین دعوا را به خود مشغول می کند، حضور یا عدم حضور در دادگاه است. سوال اینجاست که عذر موجه عدم حضور در دادگاه چیست؟

بسیاری از مواقع این سوال پرسیده می شود که اگر در دادگاه حاضر نشوم چه اتفاقی می افتد؟ اثر حاضر نشدن در دادگاه برای خواهان و خوانده متفاوت است.

 

در این مطلب در مورد نتیجه حاضر نشدن هر یک از طرفین و دلایل موجه برای عدم حضور در دادگاه توضیح می دهیم. 

 

با گروه وکلای آسا همراه باشید.

 

 

عدم حضور در دادگاه حقوقی:

پس از تقدیم دادخواست، در صورت کامل بودن آن، دفتر شعبه اقدام به تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین دعوا یا وکلای آنها می نماید.

اگر طرفین دعوا وکیل داشته باشند، وکیل در روز دادرسی مکلف به حضور است مگر در موارد استثنائی که در ادامه خواهیم گفت. 

اما در مورد خود خواهان و خوانده باید به ماده ی 93 قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کنیم.

در این ماده گفته شده که خواهان و خوانده می توانند در جلسه دادرسی حضور یافته یا لایحه ارسال کنند.

به این ترتیب تکلیفی برای حضور اصحاب دعوا در دادگاه وجود ندارد. اما حاضر نشدن در جلسه ی رسیدگی برای هر یک از طرفین آثاری را ایجاد می کند که در ادامه خواهیم گفت. 

طرفین می توانند در جلسه دادگاه حاضر شوند و یا لایحه ای ارسال کنند.

 

 

ابلاغ احضاریه:

ابلاغ در لغت به معنای رسانیدن و در اصطلاح به معنای آگاه کردن مخاطب از مفاد برگ قضایی طبق تشریفات قانونی است. به طور خلاصه ابلاغ بر دو نوع است:

  • ابلاغ واقعی در صورتی است که برگ ابلاغیه طبق تشریفات قانونی به خود مخاطب تحویل داده شده و از او رسید دریافت شود.
  • ابلاغ قانونی در صورتی انجام می شود که برگ های ابلاغیه به شخص مخاطب تحویل داده نشود اما محتوای ابلاغیه به آگاهی فرد برسد. مثلا اوراق به همسر مخاطب ابلاغ تحویل داده شده یا مفاد ابلاغیه نشر آگهی شود.

 

در حال حاضر ابلاغ اوراق قضایی از طریق سامانه ثنا انجام می شود. وصول الکترونیکی اوراق قضایی به حساب کاربری مخاطب در سامانه ثنا، ابلاغ محسوب می شود. مشاهده ی این اوراق توسط فرد با ثبت زمان و سایر جزئیات به منزله ی ابلاغ واقعی است.

 

اگر مخاطب به عمد به سامانه مراجعه نکند عمل او خودداری از دریافت اوراق قضایی محسوب شده و و طبق ماده ی 70 قانون آیین دادرسی مدنی، ابلاغ قانونی محسوب می شود.

 

 

حاضر نشدن خواهان در دادگاه چه آثاری دارد؟

خواهان کسی است که با تقدیم دادخواست ادعایی را علیه خوانده مطرح می کند.

همان طور که گفتیم طبق ماده ی 93 قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان مجبور به حضور در جلسه ی دادرسی نیست و می تواند به جای اینکه شخصا حاضر شود وکیل بفرستد یا لایحه ای تنظیم و برای دادگاه ارسال نماید.

 

اما عدم حضور خواهان در دادگاه آثار مهمی برای او دارد.

اول اینکه یکی از تکالیف خواهان ارائه ی اصل مدارکی است که پیوست دادخواست خود نموده است.

بنابراین اگر خواهان نخواهد یا نتواند در جلسه ی رسیدگی حاضر شود باید اصل اسناد خود را توسط وکیل یا نماینده به دادگاه ارائه نماید.

اگر خواهان به این شکل عمل نکند، با وجود شرایط زیر دادخواست خواهان ابطال می شود:

  1. مدرک خواهان سند عادی باشد.
  2. آن سند مورد ادعای تردید یا انکار خوانده قرار گرفته باشد.
  3.  دادخواست مستند به دلیل دیگری نباشد.

 

همچنین با توجه به ماده 95 قانون آیین دادرسی مدنی حاضر نشدن خواهان در دادگاه مانع از رسیدگی یا صدور رای نیست.

در صورتی که دادگاه به اخذ توضیح از خواهان نیاز داشته باشد و خواهان در جلسه ی رسیدگی حاضر نشود و با توضیحات خوانده هم دادگاه نتواند رای بدهد، دادخواست خواهان ابطال می شود.

در رویه ی قضایی در صورت عدم حضور خواهان، دادگاه با ذکر این نکته که اخذ توضیح از خواهان لازم بوده و اصل مستندات او ارائه نشده است، دادخواست را ابطال می کند.   

 

 

نتیجه عدم حضور در دادگاه چیست ؟ دلایل موجه عدم حضور کدامند؟

 

حاضر نشدن خوانده در دادگاه چه تبعاتی دارد؟

خوانده کسی است که ادعایی حقوقی علیه او مطرح شده است.

خوانده مجبور به حضور در جلسه ی دادرسی نیست و می تواند به جای خود وکیل بفرستد یا لایحه ای تنظیم و ارسال نماید.

اما عدم حضور خوانده نیز نتایجی دارد. از جمله اینکه خوانده نیز در مقام دفاع ممکن است قصد استناد به مدارکی را داشته باشد.

در این صورت او باید اصل و رونوشت آن اسناد و مدارک را در جلسه ی اول دادرسی ارائه دهد. 

اگر خوانده به سند عادی استناد کرده باشد و اصل سند را ارائه ندهد و خواهان نسبت به آن سند ادعای انکار و تردید را مطرح کند، آن سند دیگر جزء دلایل خوانده محسوب نمی شود.

عدم حضور خوانده موجب محرومیت او از حقوق مشخص شده برای جلسه اول دادرسی می شود. مثلا خوانده دیگر نمی تواند به ایرادات استناد کند یا دعوای متقابل مطرح کند و …

همچنین عدم حضور خوانده با شرایطی می تواند منجر به صدور رای غیابی علیه او شود که در ادامه توضیح خواهیم داد. 

 

 

حاضر نشدن وکیل در دادگاه چه آثاری دارد؟

دلایل موجه عدم حضور وکیل چیست ؟

 

طبق ماده ی 41 قانون آیین دادرسی مدنی، وکیل وظیفه دارد در جلسه ی رسیدگی حاضر شود.

مگر در مواردی که عذر موجهی وجود داشته باشد. مانند موارد زیر:

  1. فوت یکی از بستگان نسبی یا سببی تا درجه اول از طبقه دوم.
  2. ابتلا به بیماری که مانع از حرکت باشد یا حرکت مضر تشخیص داده شود.
  3. حوادث قهری مانند سیل یا زلزله که مانع از حضور در دادگاه باشد.
  4. اتفاقات خارج از اختیار وکیل که مانع حضور او در دادگاه شود.
  5. وکیل همزمان در دو یا چند دادگاه دعوت شده باشد و جمع بین اوقات رسیدگی ممکن نباشد .در این صورت وکیل باید در جلسه ی دادگاه کیفری حاضر شود و به دادگاه های دیگر لایحه بفرستد.

 

وکیلی که به دلیل عذر موجه نمی تواند در دادگاه حاضر شود باید عذر خود را به صورت کتبی با دلایل آن به دادگاه اعلام کند.

دادگاه اگر عذر وکیل را موجه بداند به آن ترتیب اثر می دهد. ممکن است جلسه ی رسیدگی به علت عذر موجه وکیل تجدید شود.

در غیر این صورت جریان رسیدگی را ادامه داده و موضوع را برای تعقیب انتظامی وکیل به مراجع صلاحیتدار انتظامی اعلام می کند. 

 

 

حکم غیابی:

اصولا حکم دادگاه ها حضوری محسوب می شود. مگر اینکه تمام شرایط زیر وجود داشته باشد:

  1. خوانده ی دعوا یا وکیل یا قائم مقام او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشد.
  2. خوانده لایحه ی دفاعیه ارسال نکرده باشد.
  3. اخطاریه ی حضور در جلسه ی رسیدگی به صورت واقعی ابلاغ نشده باشد. 

اگر هر سه شرط وجود داشته باشد، حکم دادگاه غیابی محسوب می شود. توجه داشته باشید که حکم دادگاه نسبت به خواهان همیشه حضوری است. 

 

 

آثار صدور حکم غیابی چیست؟

اثر بسیار مهم غیابی بودن حکم این است که اگر حکم غیابی علیه فرد خوانده صادر شود، او حق دارد نسبت به این حکم اعتراض کند.

این اعتراض، واخواهی نامیده می شود. واخواهی با تقدیم دادخواست به عمل می آید. 

مرجع رسیدگی به این اعتراض دادگاه صادر کننده حکم غیابی است.  

 

 

مهلت واخواهی چقدر است؟

  • مهلت واخواهی از حکم غیابی برای کسانی که در ایران اقامت دارند 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی است.
  • اگر فرد خارج از ایران اقامت داشته باشد، دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی برای واخواهی مهلت دارد.

البته اگر معترض به حکم ثابت کند که به دلیل وجود عذر موجه در مهلت های گفته شده اقدام نکرده است، اعتراض او پذیرفته می شود.

در این موارد فرد باید دلایل عذر موجه خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادر کننده حکم غیابی اعلام کند.

اگر دادگاه ادعای او را بپذیرد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر می کند و اگر حکم در حال اجرا باشد، اجرا آن متوقف می شود.

 

موارد زیر عذر موجه محسوب می شود:

  • بیماری که مانع حرکت باشد.
  • فوت یکی از والدین، همسر یا فرزندان
  • حوادث قهری مانند سیل، زلزله و آتش سوزی که به خاطر آنها تقدیم دادخواست واخواهی در مهلت تعیین شده ممکن نباشد.
  • توقیف یا حبس بودن به گونه ای که نتوان در مهلت تعیین شده دادخواست واخواهی تقدیم کرد.

 

 

نتیجه عدم حضور در دادگاه تجدید نظر:

فرض کنید در مرحله ی بدوی خوانده غایب باشد و دفاعی نکند و دادگاه نیز پس از بررسی موضوع خواهان را محکوم به بی حقی بنماید.

در این صورت حکمی که به ضرر خواهان صادر می شود حضوری است.

خواهان نسبت به این رای تجدیدنظر خواهی می کند. در مرحله ی تجدیدنظر ممکن است ورق برگردد. یعنی دادگاه تجدیدنظر حکم دادگاه اول را نقض کند و حکم به نفع خواهان صادر کند.

در این صورت هم با شرایطی که در بند بعد توضیح می دهیم حکم غیابی محسوب می شود. 

 

 

شرایط صدور حکم غیابی در دادگاه تجدیدنظر:

 

حکم دادگاه تجدیدنظر با شرایط زیر غیابی محسوب می شود:

  1. خوانده به دادخواست تجدیدنظر پاسخ نداده باشد.
  2. خوانده در جلسه رسیدگی دادگاه تجدیدنظر حاضر نشده باشد.
  3. حکم دادگاه تجدیدنظر در حالی علی خوانده صادر شود که خوانده در هیچ از مراحل بدوی و تجدیدنظر دفاعی نکرده باشد.

 

با این شرایط حکم دادگاه تجدیدنظر غیابی محسوب می شود. این حکم ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ واقعی به خوانده (محکوم علیه) یا وکیل او، قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر است. 

 

 

نتیجه عدم حضور در دادگاه طلاق توافقی:

در طلاق توافقی در صورت داشتن وکیل طلاق نیازی به حضور طرفین در هیچ یک از مراحل نیست.

شما می توانید با تعیین وکیل بدون حضور در دادگاه طلاق بگیرید.

اما زمانی که زن و شوهر با هم اقدام می کنند و وکیل نمگیرند باید هر دو در جلسه ی رسیدگی حضور داشته باشند.

این در حالی است که داشتن وکیل شما را از حضور در دادگاه معاف می کند. فقط در طلاق توافقی خانم باید برای آزمایش عدم بارداری در دادگاه حاضر شود. 

اما اگر وکیل نداشته باشید به ناچار کلیه مراحل را باید خودتان طی کنید.

در صورت عدم حضور هر یک از طرفین در دادگاه ظلاق توافقی ، و عدم ارسال لایحه ، پرونده شما رد می شود.

 

 

نتیجه حاضر نشدن در شورای حل اختلاف:

حاضر نشدن در جلسات شورای حل اختلاف هم همان آثار حاضر نشدن در جلسات دادگاه را دارد که در بالا به طور کامل توضیح دادیم. 

یک نکته اینکه در مواردی که صرفا برای صلح و سازش پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع شده است، هیچ الزامی به حضور شما وجود ندارد و مشکلی هم برای شما ایجاد نمی شود.

 

 

عدم حضور در دادگاه به علت کرونا

با توجه به شیوع ویروس کرونا و شرایط قرنطینه ، در برخی از موارد با وجود وقت رسیدگی طرفین دچار کرونا شده و امکان حضور در دادگاه را ندارد. در این موارد شخص می تواند با ارسال لایحه و یا ارسال مدارک پزشکی خود به شعبه رسیدگی کننده به دادگاه درخواست تجدیدجلسه نماید.

همچنین می تواند خواسته ها و مطالب خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال کند.

دادگاه در این موارد می تواند به پرونده رسیدگی کند و یا جلسه را تجدید کند و این موضوع در اختیار دادگاه است.

 

 

 

جهت مشاوره با وکیل حقوقی با ما در ارتباط باشید. 22350512

برچسب ها: بدون برچسب

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *