قصد داریم در این مطلب نکاتی من باب وکیل گواهی حصر وراثت که توسط گروه وکلای آسا تهیه شده است را شرح دهیم.
حصر وراثت در لغت به معنی معین کردن و مشخص کردن سهم الارث میباشد.
و در علم حقوق به معنی انجام دادن تشریفات قانونی و رسمی برای به رسمیت شناختن وارثان شخص متوفی می باشد.
فهرست
- 1 گواهی انحصار وراثت چیست؟
- 2 مراحل درخواست صدور گواهی حصر وراثت چگونه است؟
- 3 مدارک برای اخذ گواهی حصر وراثت چیست؟
- 4 چه کسی می تواند دادخواست حصروراثت دهد؟
- 5 مرجع صدور گواهی حصر وراثت کجاست؟
- 6 اشخاصی که حق اعتراض به گواهی حصر وراثت را دارند:
- 7 چگونگی رسیدگی به دعوی اعتراض به درخواست حصر وراثت
- 8 جریمه مالیات بر ارث
- 9 آیا برای حصر وراثت حتما باید وکیل گرفت؟
- 10 آیا همه ورثه باید وکالت دهند؟
گواهی انحصار وراثت چیست؟
به طور کلی گواهی انحصار وراثت یا تصدیق انحصار وراثت، سندی است رسمی که به موجب آن تاریخ دقیق مرگ متوفی و در آن قید می گردد و تمام ارکان حکومت به وسیله این سند ، وراث انحصاری شخص متوفی را به رسمیت می شناسند.
وراث با داشتن این سند می توانند از حقوقی که از طرف متوفی به آنها به ارث رسیده است، برخوردار شوند.
در نظر داشته باشید وارث بودن شخص باید در دادگاه مورد بررسی قرار گیرد و گواهی نامه ای به نام تصدیق انحصار وراثت صادر شود تا ورثه معلوم شود.
مراحل درخواست صدور گواهی حصر وراثت چگونه است؟
تقاضای صدور گواهی حصر وراثت، با تقدیم دادخواست به عمل می آید .
پس از تنظیم متن دادخواست، از طریق یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می توانید دادخواست را ثبت نمایید.
ورثه یا اشخاص ذی نفع درخواست خود را به صورت کتبی در فرم مخصوصی که در شورای حل اختلاف موجود است و در آن نام و مشخصات درخواست کننده و متوفی و ورثه و اقامتگاه آنها و نسبت بین متوفی و وراث نوشته می شود تنظیم نموده و به شورای حل اختلاف تقدیم می کنند تا در شورا مورد بررسی قرار گیرد.
مرحله بعد مراجعه به دفتر اسناد رسمی با در دست داشتن فرم دریافتی از شورای حل اختلاف به همراه گواهی فوت متوفی و همچنین اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه تمام وارثان می باشد باشد لازم به ذکر است حضور دو شاهد برای تصدیق وراث الزامی می باشد
در حقیقت این مرحله برای آن است که دفتردار، شهادت نامه‌ای را تنظیم کند و شاهدان با دادن امضا و گواهی، وراث متوفی را به طور رسمی در همان فرم مخصوص تأیید کنند. این فرم ثبت‌شده، یکی از مدارکی است که شوراهای حل اختلاف در گام‌های بعدی از شما می‌خواهند.
پس از تکمیل و ارائه مدارک فوق و پرداخت هزینه دادرسی، پرونده توسط معاونت ارجاع به یکی از شعب مستقر در شورای درخواست متقاضی حصر وراثت یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار یا روزنامه محلی منتشر می شود و اگر روزنامه نباشد در محل (روزنامه محلی) الصاق می شود.
پس از انقضای یک ماه از تاریخ نشر آگهی اگر اعتراض نباشد گواهی حصر وراثت صادر می شود.
- گام بعدی ضمیمه ی مدارک به فرم در خواست صدور گواهی حصر و ارائه به شورای حل اختلاف می باشد.
مدارک برای اخذ گواهی حصر وراثت چیست؟
این مدارک عبارتند از:
- گواهی فوت متوفی که اداره ثبت احوال صادر می کند.
- کپی شناسنامه تمام وراث
- کپی عقدنامه همسر دائمی.
- فرم استشهادیه دال بر منحصر بودن وراث به اشخاص نام برده شده.
- گواهی تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث به اداره امور اقتصادی و دارایی آخرین محل اقامتگاه متوفی.
چه کسی می تواند دادخواست حصروراثت دهد؟
هر یک از ورثه و سایر اشخاص ذی نفع می توانند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت دهند. وکیل گواهی حصر وراثت نیز به نمایندگی از این افراد می تواند برای اخذ این گواهی اقدام نماید.
نکته قابل توجه اینکه چنانچه وراث یا اشخاص ذینفع متعدد باشند، نیازی به درخواست همگی آنها نمی باشد و اقدام یک نفر از آنها جهت تقاضا کفایت می کند.
مرجع صدور گواهی حصر وراثت کجاست؟
مرجع درخواست گواهی حصر وراثت و مرجع صدور گواهی حصر وراثت شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی است. اگر اقامتگاه معلوم نباشد شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت موقت متوفی در نظر می گیرد.
گواهی مالیات بر ارث را چه زمانی بگیریم؟
وراث یا نماینده قانونی پس از فوت شخص موظف است در صورتی که مالی از ترکه به وراث می رسد نهایتا تا شش ماه بعد از تاریخ فوت به نزدیکترین سازمان امور مالیاتی سکونت متوفی برای مراحل انحصار وراثت مراجعه کند و اسناد مربوطه و صورت اموال و بدهی های وی را در اظهارنامه مخصوص مالیات بر ارث تکمیل نماید.
پس از تکمیل اظهارنامه تمامی اموال متوفی اعم از منقول و غیرمنقول به نرخ روز به وسیله ماموران مالیات انحصار وراثت ارزش گذاری شده و تمام بدهی های متوفی مانند مهریه، وام و … کسر می شود و سهم هر یک از وراث به نسبت محاسبه می شود.
اشخاصی که حق اعتراض به گواهی حصر وراثت را دارند:
1.شخص ذینفع
بر طبق مواد۳۶۹ و۳۶۲ قانون امور حسبی شخص ذینفع می تواند در مقام اعتراض به گواهی تصدیق انحصار وراثت مبادرت ورزد.
ماده ۳۶۹ قانون امور حسبی در این باره چه می گوید؟
در مورد ماده ۳۶۴(منظور گواهی حصر وراثت)اشخاص ذینفع می توانند به درخواست تصدیق و همچنین به تصدیقی که در موضوع وراثت صادر می شود ،اعتراض نمایند. ورای دادگاه در این خصوص قابل پژوهش و فرجام است، بدین ترتیب در اجرای ماده ۳۶۲همان قانون، درصورت وصول اعتراض از ناحیه معترض ذینفع ،شورای حل اختلاف جلسه ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده ،و به معترض و درخواست کننده تصدیق اطلاع می دهد و در جلسه پس از رسیدگی حکم خواهد داد،این حکم برابر مقررات قابل تجدید نظر است.
2.دادستان عمومی محل اقامتگاه متوفی
دادستان عمومی در هرزمان که مطلع شود و احراز نماید متوفی بلا وارث است ودر خواست متقاضی انحصار وراثت فاقد مبنای قانونی است قانونا مکلف است در مقام اعتراض به درخواست مزبور برآید و از صدور گواهی حصر وراثت ،به نفع متقاضی خودداری بعمل آورد
تا زمانیکه برای شخص محجور ،قیم و برای غایب امین معین نشده باشد ،دادستان می تواند از جانب محجور و غایب به درخواست انحصار وراثت اعتراض کند،در صورتی که اعتراض دادستان به جهتی از جهات قانونی مردود اعلام گردد،مشارالیه بعنوان مدعی‌العموم حق دارد قانونا از رای به رد اعتراض وی از مرجع صالح تجدید نظر خواهی نماید.
چگونگی رسیدگی به دعوی اعتراض به درخواست حصر وراثت
چنانچه شخص یا اشخاص ذینفع و یا دادستان عمومی محل اقامتگاه متوفی از طرح درخواست گواهی انحصار وراثت از جانب ورثه مدعی وراثت از متوفی مطلع شوند، اعتراضشان مطابق اصول و مقررات مورد رسیدگی قرار می گیرد.
بدین ترتیب که از معترض ،بعنوان مدعی ،دلایل و مدارک اعتراض وی خواسته می شود و می بایست جهت یا جهات اعتراض خود را که به درخواست حصر وراثت متقاضی دارند، به روشنی مطرح نمایند
بعنوان مثال، ممکن است دادستان با شناختی که از مرحوم متوفی دارد مطمئن است که متوفی فاقد هرگونه وارث می باشد و متقاضی انحصار وراثت نیز هیچگونه دلیل مدرکی که دلالت بر وراثت و یا انتساب نسبی یا سببی اش بعنوان موجب قرابت با متوفی باشد ارائه نکرده باشد.
یا اینکه مفاد اعتراض شخص ذینفع این باشد که تمامی ماترک به جای مانده از متوفی با مدارک و مستندات محکمه پسندی که در اختیار دارد حتی تکاپوی دیون و بدهی های مسلم و ممتازه متوفی را ندارد تا چه رسد به اینکه متقاضی بخواهد بعنوان میراث ،آنها را تصاحب نماید.
بنابراین ضرورت دارد موارد اعتراض کاملا مشخص و مورد بررسی قرارگرفته و به اثبات برسد .
آنگاه شورای حل اختلاف در خصوص اعتراض مطروحه حکم مقتضی را حسب مورد در پذیرش وراثت متقاضی و یا استحقاق وی نسبت به ماترک ،نفیا یا اثباتا صادر می دارد و در هر حال صادره قابل اعتراض در مرجع تجدید نظر می باشد ورای مرجع تجدید نظر در غیر از موارد خلاف بین شرع و یا قانون قطعی خواهد بود.
چند نکته درباره وکیل گواهی انحصار وراثت که لازم است بدانید
- در صورتی که ارزش ماترک متوفی کمتر از یک میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف بدون انتشار آگهی و دعوت از ورثه، در جلسه فوق‌العاده با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده، گواهی انحصار وراثت را صادر می‌کند.
- اگر در زمانی که فردی فوت می‌کند، همسر او باردار باشد نمی‌توان گواهی انحصار وراثت گرفت. یعنی اگر بچه‌ای درصورت زنده متولد شدن از متوفی ارث ببرد، باید صبر کرد تا این بچه به دنیا بیاید و جنسیت آن مشخص شود.
- وصیت‌نامه هم جزو مواردی است که ممکن است وضعیت تقسیم اموال متوفی را تغییر دهد. اما از نظر قانون، هر کس وصیت‌نامه‌ای از متوفی دارد باید در مدت ۳ماه به دادگاهی که آگهی انحصار وراثت را منتشر کرده، تحویل دهد. پس از گذشتن این مدت هر وصیت‌نامه‌ای ارائه شود از درجه اعتبار ساقط است.
- اگر متوفی و وارثان ساکن یک روستا هستند، نیازی نیست آگهی انحصار وراثت در یک روزنامه کثیرالانتشار منتشر شود. بلکه این آگهی باید یک‌بار و در یک روز در معابر و اماکن عمومی آن روستا نصب شود.
-
کسانی که از یک فرد متوفی ارث می‌برند از نظر شرع و قانون به ۳ طبقه تقسیم می‌شوند:
- وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.
- وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها.
- وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها.
اگر در هر طبقه‌ای حتی یک نفر از ورثه در حال حیات باشد سبب می‌شود هیچ ارثی به دیگر طبقات تعلق نگیرد.
اگر در اصطلاحات حقوقی به کلمه «ترکه» یا «ما ترک» برخوردید بدانید که به معنی همان ارث یا دارایی فرد فوت شده است.
این اصطلاح با اقتباس از آیه: «للرجال نصیب مما ترک الوالدان» استفاده می‌شود. اینکه هر فرد از شخص متوفی چقدر ارث می‌برد بستگی به این دارد که فرد در چه طبقه‌ای از وراث قرار دارد.
جریمه مالیات بر ارث
در رابطه به تعیین جریمه انحصار وراثت می توان گفت که چنانچه پس از صدور گواهی انحصار وراثت باید گفت:
- اگر وراث توان پرداخت مالیات بر ارث را نداشته باشند، اداره مالیات آن را قسط بندی خواهد کرد. به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت مالیات ، وراث باید ۲٫۵ درصد مبلغ مالیات را به عنوان جریمه پرداخت کنند .
- همچنین با توجه به اینکه باید ظرف ۶ ماه از فوت متوفی، مالیات بر ارث، در صورت عدم اقدام برای انحصار وراثت، میزان جریمه انحصار وراثت را اداره دارایی مشخص خواهد کرد. از سوی دیگر در این بین، جریمه تاخیر در پرداخت مالیات نیز مطرح خواهد شد. پس باید توسط وراث به معادل ۵ درصد ارزش اموال پرداخت گردد .
- اگر به هنگام تحویل لیست اموال منقول و غیرمنقول متوفی، وراث برخی اموال متوفی را در فرم مخصوص ذکر نکنند (جهت تعیین مالیات)، با مشخص شدن آن برای اداره دارایی، جریمه‌ای معادل ۵ درصد ارزش آن اموال باید پرداخت گردد .
آیا برای حصر وراثت حتما باید وکیل گرفت؟
گرفتن وکیل در پرونده انحصار وراثت اجباری نیست . ولی باعث انجام تخصص کارها و سرعت بالاتر می شود.
آیا همه ورثه باید وکالت دهند؟
خیر. صرفا یک نفر از ورثه و یا ذی نفعان هم به تنهایی می تواند به وکیل جهت اخذ گواهی حصر وراثت مراجعه کند. در نتیجه الزامی به وکالت دادن کلیه ورثه نیست.
دیدگاهتان را بنویسید