گاهی زن و مرد هر دو خواهان جدایی و پایان زندگی مشترک هستند. در این موارد طلاق به صورت توافقی انجام می‌شود. اما روند انجام طلاق توافقی چگونه است؟ آیا صرفا با حضور در دفتر رسمی ازدواج و طلاق می توان به زندگی مشترک پایان داد؟ آیا طلاق توافقی در محضر و بدون مراجعه به دادگاه ممکن است؟
در این مطلب به سوالاتی از این قبیل پاسخ خواهیم داد. با گروه وکلای آسا همراه باشید.
انواع طلاق در حقوق ایران
طلاق در لغت به معنای گشودن گره و رها کردن، و در اصطلاح به معنای انحلال ازدواج با شرایط و تشریفات خاص آن توسط مرد است.
طلاق در نظام حقوق خانواده ایران بر ۴ نوع است:
- طلاق رجعی: طلاق رجعی، طلاقی است که با ارده‌ی مرد واقع می شود و مرد در دوران عده می‌تواند به زن و زندگی مشترک با او رجوع کند. عده به مدت زمانی پس از انحلال ازدواج گفته می شود که در خلال آن زن نمی‌تواند مجددا ازدواج کند. عده طلاق سه ماه است.
در طلاق رجعی، مرد همان طور که یک طرفه همسر خود را طلاق داده، یک طرفه هم می‌تواند به زندگی رجوع کند. البته فقط در دوران عده چنین اختیاری دارد.
2. طلاق بائن: طلاقی است که مرد در دوران عده نمی‌تواند به همسر و زندگی مشترک رجوع کند. طلاق در موارد زیر بائن است:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
- طلاق زن یائسه.
- سومین طلاقی که پس از سه وصلت متوالی به عمل می آید. همان سه طلاقه که در عرف گفته می‌شود.
- طلاق خلع و مبارات تا زمانی که زن به عوض رجوع نکرده باشد.
3. طلاق خُلع: آن است که زن به خاطر کراهتی که از شوهرش دارد، مالی به شوهر می‌دهد تا او را طلاق دهد. مالی که زن به شوهر برای طلاق می‌دهد، عوض نام دارد. این عوض می‌تواند به اندازه‌ی مهریه زن، بیشتر یا کمتر از آن باشد. طلاق خلع نوعی طلاق بائن است و با توافق زن و شوهر انجام می‌شود.
4.طلاق مبارات: طلاقی است که طرفین از هم کراهت دارند. هیچ یک حاضر به ادامه‌ی زندگی مشترک نیست. در این صورت هم زن می‌تواند با دادان مالی، شوهر را راضی به طلاق کند. اما عوض نمی‌تواند از مهریه زن بیشتر باشد. زیرا نارضایتی از جانب دو طرف است. طلاق مبارات از نوع طلاق بائن و توافقی است.
آیا انجام طلاق توافقی در محضر ممکن است؟
برخی گمان می‌کنند همان گونه که برای ثبت ازدواج خود میتوانند به دفتر رسمی ازدواج مراجعه کنند، در مورد طلاق توافقی هم میتوانند به دفتر رسمی طلاق مراجعه و طلاق خود را ثبت کنند. این تصور اشتباه است.
دفاتر رسمی ازدواج و طلاق اجازهی ثبت طلاق، بدون گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق را ندارند. بنابراین در طلاق توافقی هم نیاز به مراجعه به دادگاه به ترتیب یاد شده میباشد.
لازم به ذکر است اگر سردفتری بدون رای دادگاه اقدام به ثبت طلاق نماید، از اشتغال به سردفتری محروم خواهد شد.
روال انجام طلاق توافقی چگونه است؟
طلاق توافقی یا به صورت طلاق خلع است یا مبارات.
مطابق قانون جدید حمایت خانواده، در حال حاضر مراجعه به مراکر مشاوره خانواده برای انجام طلاق توافقی اجباری است.
بنابراین طرفین باید پیش از ثبت دادخواست به مراکز مشاوره خانواده مراجعه نمایند. اگر بعد از مراجعه طرفین از طلاق منصرف نشوند، گواهی عدم انصراف از طلاق برای آن‌ها صادر می‌شود.
حال طرفین با استفاده از این گواهی میتوانند دادخواست طلاق خود را ثبت نمایند. پس از ثبت دادخواست طلاق و رسیدگی در دادگاه خانواده، چنانچه طرفین همچنان بر نظر خود باقی باشند، دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر می‌نماید.
گواهی عدم امکان سازش 3 ماه اعتبار دارد و طرفین ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ، میتوانند جهت انجام طلاق به دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مراجعه نمایند.
انجام طلاق توافقی در محضر چگونه است؟
همان‌طور که توضیح دادیم برای اینکه دفتر رسمی ازدواج و طلاق بتواند صیغه ی طلاق را اجرا نماید و طلاق ثبت شود، باید دادگاه حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش صادر نماید.
طرفین با ارائه‌ی این گواهی، معرفی دو شاهد میتوانند در محضر حاضر شده و نسبت به اجرای صیغهی طلاق و ثبت آن اقدام نمایند.
انجام طلاق در محضر توسط وکیل دادگستری به چه صورت است؟
هر یک از طرفین میتوانند برای حضور در محضر و اجرای صیغهی طلاق وکیل بگیرند.
این شیوه خصوصا در مواردی که زن وکالت در طلاق دارد رایج است. در این روش طلاق بدون حضور طرفین در کلیه مراحل انجام خواهد شد.
اگر وکیلی حق اجرای صیغه ی طلاق را داشته باشد به جای موکل خود در محضر حاضر شده و به نیابت از او امور لازم را انجام می دهد.
طلاق با استفاده از وکالت در طلاق
در مواردی که زن از جانب شوهر وکیل در طلاق خود است، الزاما باید حق توکیل به غیر و حق اخذ وکیل دادگستری داشته باشد.
زمانی که زن از شوهر خود وکالت در طلاق دارد، به نمایندگی از شوهرش وکیل دادگستری تعیین می‌کند. به وکیل دادگستری باید حق حضور در دفتر رسمی ازدواج و طلاق و اجرای صیغه ی طلاق داده شود.
به این ترتیب زن برای انجام طلاق نیازی به حضور فیزیکی شوهر خود ندارد و وکیل به جای شوهر در این مراحل همراه او خواهد بود.
همچنین اگر خانم برای خود هم وکیل تعیین کند، نیازی به حضور خود او هم نیست و کارها با سرعت بیشتری انجام خواهند گرفت.
عده طلاق توافقی چقدر است؟
از زمانی که صیغهی طلاق جاری می شود، زن باید عده نگه دارد. مدت است عده سه طُهر است.
طُهر در لغت به معنای پاک شدن است. در اصطلاح حقوقی نیز به معنای پاکی زن از عادت ماهانه و مدتی است که بین دو عادت ماهانه قرار می‌گیرد. مدت تقریبی عده در طلاق سه ماه است. در حکم دادگاه نیز معمولا همین سه ماه قید می‌شود.
اگر زن باردار باشد، باید تا زمان وضع حمل و زایمان، عده نگه دارد.
گاهی اوقات شرایط به شکلی است که نیازی نیست زن عده نگه دارد. دو دسته از زنان عده‌ی طلاق ندارند:
- زنی که بین او و شوهرش رابطه‌ی زناشویی واقع نشده است.
- زنی که یائسه شده است.
مدارک مورد نیاز برای انجام طلاق توافقی چیست؟
برای انجام طلاق توافقی نیاز به مدارک زیر میباشد:
- گواهی عدم انصراف از طلاق
- شناسنامه زوج و زوجه
- سند ازدواج
- دریافت گواهی عدم امکان سازش از دادگاه برای ثبت طلاق
ممنون از مطالب کاربردی که منتشر میکنید. بسیار مفید بود
ممنونم از توجه شما
سلام ممنوع الخروجی خود به خود رفع نمی شود. عموما ممنوع الخروجی ها یک زمانی دارند، مثلا برای مدت یک سال یا شش ماه. اما خود به خود رفع نمی شود یا باید مدتش تمام شود و یا با طرف مقابل تسویه حساب شود یا محکوم به پرداخت شود.
سلام . یک سوال داشتم اگر در دفترخانه زوج به زوجه وکالت در طلاق بده و قرارشون بر انجام طلاق توافقی باشه اما هنوز زن اقدامی نکرده باشه میتونه از اون وکالتی که زوج بهش داده برگرده ؟ و بگه که وکالت رو دیگه نمیخوام؟
سلام اگر منظروتون اینه که خانم از وکالت برگردد، زن می تواند از وکالت نامه استفاده نکند .
اگر منظورتون انصراف مرد از وکالت نامه است، 2 حالت دارد، اگر وکالت نامه حق عزل وکیل داشته باشد، زن را می تواند عزل کند، اگر حق عزل وجود نداشته باشد، بدون رضایت زن نمی شود عزلش کرد.