به طور کلی در کشور ما شرط بندی و قمار جرم محسوب می شود. اما امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از فضاهای مجازی، قمار و شرط بندی شکل جدیدی به خود می گیرد. ایجاد سایت های شرط بندی و قمار در سال های اخیر گسترش یافته است. این موضوع راهی برای ارتکاب جرم در فضای سایبری و مجازی می باشد. برای بسیاری از کاربران این پرسش وجود دارد که آیا استفاده از این سایت ها نیز جرم محسوب می شود؟ در این مطلب به بررسی پیرامون مجازات شرط بندی و قمار به ویژه در فضای مجازی می پردازیم.
با گروه وکلای آسا همراه باشید.
فهرست
- 1 شرط بندی و قمار به چه معناست؟
- 2 مجازات ساخت و فروش اسباب و ادوات شرط بندی و قمارچیست؟
- 3 مرجع رسیدگی کننده به جرم شرط بندی و قمار کجاست؟
شرط بندی و قمار به چه معناست؟
برای آشنایی با مفهوم شرط بندی و قمار هریک را جداگانه توضیح می دهیم. معنای لغوی قمار عبارت است از به گرو باختن، نبرد کردن با هم به گرو. در اصطلاح حقوقی قمار به سه شکل تعریف شده است:
- «قِمار» عبارت است از رهن بستن و شرط بندی و تعیین چیزی بر بازی با اسباب و وسایلی که برای قمار کردن ساخته و آماده شده‌اند. مثل تخت نرد، شطرنج و …
- «قمار» عبارت است از بازی با اسباب و وسایلی که برای قمار کردن هستند، حتی اگر صحبتی از رهن و گرو گذاری و کسب درآمد به وسیله ی آن در بین نباشد.
- «قِمار» به معنای بازی کردن برای غلبه بر یکدیگر و برد و باخت؛ چه با ابزار و وسایلی که ساخته و آماده شده‌اند برای قمار، مثل نرد، شطرنج یا با ابزاری که جزء وسایل قمار نیستند، مانند گردو و انگشتر
شرط بندی یا گرو بندی عبارت است از قرار دادن مالی معین در وسط برای فرد برنده در قمار، مسابقه و مانند آن. شرط بندی نیز جرم است. اما با عنوان مجرمانه قمار بدان پرداخته شده است. به همین دلیل ما هم مطابق قانون عنوان قمار را بررسی می کنیم. اما آنچه گفته می شود در رابطه با شرط بندی هم صدق می کند. حال که با شرط بندی و قمار آشنا شدیم، در قسمت بعد با تفاوت های آن ها آشنا می شویم.
تفاوت شرط بندی و قمار در چیست؟
برای شزط بندی و قمار تفاوت های زیر را متصور هستیم:
- قمار عبارت است از قراردادی بین دو یا چند شخص که بازی مخصوصی انجام دهند و هریک از آنها برنده شد، دیگران مال معینی را به او بدهند.
- شرط بندی (گرو بندی) قراردادی است بین دو طرف که یکی موضوع معینی را اثبات و دیگری نفی می‌کند، که متعهد می‌شوند که هر یک درست گفته باشد، مال معینی را دیگری به او بدهد یا اینکه وقوع واقعه‌ای را پیش‌بینی کنند و متعهد شوند که هر کدام درست گفته بود، مال معینی را از طرف مقابل دریافت کند.
شرط بندی و قمار در چه مواردی قانونی است؟
به عبارت بهتر این سوال را می توان اینگونه عنوان کرد که شرط بندی و قمار آیا می تواند قانونی باشد؟ در این باب تنها در مورد شرط بندی می خوانیم:
- به موجب ماده ی 655 قانون مدنی، شرط بندی در دوانیدن حیوانات سواری، تیراندازی و شمشیرزنی جایز است.
- برخی عقیده دارند همین حکم در مورد ورزش های مفید اجتماعی مشابه مانند شنا و اتومبیل رانی جاری است. اما در مورد فوتبال شرط بندی جایز نیست.
به این ترتیب:
- شرط بندی در مورد ورزش های نام برده جرم نیست.
- با توجه به صحیح بودن شرط بندی در ورزش های نام برده، چنانچه دعوایی در این مورد بین طرفین مطرح گردد، دعوا شنیده می شود. مثلا اگر وجهی رد و بدل شود مطالبه وجه قابل طرح و پیگیری است.
مجازات شرط بندی و قمار چیست؟
در این بخش به مجازاتهایی اشاره می کنیم که قانون برای شرط بندی و قمار در نظر دارد. ماده ی 705 قانون مجازات اسلامی ، به عنوان عنصر قانونی جرم قمار بازی، به تعیین مجازات آن می پردازد. مطابق این ماده:
«قمار بازی با هر وسیله ای ممنوع و مرتکبین آن به یک تا شش ماه حبس و یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می شوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌گردند.»
تجاهر به معنای آشکار کردن و تظاهر کردن است. منظور از بخش انتهایی ماده این است که فرد به صورت علنی و آشکار به قمار بازی بپردازد.
لازم به ذکر است مجازات شرط بندی نیز مطابق همین ماده قانونی تعیین می شود. البته در ادامه این مجازات ها را در شرایطی خاص هم بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
مجازات خرید، حمل و نگهداری وسایل شرط بندی و قمار بازی چیست؟
خرید، حمل و نگهداری آلات و وسایل مخصوص به قمار بازی نیز جرم است. در این ماده ی 706 قانون مجازات اسلامی بیان می کند:
«هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بخرد یا حمل یا نگهداری کند به یک تا سه ماه حبس یا تا پانصد هزار تا یک میلیون و پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم میشود.»
در رابطه با این ماده بیان می شود که نگهداری وسایلی از قبیل آلات موسیقی و تخته نرد تا زمانی که از این وسایل استفاده نامشروع نشود فاقد وصف کیفری است. اما آیا ساخت و فروش اسباب و ادوات شزط بدندی و قمار هم جرم است؟ در قسمت بعد پاسخ می دهیم.
مجازات ساخت و فروش اسباب و ادوات شرط بندی و قمارچیست؟
ساخت و فروش ابزار مخصوص شرط بندی و قمار نیز جرم است. عنصر قانونی این جرم ماده ی 707 قانون مجازات اسلامی است که بیان می نماید:
«هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.»
مجازات دایر کردن قمارخانه چیست؟
منظور از قمارخانه مکانی است برای انجام و تحقق جرم شرط بندی و قمار که در این باب دایر کردن قمار خانه و دعوت مردم به چنین مکان هایی برای قمار بازی ممنوع می بتشد. در نتیجه مرتکب به مجازات مقرر در ماده 708 قانون مجازات اسلامی محکوم می گردد. در این ماده ذکر می شود:
«هر کس قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت نماید به شش ماه تا دو سال حبس و یا از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.»
دادستان کل کشور طی بخشنامه ای، طراحی و راه‌اندازی سایت های قمار را همچون دایر کردن مکان برای قماربازی دانست. به این ترتیب افرادی که اقدام به راه اندازی این دسته از سایت ها می نمایند طبق ماده 708 قانون مجازات اسلامی، محکوم می گردند.
مجازات خدمه و کارکنان قمار خانه چیست؟
افرادی که در قمارخانه ها به عنوان نیروی خدماتی مشغول به کار می شوند یا به عبارتی فعالیت شرط بندی و قمار را تسهیل می نمایند، نیز از نظر قانون مجازات اسلامی مجرم محسوب می شوند. طبق ماده 710 قانون مجازات اسلامی:
«اشخاصی که در قمارخانه یا اماکن معد برای صرف مشروبات الکلی موضوع مواد 701 و 707 قبول خدمت کنند یا به نحوی از انحاء به دایرکننده این قبیل اماکن کمک نمایند معاون محسوب می‌شوند و مجازات مباشر در جرم را دارند ولی دادگاه می‌تواند نظر به اوضاع و احوال و میزان تأثیر عمل معاون مجازات را تخفیف دهد.»
مرجع رسیدگی کننده به جرم شرط بندی و قمار کجاست؟
برای رسیدگی جرم شزط بندی و قمار از نظر ذاتی دادگاه کیفری دو صالح است. بدین منظور موضوع ابتدا باید در دادسرای محل وقوع جرم مطرح گردد. چرا که دادسرا وقوع جرم را توسط فرد محرز بداند، با صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست، پرونده را به دادگاه کیفری دو محل وقوع جرم ارسال می نماید.
شرط بندی و قمار در فضای مجازی جرم است؟
حتما شما هم تبلیغات گسترده سایت های شرط بندی و قمار را دیده‌اید. همین ابتدا باید بگویم شرط بندی در فضای مجازی و از طریق سایت های مذکور نیز جرم است.
در واقع دادستان کل کشور در بخشنامه ای که پیشتر هم به آن اشاره نمودیم، شرط بندی و قمار بازی در فضای مجازی را نیز جرم دانسته است. در این بخشنامه ذکر می شود: «ارتکاب قمار با هر وسیله و ابزاری ولو در فضای مجازی و سایتهای قمار حرام و جرم است.»
به این ترتیب افرادی که اقدام به شرط بندی و قمار بازی در سایت ها و فضای مجازی می نمایند، طبق ماده 705 قانون مجازات اسلامی، یعنی یک تا شش ماه حبس و یا تا 74 ضربه شلاق، محکوم می گردند. کسانی که در سایت های شرط بندی اقدام به قمار بازی می کنند نیز قابل پیگرد قضایی و دستگیری هستند چرا که این عمل جرم بوده و مجازات یک تا شش ماه حبس و یا تا 74 ضربه شلاق را برای قماربازان اینترنتی به همراه دارد.
مجازات تبلیغ سایت شرط بندی و قمار چیست؟
بسیاری از افراد که در فضای مجازی دنبال کنندگان زیادی دارند، اقدام به تبلیغ سایت های شرط بندی و قمار می کنند.
باید بدانید اقدام این افراد نیز جرم است و از این جهت قابل تعقیب قضایی می باشند. در واقع تبلیغ سایت های شرط بندی، دعوت مردم به مکان قمار بازی برای انجام قمار محسوب می شود و چنین افرادی به شش ماه تا دو سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شوند.
همکاری درگاه های پرداخت اینترنتی با سایت های شرط بندی و قمار
درگاه های پرداخت اینترنتی که با سایت های شرط بندی و قمار همکاری می نمایند نیز باید هشیار باشند، چرا که برای آنان نیز مسئولیت کیفری وجود دارد.
معمولا دارندگان درگاه های اینترنتی به دلیل پیشنهاد های فریبنده سایت های شرط بندی، حاضر به همکاری با آنها می شوند. غافل از اینکه درگاه های پرداخت اینترنتی در صورتی که قسط و نیت سایت مطلع باشند، معاون در جرم محسوب می شوند و به مجازات آن محکوم می گردند.
بخشنامه دادستان کل کشور در خصوص سایت های شرط بندی و قمار
- ارتکاب قمار با هر وسیله و ابزاری ولو در فضای مجازی و سایتهای قمار حرام و جرم است.
- طراحی و راه‌اندازی سایت قمار همچون دایر کردن مکان برای قماربازی محسوب می شود. و مشمول ماده ۷۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) است.
- شرط بندی بر روی نتایج مسابقات حرام است. لذا هر چند مشمول عنوان قمار دانسته نشود مصداق بارز تحصیل مال از طریق نامشروع و مشمول ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری است.
- هرکس کارت بانکی خود را به هر نحو برای وصول هزینه شرکت در قمار و شرطبندی نتیجه مسابقات در اختیاری دیگری قرار بدهد. همچنین هر شخصی که در طراحی سایت یا اجاره فضای میزبانی همکاری داشته باشد عمل وی به علت تسهیل وقوع جرم مصداق معاونت در جرم محسوب خواهد شد.
- دادستان‌های محترم مراکز استان وظیفه نظارت بر اجرای این بخشنامه را بر عهده دارند. در خصوص مواردی که مراجع قضایی سابق بر این احکام قطعی برائت بر این گونه فعالیت‌ها صادر کرده‌اند. ضمن جلوگیری از رفع توقیف وجوه، نقود، آلات و ادوات مورد استفاده جرم، وفق مقررات در راستای اعتراض به احکام صادره در مهلت قانونی یا اعاده دادرسی و در نهایت جهت اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام نمایند.
سوالات متداول
در این بخش به منظور درک بهتر از آگاهی مسائل اینچنینی به بررسی برخی از سوالات متداول کاربران می پردازیم:
آیا طراحی سایت برای شرط بندی جرم است؟
همان طور که قبلا هم گفتیم، مطابق بخشنامه دادستان کل کشور، طراحی و راه اندازی سایت های شرط بندی و قمار از مصادیق دائر کردن مکان برای قمار بازی است. بنابراین افرادی که اقدام به طراحی و راه اندازی این قبیل سایت ها می نمایند به شش ماه تا دو سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شوند.
آیا میشود از سایتهای شرط بندی شکایت کرد؟
در خصوص این موضوع بین حقوق دانان اتفاق نظر وجود ندارد و نظرات متفاوت است.
- برخی بر این عقیده اند که: هرچند عضویت و شرکت در شرط بندی و قمار جرم است و شخصی که خود در این سایت ها فعالیت دارد عمل مجرمانه انجام داده است. اما برای استرداد وجه حاصل از شرط بندی می توان اقدام نمود. دادخواست حقوقی مطالبه وجه و یا شکایت کیفری بابت شرطبندی و قمار هم مطرح نمود.
- برخی دیگر بر این عقیده اند با توجه به اینکه این وجوه شرعی نیست در نتیجه قانون نیز از آن حمایت نمی کند. در نتیجه از طریق قانونی نمی توان مطالبه وجه از دست رفته قمار را کرد.
آیا در شرط بندی و قمار رد مال انجام می شود؟ اموال ناشی از قمار چه می شود؟
ممکن است این سوال ایجاد شود که آیا می توان پولی را که بابت قمار داده شده پس گرفت؟ به عبارتی آیا استرداد وجوهی که به موجب قمار بازی رد و بدل شده امکان پذیر است؟ پاسخ این سوال منفی است.
ماده ی 709 قانون مجازات اسلامی، بیان می دارد: «تمام اسباب و نقود متعلق به قمار حسب مورد معدوم یا به عنوان جریمه ضبط میشود.»
همچنین در قانون مدنی مقرر شده است که شرط بندی و قمار باطل می باشد. هر دعوایی در مورد آنها مطرح گردد، شنیده نخواهد شد. به این ترتیب استرداد وجوهی که بابت قمار و شرط بندی پرداخت شده امکان ندارد.
دیدگاهتان را بنویسید