مطالبه خسارت تاخیر تادیه ، یک راهکار قانونی است که در وضعیت اقتصادی فعلی و آشفته بازار موجود، قدری از نگرانی های طلبکاران را کم می کند. در واقع ممکن است فردی به دیگری 10 میلیون تومان وجه نقد قرض بدهد، اما مدیون نسبت به بازپرداخت دین در بازه ی زمانی تعیین شده اقدامی نکند. در نتیجه طلبکار مجبور شود از طریق دادگاه طلب خود را بستاند. با توجه به اینکه معمولا فرآیند دادرسی طولانی است و ارزش پول هم روز به روز پایین می آید، منصفانه نیست که به طلبکار همان 10 میلیون تومان را بدهیم.
به منظور مطالعه بیشتر کلیک کنید: عقد قرض
فهرست
- 1 مطالبه خسارت تاخیر تادیه یعنی چه؟
- 2 فرمول محاسبه خسارت تاخیر تادیه
مطالبه خسارت تاخیر تادیه یعنی چه؟
ابتدا به منظور فهم ماهیت خسارت تاخیر تادیه ، مفهوم واژه ها را بررسی می کنیم:
- خسارت در لغت به معنای ضرر کردن است. در اصطلاح حقوقی خسارت به مالی گفته می شود که از طرف شخص وارد کننده ی زیان به زیان دیده داده می شود. اما در اینجا خسارت بیشتر به معنای زیانی است که در اثر تاخیر تادیه وارد می شود.
- واژه ی تاخیر به معنای دیر کردن است و در اصطلاح حقوقی نیز همین معنا را دارد.
- تادیه در لغت و اصطلاح به معنای پرداختن است. تادیه معمولا در رابطه با دیونی به کار می رود که موضوع آن وجه نقد باشد.
بهترین وکیل خانم در تهران اذعان می دارد که با توجه به آنچه عنوان کردیم، در تعریف این خسارت می توان گفت: «خسارتی است که از بابت دیر پرداخت وجه نقد از سوی بدهکار به طلبکار داده می شود.»
به منظور مشاوره فوری با وکلای مجموعه آسا تماس بگیرید: 02122350512 و 09124357415
طرح دعوای خسارت تاخیر تادیه
دعوای خسارت تاخیر تادیه به دو روش قابل طرح است:
- همراه با دعوای اصلی. شما هم زمان با طرح دعوای اصلی (مثلا مطالبه وجه چک) ، می توانید خسارت آن را نیز مطالبه نمایید.
- به صورت یک دعوای مستقل. شما می توانید مستقلا نیز خسارت از بابت تاخیر در پرداخت را مطالبه نمایید. به طور مثال شما در سال 90 چکی را مطالبه کرده اید و در سال 95 این چک وصول شده است. شما در این مدت خسارت تاخیر را مطالبه نکرده اید. در حال حاضر می توانید خسارت تاخیر از سال 90 الی 95 را به موجب دادخواست جدا گانه ای مطالبه نمایید.
شرایط مطالبه خسارت تاخیر تادیه
با شرایط زیر خسارت تاخیر تادیه قابل مطالبه و دریافت است:
- موضوع تعهد وجه باشد: موضوع هر تعهدی الزاما پرداخت وجه نقد نیست. باید بدانیم که خسارت تاخیر تنها در مورد تعهداتی معنا دارد که موضوع آن تعهد پرداخت وجه باشد. مثلا زمانی که شخصی متعهد به به ساخت میز و صندلی برای شما است، با تاخیر در تحویل میز و صندلی شما نمی توانید خسارت تاخیر مطالبه کنید.
- رایج بودن وجه: صرف تعهد به پرداخت وجه، متعهد را مشمول پرداخت خسارت تاخیر نمی کند. چرا که زمانی فرد ملزم به پرداخت خسارت تاخیر می گردد که موضوع تعهد او وجه رایج باشد. منظور از وجه رایج پولی است که در عرف بین مردم دست به دست می گردد. البته با توجه به رای وحدت رویه شماره 90، عبارت وجه نقد مذکور در ماده 522 اعم است از: پول رایج ایران و پول خارجی. بنابراین در مواردی که موضوع تعهد پرداخت وجه خارجی باشد نیز امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجود دارد.
- مطالبه طلبکار: طلبکار باید طلب خود را از بدهکار مطالبه کند. تا بتواند مدعی خسارت تاخیر گردد. در غیر این صورت حتی اگر از سررسید مدت طولانی گذشته باشد. نمی توان مدعی دریافت خسارت تاخیر شد. این مطالبه می تواند با ارسال اظهارنامه برای مدیون انجام شود. ارائه ی دادخواست نیز مطالبه محسوب می شود.
- تمکن مالی بدهکار و خودداری از پرداخت: در صورتی به طلبکار خسارت تاخیر تعلق می گیرد که خواهان پرداخت طلب را مطالبه کند. بدهکار با وجود توانایی مالی، از پرداخت دین خود خودداری نماید.
- تغییر فاحش شاخص سالانه: در شرایط فعلی وجود تورم و تغییر شاخص سالانه نیازی به اثبات ندارد. تغییری فاحش محسوب می شود که عرفاً قابل مسامحه نباشد. در فاصله ی سررسید یا مطالبه تا زمان پرداخت صورت گیرد.
خسارت تاخیر تادیه از چه تاریخی محاسبه می شود؟
در میان محاکم در خصوص این نکته که خسارت تاخیر تادیه از چه تاریخی باید محاسبه شود و مورد حکم قرار گیرد، اختلاف نظر وجود دارد. اما به طور کلی می توان مسئله را به صورت زیر تبیین کرد. از توجه به مواد مختلف قانونی دو فرض برای ما ایجاد می گردد:
- طرفین شفاها یا کتبا در خصوص خسارت تاخیر و مبدا محاسبه آن توافق کرده اند.
- بین طرفین توافقی در خصوص خسارت تاخیر وجود ندارد.
چنانچه در این خصوص بین طرفین توافقی وجود داشته باشد، باید به همان توافق عمل شود. اما اگر طرفین توافقی در این خصوص نداشته باشند یا باید تاریخ سررسید دین ملاک قرار گیرد. یا تاریخ مطالبه. رویه محاکم به این صورت است که در خصوص اوراق تجاری مانند چک و سفته، مهریه، اسناد موضوع آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا، تاریخ سررسید سند ملاک قرار می گیرد. اما در سایر موارد، تاریخ مطالبه طلبکار ملاک است.
فرمول محاسبه خسارت تاخیر تادیه
خسارت تاخیر تادیه مطابق فرمول زیر محاسبه می گردد:
رقم شاخص سالانه زمان پرداخت دین که توسط بانک مرکزی برای سال قبل اعلام گردیده ÷ رقم شاخص سال سررسید دین + مبلغ دین = دین مورد مطالبه به نرخ روز
به طور مثال اگر شما 8 میلیون تومان از کسی طلبکار باشید که سررسید دین شخص سال 1397 باشد اما زمان پرداخت سال 1399 باشد، محاسبه بدین شکل است که باید شاخص تورم سال 98 را بر شاخص تورم سال 97 تقسیم کرده و حاصل را به مبلغ اصل دین اضافه نمایید. حاصل ارزش ریالی دین شما در زمان پرداخت است.
برای دسترسی به راه های ارتباطی با وکیل متخصص کلیک کنید: سرور ثانی نژاد وکیل پایه یک دادگستری
مطالبه خسارت تاخیر تادیه بعد از صدور حکم ممکن است؟
ممکن است این سوال ایجاد شود که آیا پس از صدور حکم می توان خسارت تاخیر تادیه را مطالبه کرد؟
بهترین وکیل خانم در سعادت آباد اذعان می دارد که در اثناء دادرسی و تا قبل از صدور حکم قطعی امکان مطالبه خسارت تاخیر وجود دارد. پس از صدور حکم نیز می توان خسارت تاخیر از تاریخ صدور حکم لغایت اجرا و وصول محکوم به را مطالبه کرد.
زیرا ممکن است دادگاه تنها به پرداخت خسارت تاخیر تا زمان صدور حکم رای داده باشد و حد فاصل صدور حکم و وصول محکوم به را در نظر نگرفته باشد. بهتر است در متن دادخواست تقدیمی خود خسارت تاخیر را تا زمان اجرای حکم تقاضا نمایید.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه از اجرای ثبت
برخی از دیون نظیر مهریه و وجه چک را می توان از طریق اداره ی اجرای مفاد اسناد رسمی مطالبه نمود. مراجعه به اداره ی اجرای ثبت برای مطالبه ی دیون گفته شده مزایا و معایبی دارد که موضوع بحث ما نیست. اما به طور کلی و خلاصه باید گفت که امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه از طریق اجرای ثبت وجود ندارد. این مورد یکی از معایب مراجعه به اداره ی ثبت است. در ادامه مطالبه این خسارت را در موارد متفاوتی بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه در چک برگشتی
چک یکی از اسناد تجاری پر کاربرد در جامعه است. در خصوص مطالبه ی خسارت تاخیر تادیه در چک باید گفت که مبدا محاسبه این خسارت از تاریخ سررسید چک محاسبه می شود. نه از تاریخ مطالبه. نکته ی مهم که در بند قبل هم بدان پرداختیم این است که امکان مطالبه ی خسارت تاخیر برای چک از طریق اداره ی اجرای ثبت وجود ندارد.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه در سفته
سوال این است که در مورد سفته، مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه، تاریخ سررسید سفته است یا تاریخ واخواست سفته و یا تاریخ مطالبه وجه آن توسط دارنده؟
در خصوص مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه در سفته، باید به ماده 304 قانون تجارت مراجعه نمود. با توجه به این ماده، خسارت تاخیر مبلغ اصلی سفته که مورد واخواست قرار گرفته است، از روز اعتراض و واخواست محاسبه می شود.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه در پرداخت نفقه
نفقه زوجه یکی از حقوق مالی زن در ازدواج دائم است. در صورتی که زن از شوهر خود تمکین نماید اما شوهر نفقه او را نپردازد، زن می تواند نفقه خود را از او مطالبه نماید. در خصوص نفقه نیز خسارت تاخیر قابل مطالبه است. اما مبدا محاسبه این خسارت چه تاریخی است؟
پاسخ این است که خسارت تأخیر تادیه نفقه، بعد از محکومیت زوج به پرداخت نفقه و تأخیر در پرداخت آن قابل مطالبه است.
مطالبه خسارت تاخیر تادیه در کلاهبرداری
طبق قانون مجازات اسلامی، در جرم کلاهبرداری امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجود ندارد.
در واقع زمانی که شکایت کیفری علیه کلاهبردار مطرح می شود، نیازی به طرح دعوای حقوقی جداگانه برای ضرر و زیان ناشی از جرم نیست و دادگاه کیفری حکم به رد اصل مال هم صادر می نماید. به این ترتیب امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه وجود ندارد.
خسارت تاخیر تادیه در گزارش اصلاحی
گزارش اصلاحی چیست؟ شرایطی که طرفین دعوا در دادگاه به اختلافات خود پایان می دهند و از ادعاهای خود چشم پوشی می نمایند از دادگاه درخواست میکنند که قراردادی تحت عنوان گزارش اصلاحی تنظیم نماید و تمامی شرایطی که در خصوص آن توافق نموده اند صورت جلسه شده و طرفین امضا می نمایند. اگر دعوا منتهی به سازش و صدور گزارش اصلاحی شود آیا می توان خسارت تاخیر تادیه مطالبه نمود؟
- اگر دعوای مطالبه وجه رایج مطرح باشد.
- در نهایت طرفین به سازش برسند و دادگاه گزارش اصلاحی صادر کند.
- اگر شخص بدهکار در موعد مقرر بدهی خود را نپردازد.
- امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه برای آن بدهی وجود ندارد.
در ادامه به منظرو سخن پایانی برخی از مهمترین سوالات کاربران را پاسخ می دهیم. با گروه وکلای آسا در بخش پایانی همراه باشید
پرداخت خسارت تاخیر تادیه توسط معسر
آیا محکوم علیه که حکم قطعی اعسار او صادر شده است نیز باید خسارت تاخیر تادیه بپردازد؟
- اگر محکوم علیه معسر مطلق شناخته شود ( یعنی در هیچ صورتی توان پرداخت ندارد) : از پرداخت خسارت تاخیر تادیه معاف میباشد.
- اگر محکوم علیه معسر مطلق نباشد بلکه معسر به توان پرداخت تقسیط باشد ( به صورت قسطی می تواند خسارت را بپردازد) :از پرداخت خسارت تاخیر تادیه معاف نیست و باید آن را بپردازد.
خسارت تاخیر تادیه در تصادفات و افت قیمت خودرو
آیا شخصی که در تصادفات مقصر شناخته شده است موظف به پرداخت خسارت تاخیر تادیه میباشد؟
فرضی را در نظر بگیرید که شخصی در تصادف مقصر شناخته شده است و شخص زیان دیده دادخواست افت قیمت ماشین را مطرح نموده و مبلغی نیز به عنوان افت قیمت ماشین توسط کارشناس مشخص شده و فرد مقصر به پرداخت آن محکوم شده است. در این مثال نیز مبدا محاسبه پرداخت خسارت تاخیر تادیه از تاریخ مطالبه ( تقدیم دادخواست) میباشد.
دیدگاهتان را بنویسید