شرایط ازدواج با اتباع بیگانه چیست؟

یکی از مسائل بسیار مهم که در قانون ما به آن پرداخته شده است، مسئله ی ازدواج با اتباع بیگانه دیگر است.

مهاجرت اتباع افغانستانی  به داخل ایران و ازدواج زنان ایرانی با آنان و از طرفی مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور و ازدواج با اتباع کشور های دیگر موجب افزایش تعداد این دست از ازدواج ها شده است.

در خصوص ازدواج با اتباع خارجی موضوعات بسیار مهمی از قبیل تابعیت، ثبت ازدواج، وضعیت تابعیت فرزندان و … مطرح می شود که ما در این مطلب به آنها می پردازیم.

با گروه وکلای آسا همراه باشید.

قوانین ازدواج با اتباع بیگانه چیست؟

در قانون مدنی ایرانی از ماده 976 تا 991 به موضوع تابعیت اختصاص یافته و بخش اعظمی از مقررات مربوط به ازدواج با بیگانگان در این بخش آمده است.

علاوه بر آن مواد 1059، 1060 و 1061 قانون مدنی هم به همین موضوع مربوط می شود. ما هم با توجه به این مواد قانونی به بررسی موضوع می پردازیم.

ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی چه شرایطی دارد؟

برای ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی  چند نکته را باید مدنظر قرار دهیم:

1. 1. ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان جایز نیست.
   2. ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی نیاز به اجازه ی مخصوص دولت و به صورت خاص وزارت کشور است. این اجازه ی مخصوص پروانه ی زناشویی نام دارد. 
   3. زنان ایرانی مجاز به ازدواج با اتباع خارجی هستند اما چنین ازدواجی ممکن است منجر به تبدیل تابعیت زن به تابعیت دولت متبوع شوهر، محدودیت در حق مالکیت آنان نسبت به اموال غیر منقول و … شود.

مطابق ماده ی 987 قانون مدنی ایران، زن ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می کند به تابعیت ایرانی خود باقی می ماند.

مگر آن که مطابق قانون کشور متبوع شوهر، تابعیت شوهر به او تحمیل شود.

اصولا ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی تاثیری بر مالکیت او بر اموال ندارد. ولی در صورتی که ازدواج زن منجر به ترک تابعیت او شود ، با توجه به تبصره 2 ماده فوق الذکر حق داشتن اموال غیر منقول را در صورتی که موجب سلطه اقتصادی خارجی شود ندارد.

البته باید توجه داشته باشید که بعد از فوت شوهر یا وقوع طلاق، زن می تواند از وزارت امور خارجه ایران تقاضای بازگشت به تابعیت ایران را داشته باشد. 

ممکن است قانون کشور متبوع شوهر، تابعیت شوهر را به زن تحمیل نکند، اما زن با دلیل موجه تمایل داشته باشد که به تابعیت کشور شوهر خود درآید.

در این صورت باید به صورت کتبی تقاضانامه ی خود را به وزارت امور خارجه ایران تقدیم کند و ممکن است با تقاضای او موافقت شود.

در صورت تفاوت دین زن ایرانی و مرد خارجی راهکار برای ازدواج  چیست؟

مطابق ماده ی 1059 قانون مدنی ایران ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان جایز نبوده و ممنوع می باشد.

دلیل این حکم این است که اگر زن مسلمان با مرد غیر مسلمان ازدواج کند ممکن است از نظر دینی مورد نفوذ شوهر  قرار گیرد و از اسلام دست بردارد.

بنابراین اگر غیر مسلمانی بخواهد زن مسلمانی ازدواج کند، باید به دین مبین اسلام مشرف شود.

مرد باید با مراجعه به علمای دینی یا مراکز فرهنگی- اسلامی با انجام تشریفات مربوط به دین اسلام مشرف شود. بعد از انجام این کار دیگر مانع شرعی و قانونی برای ازدواج مرد با زن وجود ندارد.

تغییر تابعیت زن ایرانی چه تاثیری بر اموالش دارد؟

مطابق ماده ی 987 قانون مدنی ایران، زن ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می کند به تابعیت ایرانی خود باقی می ماند.

مگر آن که مطابق قانون کشور متبوع شوهر، تابعیت شوهر به او تحمیل شود.

بنابراین ممکن است زن به تابعیت کشور دیگر در بیاید و به این ترتیب با توجه به تبصره 2 همین ماده حق داشتن اموال غیر منقول را در صورتی که موجب سلطه اقتصادی خارجی شود ندارد.

تشخیص این موضوع با کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت امور خارجه و وزارت کشور و وزارت اطلاعات است.

البته باید توجه داشته باشید که بعد از فوت شوهر یا وقوع طلاق، زن می تواند از وزارت امور خارجه ایران تقاضای بازگشت به تابعیت ایران را داشته باشد. 

ممکن است قانون کشور متبوع شوهر، تابعیت شوهر را به زن تحمیل نکند، اما زن با دلیل موجه تمایل داشته باشد که به تابعیت کشور شوهر خود درآید.

در این صورت باید به صورت کتبی تقاضانامه ی خود را به وزارت امور خارجه ایران تقدیم کند و ممکن است با تقاضای او موافقت شود.

مدارک لازم برای ثبت ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی چیست؟

مطابق مواد 2 و 3 آیین ‌نامه ‌زناشویی بانوان‌ ایرانی، مدارک زیر را برای صدور پروانه ی زناشویی لازم دانسته است :

• درخواست نامه مرد و زن مبنی بر تقاضای صدور پروانه اجازه زناشوئی طبق نمونه وزارت كشور

• گواهینامه از مرجع رسمی كشور متبوع مرد مبنی بر بلامانع بودن ازدواج با زن ايراني و به رسميت شناختن این ازدواج در كشور متبوع شوهر. در صورتي كه تهیه گواهینامه مذکور برای متقاضی امکان پذیر نباشد، وزارت كشور در صورت رضایت زن مي تواند بدون دریافت مدرک فوق، پروانه زناشوئی را صادر نمايد.

• در صورتي كه مرد غير مسلمان و زن مسلمان باشد گواهی يا استشهاديه تشرف مرد به دين مبین اسلام

• گواهینامه از مرجع رسمی محلي يا ماموران سياسي و کنسولی كشور متبوع مرد مبنی بر مجرد یا متاهل بودن او

• گواهی نداشتن پیشینه بد و محکومیت كيفري مرد از مراجع رسمی محلي يا ماموران سياسي و کنسولی كشور متبوع مرد همچنین گواهی عدم سوء پیشینه كيفري از مرجع كشور ایران در صورتي كه مرد بیگانه در ایران اقامت داشته باشد.

• گواهی از مراجع محلي يا ماموران سياسي و کنسولی كشور متبوع مرد مبنی بر وجود استطاعت مالی مرد و همچنین تعهدنامه ثبتی از طرف مرد بیگانه مبنی بر پرداخت هزینه و نفقه زن و فرزندان و هرگونه حق ديگري كه زن نسبت به او پیدا كند در صورت بد رفتاري يا ترك و طلاق 

ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی:

در خصوص ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی دو موضوع مهم باید مورد بررسی قرار گیرد: اول تفاوت دین زن و مرد و دوم وضعیت تابعیت زن بعد از ازدواج با مرد ایرانی.

در ادامه به توضیح این 2 امر می پردازیم.

1) تاثیر تفاوت دین مرد ایرانی و زن خارجی چه تاثیری بر ازدواج اتباع بیگانه دارد؟

در خصوص ازدواج با اتباع بیگانه ، در حالی که زنان مسلمان نمی توانند با مرد غیر مسلمان ازدواج کنند، برای مردان مسلمان چنین منعی وجود ندارد.

یعنی مرد مسلمان با شرایطی که برای شما توضیح می دهیم می تواند با زن غیر مسلمان ازدواج کند.

با توجه به فقه اسلامی، ازدواج مرد مسلمان با زن کتابیه مجاز است. منظور از زن کتابیه زنی است که مسیحی، یهودی یا زردشتی باشد. البته در فقه اسلامی گفته شده است که تنها ازدواج موقت با این زنان مجاز است و ازدواج دائم مرد مسلمان با زن کتابیه باطل است.

اما مرد مسلمان با زنان غیر کتابیه، کلا نمی توانند ازدواج کنند؛ نه به صورت دائم و نه به صورت موقت. زن غیر کتابیه، زنی است که دینی غیر از اسلام، مسیحیت، یهودیت و زردشتی داشته باشد.  

2) تابعیت زن خارجی پس از ازدواج با مرد ایرانی چه می شود؟

مطابق قانون ایران، در صورتی که زن خارجی با مرد ایرانی ازدواج کند، تابعیت ایرانی به او تحمیل می شود.

در واقع مطابق بند 6 ماده 976 قانون مدنی ایران، هز زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند تبعه ایرانی محسوب می شود.

بنابراین پس از ثبت ازدواج برای او شناسنامه ایرانی صادر می شود. با توجه به ایرانی محسوب شدن زن پس از ازدواج با مرد ایرانی او می تواند مانند سایر اتباع ایران، در ایران اموال غیر منقول داشته باشد.

زن خارجی که در اثر ازدواج با مرد ایرانی، ایرانی می شود پس از طلاق یا فوت شوهر می تواند به تابعیت اولیه خود برگردد؛

البته باید به صورت کتبی این موضوع را به وزارت امور خارجه اطلاع دهد. پس از بازگشت زن به تابعیت اول خود، او دیگر نمی تواند در ایران اموال غیر منقول داشته باشد مگر در حدودی که به اتباع خارجی اجازه داده شده است.

البته در صورت فوت شوهر ایرانی، تا زمانی که فرزندان مشترک آنها به سن 18 سال تمام شمسی نرسیده باشند، زن نمی تواند از این اختیار خود استفاده کند و به تابعیت خود برگردد. 

مدارک لازم برای ثبت ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی چیست؟

برای ثبت ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی، ارائه ی مدارک زیر لازم است:

1. درخواست نامه تکمیل شده ثبت ازدواج توسط زوجین.
2. اصل شناسنامه معتبر و عکس دار زوج.
3. اصل گذرنامه معتبر خارجی زوجه.
4. اصل گواهی بهداشتی زوجین مبنی بر داشتن سلامت کامل و نداشتن هرگونه بیماری واگیردار و مانع از ازدواج مانند ایدز، هپاتیت، بیماری های مقاربتی، اعتیاد و تالاسمی.
5. گواهی تشرف زوجه به دین مبین اسلام (درصورتی که زوجه غیر مسلمان باشد.) .
6. اصل گواهی ازدواج شرعی زوجین، صادره از مراکز اسلامی مورد قبول نمایندگی.
7. اصل گواهی ازدواج محلی زوجین، صادره مقامات ذی صلاح کشور متوقف فیه.
8. اصل گواهی تولد زوجه.
9. سه قطعه عکس زوج و 6 قطعه عکس زوجه.
10. واریز هزینه ثبت ازدواج مطابق بخشنامه تعرفه کنسولی.

سایر اطلاعات مورد نیاز خود را می توانید در این لینک  مطالعه نمایید:

ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با بیگانگان:

مطابق ماده واحده منع ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه، ازدواج کارمندان این وزارتخانه با اتباع بیگانه و یا کسانی که قبلا بر اثر ازدواج به تابعیت ایران درآمده اند ممنوع می باشد.

این قاعده صرفا دارای جنبه ی سیاسی است و از نظر مصلحت دولت وضع شده است. کارمندان متخلّف از این مقرره، صلاحیت ادامه ی خدمت در وزارت امور خارجه را نخواهند داشت.

وضعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی:

طبق قوانین ایران فرزند حاصل از ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی تبعه ی ایران محسوب می شود حتی اگر در خارج از ایران متولد شود.

اما کودکان متولد شده از مادر ایرانی و پدر غیر ایرانی تابعه ایرانی محسوب نمی‌ شود و برای این کودکان قوانین سختگیرانه و حقوق شهروندی خاصی مطرح می باشد.

طبق قوانین مدنی فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی که در ایران متولد شوند می ‌توانند پس از سن ۱۸ سال تمام درخواست تابعیت ایرانی کنند.

با تصویب قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی قبل از رسیدن به 18 سالگی به درخواست مادر ایرانی و در صورت نداشتن مشکل امنیتی به تابعیت ایران در می آیند .

این کودکان می توانند بعد از رسیدن به 18 سالگی در صورت عدم درخواست توسط مادر ایرانی، خود درخواست تابعیت ایران را بدهند که نداشتن مشکل امنیتی توسط وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه بررسی می شود . 

شرایط گرفتن شناسنامه برای طفل حاصل از ازدواج با اتباع بیگانه :

کودکانی که از مادر ایرانی و پدر خارجی متولد شده اند در شرایط زیر می توانند تابعیت ایرانی داشته باشند و شناسنامه ایرانی بگیرند:

شرایط اخذ شناسنامه قبل از 18 سالگی :

• درخواست مادر ایرانی
• تایید نبود مشکل امنیتی توسط وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه

شرایط اخذ شناسنامه بعد از 18 سالگی :

• در خواست خود فرد 
• تایید نبود مشکل امنیتی توسط وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه

مدارک لازم برای گرفتن شناسنامه برای فرزندان حاصل از ازدواج با اتباع خارجی چیست؟

برای دریافت شناسنامه، برای بچه ای که از ازدواج با اتباع بیگانه متولد می شود، باید مدارک زیر را ارائه دهید:

• دریافت اصل گواهینامه تولد نوزاد در ایران
• ارائه شناسنامه ایرانی همسر
• مدارک و فرم‌ های اصلی تولد نوزاد (که شامل تعیین جنسیت نوزاد و نام خانوادگی والدین است)
• نسخه کامل از گذرنامه شوهر 

 جهت مشاوره و قبول وکالت با وکلای مجرب خانواده با ما در تماس باشید. 22350512