قتل های ناموسی

در کشور ما، زنان ناموس و شرف مردان محسوب می‌شوند و مردان نسبت به زنان خانواده خود احساس مالکیت و غیرت دارند. گاهی این نگاه فجایعی را رقم می‌زند. فاجعه قتل های ناموسی .

مثل قتل دختر توسط پدر، پدربزرگ، برادر یا عمو… متاسفانه قانون در مورد پدر و پدربزرگ پدری، مجازات قصاص را نمی‌پذیرد و پدر و پدربزرگ به پرداخت دیه و حبس محکوم می‌شوند. اما وضعیت برای عمو و برادر به شکل دیگری است.

در این مطلب به بررسی قتل‌های ناموسی و فرزندکشی می پردازیم. با گروه وکلای آسا همراه باشید.

شرایط عمومی قصاص:

ابتدا لازم است معنی دو واژه را بیان ‌نماییم:

جانی: کسی که جنایتی را انجام داده است.

مَجنی علیه: کسی که جنایت بر او وارد شده است.

به طور کلی بر اساس ماده ی 301 قانون مجازات اسلامی، برای اینکه کسی به قصاص محکوم شود، باید سه شرط زیر وجود داشته باشد:

1. کسی که جنایت را انجام داده یا قاتل، پدر یا پدربزرگ پدری مقتول یا مجنی علیه نباشد.
2. مقتول یا مجنی علیه عاقل باشد. در واقع اگر مقتول دیوانه و قاتل عاقل باشد، قاتل قصاص نمی‌شود. 
3. مقتول و قاتل در دین یکسان باشند. به عبارت دیگر مسلمان برای قتل کافر، قصاص نمی‌شود. ولی کافر برای قتل مسلمان قصاص می‌شود.

آیا پدر برای قتل فرزند خود مجازات می‌‌شود؟

اگر شرایط بالا را مطالعه کرده باشید، متوجه می شوید که پدر برای قتل فرزند خود به قصاص محکوم نمی‌شود. برخی علت قصاص نشدن پدر برای قتل فرزند را این گونه بیان می‌کنند که پدر وظیفه ی تامین معاش خانواده را بر عهده دارد و با قصاص پدر خانواده سرپرست خود را از دست می‌دهد.

قضاوت اینکه این دلیل تا چه اندازه عقلانی و منطقی است را به شما می‌سپارم.

اگر پدر قصاص نمی شود، آیا مجازات می شود؟

پاسخ این سوال مثبت است. درست است که پدر برای قتل فرزند خود قصاص نمی‌شود، اما قانون چنین پدری را بدون مجازات رها نکرده است. مجازات پدری که فرزند خود را به قتل رسانده است به شرح زیر است:

• پدر باید دیه ی فرزند مقتول خود را در صورت مطالبه ی اولیاء دم بپردازد. البته خود پدر از این دیه سهمی ندارد.
• مطابق ماده ی 612 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، پدر به 3 تا 10 سال حبس محکوم می شود.   

در واقع پدر از جنبه ی عمومی جرم به مجازات حبس محکوم می گردد.

اگر پدر به همراه کسی مشارکت در قتل فرزند داشته باشد تکلیف چیست؟

مقدمه

ابتدا مفهوم مشارکت در ارتکاب جرم را بررسی می کنیم:

هرگاه کسی به همراه شخص یا اشخاص دیگری رفتار جرم را انجام دهد، مشارکت در جرم اتفاق می افتد. در مورد جرم قتل هم هرگاه دو یا چند نفر با هم اقدام به قتل کنند و از دست رفتن جان فرد مستند به رفتار همه ی آن‌ها باشد، مشارکت در قتل رخ می دهد.

در حالتی که قتل با مشارکت چند نفر انجام می‌شود، هر یک از شرکا به قصاص محکوم می شوند.

نتیجه

حال وضعیتی را در نظر بگیرید که پدر با همدستی دیگری اقدام به قتل فرزند خود می‌کند. در این حالت مجازات پدر چگونه است؟

در حالتی که پدر به همراه دیگری فرزند خود را می کشد، در این حالت نیز امکان قصاص پدر وجود ندارد. اما شخص بیگانه که همدست پدر بوده، قصاص می شود. اما چون تنها بخشی از این جنایب بر عهده ی اوست و بخش دیگر را پدر مرتکب شده است. بنابراین اگر تصمیم بر قصاص شخص شریک در قتل باشد، پدر باید به اولیاء دم شریک جرم خود نصف دیه کامل را بپردازد.

اما اگر تصمیم بر قصاص نکردن شریک در قتل باشد، پدر باید نصف دیه ی کامل را به اولیاء دم فرزند مقتول خود بپردازد. در صورت دوم پدر هیچ سهمی از دیه نخواهد داشت.

علاوه بر این در مورد پدر، چون نمی‌توان او را قصاص کرد، پدر به سه تا ده سال حبس محکوم می‌شود.

شریک در قتل نیز اگر به علت گذشت شاکی یا دلایل دیگر قصاص نشود، به سه تا ده سال حبس محکوم می شود.

معاونت پدر در قتل فرزند:

به طور کلی معاونت در جرم یعنی فردی وارد عملیات اجرائی جرم و انجام رفتار نشود، اما ارتکاب جرم را برای دیگری تسهیل کند، یا او را ترغیب به ارتکاب جرم نماید. در این مورد می توانید مطلب معاونت در جرم را در سایت مطالعه نمایید.

در مورد جرم قتل هم همین است. ممکن است پدر رفتاری انجام ندهد که موجب مرگ فرزندش شود، اما به دیگری وجهی بپردازد تا فرزندش را بکشد یا مثلا درب خانه را برای قاتل باز بگذارد. در این مورد قاتل و فاعل اصلی قصاص می شود. اما پدر معاون در جرم قتل محسوب می شود. پدر با توجه به تبصره ماده ی 612 قانون مجازات اسلامی به یک تا 5 سال حبس محکوم می شود.

آیا پدری که فرزند خود را کشته است، از او ارث می برد؟

مطابق ماده ی 880 قانون مدنی، قتل مانعی برای ارث بردن است. یعنی اگر کسی، دیگری را که از او ارث می برد عمدا به قتل برساند، از مقتول ارث نمی برد. پس اگر پدری فرزند خود را عمدا به قتل برساند، از فرزند مقتول خود ارث نمی برد. به علاوه با توجه به اینکه پدر به قصاص محکوم نمی شود، ممکن است بنا به درخواست سایر اولیاء دم به پرداخت دیه محکوم شود. در این صورت پدر از دیه نیز سهمی نخواهد داشت.

برای مطالعه ی بیشتر به مطلب ارث مراجعه نمایید.

نحوه ی رسیدگی به فرزند‌کشی به چه صورت است؟

رسیدگی به جرم قتل، با توجه به ماده ی 302 قانون آیین دادرسی کیفری، در صلاحیت دادگاه کیفری یک قرار دارد. 

نکته ی مهم این است که بر اساس ماده ی 309 قانون مجازات اسلامی، اینکه قاتل پدر یا پدربزرگ پدری مقتول بوده باید در دادگاه اثبات شود. حتما باید قاتل پدر واقعی مقتول باشد تا قصاص نشود. بنابراین پدرخوانده بابت قتل فرزندخوانده ی خود قصاص می‌شود. بنابراین نگاه عرف ملاک نیست. بلکه پیوند و رابطه ی خونی و نگاه قانون در این مورد ملاک است.

قتل نوه توسط پدربزرگ چه حکمی دارد؟

ممکن است پدربزرگی نوه ی خود را به قتل برساند. در این مورد باید بین پدر‌بزرگ مادری و پدربزرگ پدری تفاوت قائل شویم. 

چنانچه پدربزرگ مادری نوه ی خود را به قتل برساند، مانند سایر افراد قصاص می‌شود. اما اگر پدربزرگ پدری نوه ی خود را به قتل برساند، با توجه به آنچه گفتیم، قصاص نمی‌شود. اما به مجازات های زیر محکوم می گردد:

• پدربزرگ باید دیه ی نوه ی مقتول خود را در صورت مطالبه ی اولیاء دم بپردازد. البته خود او از این دیه سهمی نخواهد داشت.
•  پدربزرگ به 3 تا 10 سال حبس محکوم می شود.   

اگر برادر خواهر را بکشد قصاص می شود؟

قتل های ناموسی تنها محدود به قتل دختر توسط پدر یا پدر بزرگ نمی شود. گاهی برادر دست به این عمل وحشتناک می زند. در صورتی که برادر خواهر خود را به قتل برساند، به قصاص محکوم خواهد شد. البته اگر اولیاء دم از قصاص او گذشت کنند، برادر به سه تا ده سال حبس محکوم می گردد. ممکن است به درخواست اولیاء دم، برادر به پرداخت دیه محکوم شود.

قتل برادر‌زاده به دست عمو چه شرایطی دارد؟

در برخی طوایف و قبیله ها، عموی دختر با توجیه غیرت و غیرتمندی، دست به قتل برادر‌زاده ی خود می زند. در مورد عمو باید بگوییم هیچ معافیتی از قصاص برای او وجود ندارد و عمو هم به قصاص محکوم می شود. البته اگر اولیاء دم مقتول از قصاص گذشت کنند، عمو به سه تا ده سال حبس محکوم می گردد. ممکن است به درخواست اولیاءدم، عمو به پرداخت دیه برادر زاده خود محکوم شود.

آیا مادر برای قتل فرزند خود قصاص می‌شود؟

چنانچه مادری، فرزند خود را عمدا به قتل برساند، به قصاص محکوم می شود. متاسفانه کیفری قصاص بر خلاف پدر، در مورد مادر اجرا می شود. البته اگر اولیاء دم مقتول از قصاص گذشت کنند، مادر به سه تا ده سال حبس محکوم می گردد. ممکن است به درخواست اولیاء دم، مادر به پرداخت دیه فرزند خود محکوم شود.

گروه وکلا آسا متشکل از وکلای پایه یک دادگستری متخصص می‌باشند که با بیش از ده سال سابقه وکالت در زمینه حقوقی و کیفری می‌توانند شما را کمک کنند تا با خاطری آسوده از گرفتن بهترین نتیجه پرونده خود را پیگیری کنید.

برای مشاوره و وکالت می توانید با شماره های دفتر تماس حاصل فرمایید تا با توجه به وضعیت شما بهترین راهکار حقوقی را دریافت نمایید. 02122350512