بروزرسانی: ۲۳ام آذر, ۱۴۰۲
شرایط اجازه خروج از کشور برای دختران و بانوان

شرایط اجازه خروج از کشور برای دختران و بانوان

در کشور ما با توجه به قوانین و عرف، محدودیت های زیادی برای زنان و دختران وجود دارد. از جمله این موارد ، اجازه خروج کشور برای دختران است.

این محدودیت ها در ساده ترین و پیچیده ترین مسائل وجود دارد و متاسفانه نه تنها کسی به فکر رفع آنها نیست، بلکه حتی شاهد ارائه ی طرح های محدود کننده تر به مجلس بوده ایم!

به هر جهت یکی از مسائلی که زنان در کشور ما با آن درگیر هستند، موضوع خروج از کشور است.

در این مطلب به بررسی این مسئله پرداخته ایم و سعی کردیم به سوالات شما تا حد امکان پاسخ دهیم.

 

با گروه وکلای آسا همراه باشید.

 

برای پاسخ گویی به شرایط اجازه خروج از کشور برای دختران و بانوان، در ابتدا شرایط کلی اخذ گذرنامه را بررسی می کنیم.

 

 

فهرست

افراد واجد شرایط دریافت گذرنامه چه کسانی هستند؟

مطابق قانون گذرنامه، گذرنامه سندی است که از طرف مأموران صلاحیت دار دولت برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت‌ در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران داده می شود.

اتباع ایران برای خروج از کشور و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران باید تحصیل گذرنامه نمایند.

صدور گذرنامه منوط به ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضا کننده را ثابت نماید. خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه ممنوع است.

افراد زیر می توانند گذرنامه دریافت نمایند:

  • افراد بالای 18 سال
  • افرادی که سن آنها کمتر ۱۸ سال است با اجازه ی ولی یا قیم
  • کسانی تحت ولایت یا قیمومیت هستند و اجازه کتبی ولی یا قیم خود را دارند
  • مشمولین خدمت وظیفه عمومی با اجازه کتبی اداره عمومی
  •  بانوانی که کمتر ۱۸ سال دارند و ازدواج کرده اند با اجازه کتبی همسر خود
  • بانوانی که شوهر خارجی دارند
  • بانوانی که مقیم خارج از کشور هستند

 

 

 

مدارک لازم برای دریافت گذرنامه چیست؟

افراد بالای 18 سال می توانند برای دریافت گذرنامه به دفاتر پلیس +10 مراجعه نمایند.

لازم به ذکر است که خود فرد متقاضی حتما باید حضور داشته باشد. برای دریافت گذرنامه به مدارک زیر نیاز دارید:

 

 

 

 مدارک مورد نیاز برای گرفتن پاسپورت:

  • تهیه فرم و شناسه گذرنامه از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+10)
  • پرداخت مبالغ 50،000 ریال (پنج هزار تومان) و 1000،000 ریال (صد هزار تومان)، از طریق دستگاه کارت خوان مستقر در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی

 

 

 

 مدارک مورد نیاز مشترک بانوان و آقایان چیست؟

صرف نظر اینکه شرایط اجازه خروج از کشور برای دختران چگونه است، ابتدا لازم است مدارکی برای اخد پاسپورت داشته باشند.

 

این مدارک به شرح ذیل است:

  • اصل شناسنامه و کارت ملی و یا تائیدیه ثبت احوال برای کلیه متقاضیان.
  • ارائه اصل آخرین پاسپورت (در صورت معتبر بودن).
  • عکس بیومتریک (آقایان بدون کلاه و عینک کراوات و زیور آلات و آرایش مو و محاسن به طوری که پیشانی و گوش‌ ها مشخص باشند. همچنین رنگ لباس و زمینه یکسان نباشد. خانم ‌ها با حجاب کامل بدون آرایش و زیور آلات، با استفاده از روسری و یا مقنعه ساده و تیره به طوری که گردی صورت مشخص باشد. برای دختران بالای 6 سال با حجاب کامل).
  • اجازه محضری برای افراد زیر 18 سال از سوی پدر و یا قیم قانونی.
  • برای افراد بالای 15 سال شناسنامه عکسدار.
  • افراد زیر 15 سال ضمن حضور در دفتر می بایست گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه عکسدار ارائه نمایند.
  • برای افراد زیر 6 سال، کودک باید در دفتر حاضر شده و ولی کودک یک قطعه عکس از کودک خود را ارائه نماید.
  • بازنشستگان نظامی که 5 سال تمام از بازنشستگی آنها نگذشته است ارائه نامه از حفاظت یگان مربوطه الزامی است.
  • بازنشستگان نظامی که 5 سال از بازنشستگی آنها می گذرد می بایست اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارائه نمایند (نیازی به ارائه گواهی از سازمان مربوطه نمی‌ باشد).
  • نظامیان شاغل می بایست نامه موافقت حفاظت یگان مربوطه را ابتدا به دبیرخانه اداره گذرنامه ارائه و پس از ثبت به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه نمایند.

 

 

 

مدارک مورد نیاز بانوان برای اخذ پاسپورت و خروج از کشور:

  • اجازه محضری برای بانوان متأهل از سوی همسر.
  • بانوان مقیم خارج در صورتی که شوهر خارجی اختیار نموده باشد نیازی به اجازه محضری همسر ندارند.
  • بانوانی که همسر آنها فوت نموده، باید اصل گواهی فوت همسر و یا اصل شناسنامه باطل شده همسر خود را ارائه کنند.
  • بانوان مطلقه می بایست اصل طلاق نامه را ارائه نمایند.

 

 

 

مدارک مخصوص آقایان برای اخذ پاسپورت: 

  • ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند (کارت ‌های قدیمی اعتبار ندارند) یا موافقت نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولین.
    توجه: کسانی که اقدام به تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت قدیمی به هوشمند نموده اند، بعد از گذشت 24 ساعت از درخواست تعویض، می‌ توانند با ارائه برگه ثبت درخواست تعویض کارت به افسران گذرنامه مستقر در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی، درخواست صدور و تمدید پاسپورت خود یا تعویض گذرنامه دهند.

 

  •  آقایان بالای 50 سال احتیاج به ارائه کارت پایان خدمت ندارند.
  • آقایان دانشجو و یا دانش آموز برای خروج از کشور می بایست نامه از محل تحصیل خود دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل نمایند. 

 

 

 

خروج دختر از کشور بدون اذن پدر ممکن است؟

با مطالعه ی شرایطی که در فوق توضیح دادیم، متوجه می شویم که دختر مجرد برای خروج از کشور نیازی به اذن پدر یا پدربزرگ پدری ندارد.

بلکه بدون اذن پدر می تواند برای دریافت گذرنامه اقدام نموده و از کشور خارج شود.

بنابراین دختر مجرد می تواند مانند سایرین به پلیس +10 مراجعه نموده و پس از دریافت پاسپورت نسبت به خروج خود از کشور مستقلاً تصمیم گیری و اقدام نماید. 

 

 

 

شرایط دریافت پاسپورت برای دختر مجرد چگونه است؟

همان طور که در گذشته گفتبم، اجازه خروج از کشور دختران بالای 18 سال نیاز نیست.

شرایط دریافت پاسپورت برای دختر مجرد بالای 18 سال تفاوتی با سایر افراد ندارد و مدارک مورد نیاز نیز همان چیزی است که پیشتر بیان کردیم.

اما در مورد دختر مجردی که به سن قانونی نرسیده است، علاوه بر مدارک مورد نیاز، اجازه ی ولی یا قیم مورد نیاز است. منظور از ولی، پدر یا پدربزرگ پدری است. 

 

اجازه خروج از کشور برای دختران بالای 18 سال لازم نیست.

 

 

 

اجازه خروج از کشور برای بانوان لازم است؟

وضعیت زنان متاهل متفاوت از دختران مجرد است.

زنان متاهل چه کمتر از 18 سال داشته باشند و چه بیش از 18 سال سن داشته باشند، برای خروج از کشور نیاز به اذن شوهر خود دارند.

به این ترتیب زن متاهلی که بخواهد به خارج از ایران برود علاوه بر مدارکی که در بخش های پیشین اشاره کردیم، باید از همسر خود اجازه ی محضری داشته باشد و بدون این اجازه نه می تواند گذرنامه بگیرد و نه حتی می تواند گذرنامه خود را تمدید کند.  

 

 

 

زن مطلقه برای خروج از کشور به اجازه کسی نیاز دارد؟

با توجه به اینکه زن مطلقه در قید زوجیت کسی نیست، می تواند با دریافت گذرنامه از کشور خارج شود و بدیهی است که نیازی به اجازه ی شوهر سابق و یا پدر خود ندارد.

اما برای آن که بتواند گذرنامه خود را دریافت و یا تمدید نماید، باید اصل طلاق نامه را ارائه دهد.

در نتیجه زنی که قبلا ازدواج کرده است برای خروج از کشور نیاز به اجازه شخصی ندارد.

 

 

 

اجازه خروج از کشور زنان ورزشکار، هنرمند و … چگونه ممکن است؟

همان طور که گفتیم زنان متاهل برای خروج از کشور نیاز به اجازه ی محضری همسر خود دارند.

وجود چنین محدودیتی در مورد زنان ورزشکار، هنرمند و … بیشتر نمایان است.

گاهی زنی که سال ها تلاش کرده تا در رقابت های المپیک شرکت نماید، یا زنی که برای شرکت در یک گالری هنری زحمت کشیده، یا زنی که به جلسات علمی خارج از کشور دعوت می شود، به سادگی و صرف لجاجت شوهر خود از این فرصت محروم می گردد. 

تنها کور سوی امیدی که در این موارد وجود دارد بند 3 ماده 18 قانون گذرنامه است که در موارد اضطراری خروج از کشور را با اجازه دادستان محل درخواست گذرنامه ممکن دانسته است.

دادستان ظرف سه روز از تاریخ درخواست باید نظر خود را نسبت به قبول یا رد درخواست اعلام نماید. 

 

 

خروج فرزند از کشور بدون رضایت یکی از والدین

آیا یکی از والدین بدون رضایت دیگری می تواند فرزند مشترک را از کشور خارج کند؟

خیر

قوانین ناظر بر حضانت  بدین شکل است که هر کدام از والدین که حضانت فرزند مشترک را بر عهده دارند باوجود اینکه وظیفه نگهداری از فرزند را با کسب اجازه از دادگاه بر عهده گرفته اند ،اما این به این معنی نمیباشد که  می توانند به تنهایی و بدون رضایت طرف دیگر نسبت به خروج فرزند اقدام نمایند.

 

  • اگر حضانت با مادر باشد و فرزند زیر 18 سال است طبق قوانین پیش گفته خروج فرزند نیاز به اجازه پدر دارد.
  • اگر حضانت با پدر باشد میتواند برای فرزند گذرنامه بگیرد ولی از طرفی مادر نیز می تواند با انجام درخواست در اداره گذرنامه از خروج فرزند ممانعت نماید.

 

در این زمینه اشاره به ماده 42 قانون حمایت خانواده خالی از لطف نیست:

«صغیر و مجنون را نمی‌توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد، مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی‌ حق این امر را اجازه دهـد. دادگاه در صـورت موافقت با خـارج کردن صغیـر و مجنون از کشور، بنابر درخواست ذی ‌نفع، برای تضمین باز گرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می‌کند.»

 

اجازه خروج از کشور دختران

 

 

در چه مواردی زن بدون اجازه شوهر اجازه خروج از کشور دارد؟

اصولا زن متاهل برای خروج از کشور نیاز به اجازه همسر خود دارد اما در مورد ذیل می تواند بدون اجازه شوهر از کشور خارج شود:

  •  بانوان متاهل در مواقع اضطراری ( فوت یکی از بستگان نزدیک، درمان و …) که امکان اجازه گرفتن از شوهر وجود نداشته باشد می‌توانند برای خروج از کشور از دادستان اجازه بگیرند.

که این تشخیص ضرورت بر عهده دادستان است .

نظر دادستان قابل اعتراض نمیباشد.

  • زنی که همسرش در خارج از کشور اقامت دارد ، بدون نیاز به اجازه همسر و یا در صورتی که همسرش او را ممنوع الخروج کرده باشد ، می تواند از کشور خارج شود.

ملاک مدت اقامت ، 1 ساله است.

 

 

راه های اجازه شوهر برای اخذ گذرنامه توسط زن

  • زن از چه راه های می تواند اجازه شوهر برای خروج از کشور را بگیرد؟

 

مرد با دو روش می تواند اجازه خروج همسر خود از کشور را اعلام کند:

  • مرد با حضور در اداره گذرنامه می تواند رضایت خود را از خروج همسر خود از کشور اعلام نماید.
  • که از روش های مورد اطمینان تر میباشد این است که مرد با حضور در دفترخانه اسناد رسمی اجازه نامه رسمی جهت خروج همسر خود تنظیم نماید.

 

 

 

آیا با تنظیم اجازه نامه رسمی شوهر برای خروج زن از کشور دیگر نمی تواند از اجازه خود پشیمان شده و آن را پس بگیرد؟

مرد به چند طریق ممکن است رضایت خود را برای اجازه خروج از کشور همسرش اعلام کند.

حالت اول :

با حضور در دفتر اسناد رسمی به همسر خود وکالت نامه برای خروج از کشور بدهد. که در این صورت زن با در درست داشتن وکالتنامه در هر زمان می تواند درخواست اخذ و تمدید گذرنامه را داشته باشد. در این حالت اگر وکالت نامه بلاعزل باشد ، مرد نمی تواند دیگر خانم را ممنوع الخروج کند.

 

حالت دوم :

در زمان درخواست خانم برای اخذ گذرنامه همسرش به همراه او به پلیس +10 مراجعه کند و در آنجا اجازه خروج از کشور زن را بدهد که در این حالت با مراجعه به اداره گذرنامه می تواند زن را ممنوع الخروج کند.

 

  • اگر مرد از اجازه خود منصرف شود چگونه می تواند از آن عدول کند؟

او در صورت انصراف با در دست داشتن سند ازدواج می تواند به اداره گذرنامه مراجعه و از اجازه خود عدول نماید.

یا اینکه با مراجعه به دفتراسناد رسمی که اجازه نامه رسمی را در آنجا تنظیم نموده است نسبت به ابطال وکالتنامه ای که حق عزل دارد اقدام نماید.

 

 

 

آیا زن برای هر بار خروج از کشور نیاز به اجازه شوهر دارد؟

خیر زن صرفا برای اخذ گذرنامه نیاز به اجازه همسر خود دارد و با اخذ گذرنامه هر چند بار که بخواهد می تواند از کشور خازج شود.

اگر مرد قصد محدود کردن وی در تعداد سفر و خروج از کشور را دارد می بایست به طور موردی با روش هایی که ذکر شد (حضور در اداره گذرنامه یا ابطال اجازه نامه رسمی) از خروج همسر خود ممانعت به عمل آورد.

 

 

 

آیا زن نیز می تواند از خروج شوهر از کشور ممانعت به عمل آورد؟

همان طور که اجازه خروج از کشور بانوان در اختیار شوهر است . زن نیز در مواردی می تواند مرد را ممنوع الخروج کند.

در حال حاضر زن تنها با درخواست و به اجرا گذاشتن مهریه خود می تواند جلوی خروج شوهر از کشور را بگیرد. در صورت پرداخت مهریه از سوی مرد ، امکان ممنوع الخروج کردن مرد ممکن نیست.

 

 

 

چه مردی نمی تواند زن خود را ممنوع الخروج کند؟

  1.  مردی که وکالتنامه رسمی بدون حق عزل و برای خروج از کشور به همسرش داده باشد.
  2. مردی که خود خارج از ایران اقامت دارد نمی تواند همسر خود را ممنوع الخروج کند.

 

 

 

جهت مشاوره با وکیل حقوقی با ما در ارتباط باشید. 22350512

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *