سوال اینجاست معامله به قصد فرار از ادای دین چگونه است ؟  چه قوانینی دارد؟از نظر قانونی این معامله چه ارزشی دارد؟ جزای معامله به قصد فرار از  پرداخت دین دیگری چیست؟

گاهی افراد برای فرار از پرداخت دیون خود، دست به معامله ای می زنند .یعنی با هدف شانه خالی کردن از دینی که بر عهده ی آنها است، اموال خود را به صورت واقعی و یا غیر واقعی به دیگران منتقل می کنند.این امر می تواند شامل فروش خانه و یا ماشین به صورت واقعی یا صوری برای فرار از پرداخت مهریه و یا هر دین دیگری باشد.

معامله به قصد فرار از ادای دین یعنی چه؟

یعنی شخص برای پرداخت نکردن دین، اقدام به انتقال اموال خود به دیگران نماید.

معامله به قصد فرار از ادای دین به دو صورت ممکن است انجام شود:

1. معامله صوری: معامله ای صوری نامیده می شود که طرفین آن قصد واقعی به انجام معامله نداشته باشند. پولی جا به جا نشده است.مثلا زمانی که شخصی قصد واقعی به فروش مال خود ندارد اما آن را با بیع نامه ای صوری به پدر خود در مقابل ۱۰۰ هزار تومان منتقل می کند.معامله به قصد فرار از دین به طور صوری، باطل است.
2. معامله واقعی: ممکن است بدهکار تنها برای نپرداختن دین طلبکار مال خود را بفروشد. اما قصد انجام معامله داشته باشد و معامله صوری نباشد.در این صورت معامله ای که انجام می شود صحیح است. اما در مقابل طلبکاران قابل استناد نیست.

رابطه معامله به قصد فرار از ادای دین و معامله صوری:

1. ممکن است معامله به قصد فرار از ادای دین باشد ولی صوری نباشد. ماده ۶۵ قانون مدنی معامله به قصد فرار از ادای دین است ولی صوری نیست
2. معامله ایکه هم به قصد فرار از ادای دین است و هم صوری است. ( این معامله باطل است)
3. معامله صوری است ولی قصد فرار از ادای دین ندارد. ماده ۴۶۳ قانون مدنی اینجا حاکم است. ( این معامله باطل است)

شرایط تحقق معامله به قصد فرار از ادای دین :

۱- وجود دین مسلم و قابل مطالبه یا محکومیت مالی: طلب طلبکار نباید مورد اختلاف باشد. به علاوه طلب باید قانونا قابل مطالبه باشد.مثلا دینی که از قمار ناشی می شود قابل مطالبه نیست. همچنین برای محکومیت کیفری، باید حکم محکومیت قطعی بدهکار به پرداخت دین صادر شده و سپس بدهکار اقدام به انجام معامله نماید.

۲- انتقال مال توسط مدیون. بدهکار باید مال خود را به قصد فرار از دین به دیگری انتقال دهد.

۳- وجود قصد فرار از دین: طلبکار باید ثابت کند انگیزه ی مدیون از انجام معامله عدم پرداخت دین بوده است.

۴- معامله موجب ورود ضرر به طلبکار باشد: طلبکار برای ابطال معامله باید ثابت کند که از انجام معامله زیان دیده است. یعنی با انجام معامله طلب او قابل وصول نخواهد بود. اما اگر با انجام معامله باز هم بدهکار بتواند دین طلبکار را بپردازد، دعوای طلبکار موضوعیتی ندارد.

مثال کاربردی :

بسیاری از آقایان برای نپرداختن مهریه همسر خود اقدام به معامله به قصد فرار از دین می نمایند.معمولا هنگامی که مرد حس می کند همسر او قصد مطالبه ی مهریه دارد، اموال خود را به آشنایان منتقل می نماید.حال سوال این است معامله  باید پیش از مطالبه طلبکار انجام شود یا پس از آن؟ که بتوان آن را معامله به قصد فرار از ادای دین تلقی کرد؟در این مورد رویه متعارضی وجود داشت. مشخص نبود پیش از مطالبه ملاک است یا پس از مطالبه یا زمان صدور حکم.با صدور رای وحدت رویه شماره ۷۷۴ هیات عمومی دیوان عالی کشور مورخ ۱۳۹۸/۱/۲۰ ، این مشکل حل شد.این رای وحدت رویه ملاک  زمان معامله به قصد فرار از ادای دین را صدور حکم قطعی قرار داد. یعنی معامله ی مدیون زمانی به قصد فرار دین محسوب می شود که پس از صدور حکم محکومیت قطعی مالی

ضمانت اجرای حقوقی معامله به قصد فرار از ادای بدهی چیست؟

مطابق ماده ۲۱۸ قانون مدنی، اگر معامله به صورت صوری واقع شود، باطل است. زیرا قصد انجام معامله وجود ندارد. اگر معامله به صورت واقعی انجام شود، در صورتی که قصد فرار از دین وجود داشته باشد، تنها بین طرفین معامله اعتبار دارد. اما در مقابل اشخاص ثالث (مانند طلبکار) قابل استناد نیست. مگر اینکه طرف مقابل معامله از قصد فرار از دین آگاه نباشد که در این صورت در مقابل ثالث قابل استناد است. منظور از ثالث هر شخصی غیر از طرفین معامله است و طلبکار را هم دربر می گیرد.

ضمانت اجرای کیفری معامله به قصد فرار :

قانون گذار در حمایت از طلبکارن برای فرار از ادای دین مجازات تعیین کرده است.

ماده ی ۲۱ اجرای محکومیت های مالی ضمانت اجرای کیفری را بیان نموده است. به موجب این ماده:

اولا؛ اگر بدهکار مال خود را با انگیزه فرار از دین انتقال دهد.

ثانیا؛ باقی مانده اموال او برای پرداخت بدهی های او کافی نباشد.

به یکی از مجازات های زیر یا هر دو محکوم می گردد:

1. حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه ۶٫
2. جزای نقدی معادل نصف محکوم به.

مسئولیت انتقال گیرنده در معامله به قصد فرار از دین چیست؟

وضعیت انتقال گیرنده از نظر حقوقی همانی است که در بالا گفته شد.از نظر کیفری نیز ماده ی ۲۱ قانون نحوه ی اجرای محکومیت های مالی بیان می نماید:اگر انتقال گیرنده با علم به اینکه انتقال دهنده قصد فرار از ادای دین دارد و با او معامله کند ، در حکم شریک جرم است.

پیشنهاد می شود اگر به وکیل نیاز دارید مقاله روبرا را مطالعه کنید : وکیل سعادت آباد 

ماده ی ۲۱۸ مکرر:

با دو شرط قبل از صدور حکم قطعی می توان اموال بدهکار را توقیف کرد:

۱- طلبکار به دادگاه دادخواست داده باشد.

۲- طلبکار دلایلی بیاورد که بدهکار برای فرار از دین قصد فروش اموال خود را دارد.

با وجود دو شرط بالا، دادگاه می تواند قرار توقیف اموال بدهکار به میزان بدهی او را صادر نماید.

معامله به قصد فرار از ادای دین چگونه اثبات می شود؟

اثبات این بر عهده بدهکار است. زیرا اصل بر صحت قرارداد هاست.جهت اثبات معامله به قصد فرار از ادای دین، می توامن از دلایل ، مدارک و قرائن متعددی استفاده نمود.

1. در صورتی که در ازی معامله، وجهی به فروشنده پرداخت نشود و یا وجه متناسب با معامله نباشد.
2. انتقال گیرنده از اقرابای نزدیک انتقال دهنده باشد.
3. تاریخ سند عادی برخلاف واقع تنظیم شده باشد. ( این موضوع به وسیله کارشناسی خط قابل تشخیص است)
4. اصل مدارک ، مال موضوع معامله، همچنان پس از معامله در ید انتقال دهنده باشد.
5. شخصی شاهد بر معامله صوری بوده باشد و برای شما شهادت دهد.
6. اقرار انتفال گیرنده بهترین دلیل است. اگر شاهدی بر اقرار هم داشته باشید می توانید به عنوان دلیلی استفاده کنید.
7. و….

مرجع صالح در رسیدگی پرونده معامله به قصد فرار از دین کجاست؟

دادسرای عمومی محل وقوع جرم صالح بر رسیدگی می باشد. محل وقوع جرم مکانی است که معامله تنظیم شده باشد. این محل می تواند آدرس انتقال دهنده یا انتقال گیرنده و یا آدرس دیگری باشد.

چگونه شکایت معامله به قصد فرار مطرح کنم؟

در حال حاضر اکثر شکایت ها از طریق دفاتر خدمات انجام می شود. شما لازم است متن شکایت خود را تنظیم کنید و به همراه مدارک جهت ثبت شکایت به یکی از دفاتر مراجعه کنید. هیچ تفاوتی ندارد به کدام یک از دفاتر مراجعه می کنید.

 آیا لازم است برای شکایت معامله به قصد فرار از ادای دین وکیل بگیرم؟

در پرونده های این زمینه  داشتن وکیل الزامی نیست ولی قطعا وکیل با داشتن سابقه کاری مرتبط می تواند شما را در رسیدن به نتیجه مطلوب یاری کند.

جهت مشاوره، تنظیم متن شکایت، انتخاب وکیل با ما در ارتباط باشید ۲۲۳۵۰۵۱۲