با تغییر فضای ارتکاب جرم، دلایلی که برای اثبات وقوع جرم مورد استفاده قرار می گیرند نیز تغییر می کنند. در این مقاله به میزان اعتبار پیامک و سندیت پیامک می پردازیم.
طبیعی است که اثبات یک جرم در فضای مجازی با اثبات همان جرم در فضای حقیقی متفاوت باشد.
همین تغییر فضا و تغییر دلایل موجب بروز سوالاتی برای مردم شده نظیر اینکه آیا پیامک سندیت دارد؟ که در این مطلب به پاسخ آنها می پردازیم.
با گروه وکلای آسا همراه باشید.
آیا پیامک در دادگاه دلیل محسوب می شود؟
همین ابتدا باید بگوییم که پاسخ به این پرسش منفی است.
متن اس ام اس و پیامک دلیل محکمه پسند و مدرک محسوب نمی شود. مدرک به عنوان چیزی است که دادگاه می تواند بر مبنای آن حکم صادر کند.
اما این پیامک ها می تواند به علم قاضی کمک کند. در واقع پیامک یک اماره است.
منظور از اماره اوضاع و احوالی است که در نظر قاضی دلیل بر امری شناخته می شود. در واقع امارات ذهن قاضی را هدایت می کنند و نوعی نشانه بر وقوع جرم تلقی می شوند.
کاربرد پیامک هم همین است.
قاضی نمی تواند به استناد متن چند پیامک، فردی را محکوم نماید. اما این پیامک ها در کنار سایر ادله می توانند نقش مهمی را در سرنوشت دعوا ایفا نمایند.
این نکته را نمی توان نادیده گرفت که ساز و کار های لازم برای بررسی صحت پیامک های ارائه شده وجود ندارد.
بنابراین استناد به آنها و صدور رای به محکومیت افراد می تواند به ضرر افراد جامعه تمام شده و زمینه را برای سوء استفاده فراهم آورد.
اثبات جرم از طریق پیامک ممکن است؟
همان طور که در بند قبل توضیح دادیم، پیامک ها اماره محسوب می شوند و تنها ذهن قاضی هدایت می کنند و برای او نشانه ای بر صحت گفتار شاکی تلقی می شوند.
اما پیام به تنهایی برای اثبات جرم یا حق کفایت نمی کند.
حتما باید پیامک ها ضمیمه ی دلایل دیگری قرار گیرند تا بتوانند در اثبات موضوع کمک کنند.
مثلا علاوه بر پیامک ها شهادت شهود، اقرار مرتکب، اسناد، تحقیقات محلی، سوگند، کارشناسی و … به عنوان دلیل ارائه شوند.
اصولا قضات پیامک را دلیل نمی دانند و به استناد آن حکم صادر نمی کنند. اما چنانچه قاضی بدون اینکه در کنار پیامک ها ادله ی محکمه پسندی وجود داشته باشد رای صادر نماید، امکان نقض این رای در مراحل بالاتر، تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی، وجود دارد.
پیامک زمانی می تواند دلیل محسوب شود، که باعث علم قاضی شود. علم قاضی خود یک دلیل است.
آیا متن اس ام اس در مخابرات ثبت می شود؟
بله متن اس ام اس ها در مخابرات ثبت می شود. اما افراد عادی نمی توانند تقاضای دسترسی به آنها را داشته باشند.
دسترسی به محتوای پیامک ها تنها از طریق مراجع قضایی امکان پذیر است.
به این صورت که قاضی پرونده در صورتی که نیاز به ملاحظه ی پیامک ها داشته باشد از اپراتور تقاضا می کند که پرینت پیامک ها را ارسال نماید.
مرجع قضایی در تقاضای خود بازه ی زمانی مورد نیاز را اعلام می کند و به این صورت نیست که همه ی پیامک های ارسال شده توسط فرد را پرینت بگیرند.
آیا می توان به اسکرین شات استناد نمود؟
یکی از سوالاتی که معمولا برای افراد ایجاد می شود این است که اگر در فضای مجازی جرمی انجام شود، آیا با استناد به اسکرین شات می توانم شکایت کنم؟
وضعیت اسکرین شات هم در حقوق ایران همانند وضعیت پیامک است.
در واقع اسکرین شات هم دلیل محسوب نمی شود. تنها اماره و نشانه ای است که به علم قاضی کمک می کند و ذهن او را به تحقق امری هدایت می نماید.
البته این موضوع را به یاد داشته باشید که برخی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اسکرین شات را پیوست شکوائیه یا دادخواست نمی کنند.
اسکرین شات به راحتی قابل ساختن است از همین رو اعتبار و ارزش کمتری نسبت به پیامک و اس ام اس دارند.
حکم توهین پیامکی چیست؟
یکی از جرائم پیامکی که به وفور انجام می شود توهین است. در حال حاضر افراد به راحتی برای یکدیگر الفاظ رکیک را نوشته و با یک کلیک برای دیگری ارسال می کنند.
بعضا افراد احساس می کنند که در بستر فضای مجازی، امکان شناسایی شدن آنها وجود ندارد. در حالی که چنین نیست. توهین پیامکی قابلیت پیگیری دارد و مجرم بسته به نوع جرم خود به مجازات تعیین شده در قانون محکوم می گردد.
در حال حاضر مجازات جرم توهین جزای نقدی درجه 6، یعنی بیش از 2 میلیون تومان تا 8 میلیون تومان است.
حکم تهدید با اس ام اس چیست؟
ممکن است فرد از طریق پیامک مورد تهدید قرار گیرد.
در این مورد هم امکان پیگیری موضوع وجود دارد.
در این مورد هم در صورت اثبات جرم مرتکب به مجازات تعیین شده در قانون مجازات اسلامی یعنی شلاق از 1 تا 74 ضربه و یا حبس از دو ماه تا دو سال محکوم می گردد.
مزاحمت پیامکی :
افرادی که از طریق پیامک برای دیگران مزاحمت ایجاد می نمایند نیز مشمول ماده 641 قانون مجازات اسلامی می شوند. به موجب این ماده:
«هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.»
در مقررات شرکت مخابرات نیز برای فرد مجازات های زیر در نظر گرفته شده است:
- بار نخست پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه های مربوطه خواهد بود.
- برای بار دوم، ارتباط تلفنی او به مدت سه ماه همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه های مربوطه و تقاضای مشترک خواهد بود.
- برای بار سوم، مخابرات، ارتباط تلفنی وی را به طور دائم قطع و اقدام به جمع آوری منصوبات تلفن کرده و ودیعه مشتری را پس از تسویه حساب مسترد خواهد کرد.
اعتبار پیامک در پرونده رابطه نامشروع :
افراد بسیاری این سوال را مطرح می کنند که آیا امکان اثبات رابطه نامشروع پیامکی وجود دارد؟
ابتدا برخی قضات عقیده داشتند که رابطه ی نامشروع تنها زمانی محقق می شود که به صورت فیزیکی باشد.
اما اکنون با توجه به گسترش استفاده از فضای مجازی، روابط نامشروع در این فضا هم مشمول مجازات می شود.
البته اینگونه نیست که صرف چت کردن با نامحرم، رابطه ی نامشروع باشد. در این زمینه محتوای گفتگوهای طرفین اهمیت زیادی دارد.
اثبات رابطه ی نامشروع به این شکل، آسان نیست. زیرا:
- اولا در حقوق ایران پیامک و اسکرین شات دلیل محسوب نمی شود و صرفا می تواند ذهن قاضی را به سوی وجود رابطه هدایت کند.
- دوما اسکرین شات ها ممکن است جعلی و ساختگی باشند. بنابراین صحت اسکرین شات باید توسط کارشناسان حوزه ی فناوری بررسی شود.
جهت مشاوره با وکیل حقوقی با ما در ارتباط باشید. 22350512
دیدگاهتان را بنویسید