شیوع ویروس کرونا در جهان و ارائه راهکارهایی از قبیل فاصله‌گیری اجتماعی، تعطیلی اصناف، قرنطینه و … باعث به وجود آمدن رکودی بی سابقه در کسب و کار شده است. کارگران به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه تحت تاثیر بیشتری از این شرایط قرار گرفتند چرا که از یک طرف برخی اصناف تعطیل شده و یا درامد خود را از دست دادند و از طرف دیگر، اغلب کارگران در محیط هایی غیربهداشتی و عاری از هرگونه استانداردها و اصولی ایمنی مشغول به کار هستند و در نتیجه بیشتر در معرض بیماری قرار دارند. با این وجود با توجه به تعطیلی و بیکاری برخی اصناف، کارفرمایان اقدام به تعلیق و یا اخراج کارگران خود کردند.
گروه وکلای آسا در این مقاله سعی دارد به تاثیر ویروس کرونا بر قراردادهای کار بپردازد.
فهرست
- 1 آیا کارفرما می‌تواند قرارداد کار را به تنهایی تعلیق کند؟
- 2 تعلیق قرارداد در دوران شیوع ویروس کرونا ممکن است؟
- 3 حقوق کارگران در دوران تعلیق قرارداد بر عهده چه کسی است؟
- 4
- 5 آیا کارگران می‌توانند از مزایای بیمه بیکاری در دورات تعلیق قرارداد استفاده کنند؟
- 6 بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق می‌گیرد؟
- 7 بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق نمی‌گیرد؟
آیا کارفرما می‌تواند قرارداد کار را به تنهایی تعلیق کند؟
طبق قانون کار، هیچ‌کدام از کارفرما و کارگر حق تعلیق قرارداد کار را ندارد مگر اینکه در قرارداد پیش‌بینی شده باشد و یا بر اساس موارد قانونی تصریح شده در قانون این اقدام صورت گیرد. اگر کارگر در مواردی غیر از موارد فوق کار را رها کند مستحق حقوق و مزایا نبوده و اگر کارفرما قرارداد را بر خلاف موارد مذکور تعلیق کند بر طبق ماده 29 قانون کار کارفرما باید کارگر را به شغل سابق بازگردانده و حقوق و مزایای دوران تعلیق وی را نیز به او پرداخت نماید.
تعلیق قرارداد در دوران شیوع ویروس کرونا ممکن است؟
شیوع ویروس کرونا برای برخی مشاغل شرایط فورس ماژور را ایجاد کرده و بنا به دستور دولت، برخی مشاغل مانند رستوران‌ها و تالارها تعطیل شدند. با توجه به اینکه تعطیلی این اصناف غیر قابل پیش‌بینی و خارج از اراده طرفین بوده و بر اساس دستور دولت فعالیت آنها متوقف شده است، انجام تعهدات کارگر و کارفرما غیر ممکن شده و قرارداد کار به حالت تعلیق درمی‌آید. تعلیق قرارداد کار مختص به قراردادهای موقت نیست و قراردادهای دائم را نیز شامل می‌شود. تشخیص این موارد با وزارت کار و امور اجتماعی است.
تعلیق قرارداد به معنی خاتمه قرارداد نیست و طبق ماده 30 قانون کار در صورتی که قرارداد کار معلق شده باشد، پس از رفع موانع و بازگشایی اصناف، کارگرانی که قراردادشان معلق شده بود، مجدد به سر کار بازگشته و در همان شغل قبلی باید به کار گرفته شوند. چنانچه کارفرما پس از رفع حالت تعلیق از پذیرفتن کارگر خودداری کند، این عمل در حکم اخراج غیرقانونی کارگر خواهد بود و کارگر حق دارد ظرف مدت سی روز جهت ثبت شکایت به اداره تشخیص اداره کار و امور اجتماعی مراجعه کند.
حقوق کارگران در دوران تعلیق قرارداد بر عهده چه کسی است؟
بر طبق اصل 29 قانون اساسی همه مردم باید از تامین اجتماعی مانند حقوق بیکاری بهره‌مند شوند و دولت مکلف است طبق قوانین از محل درامدهای عمومی به مردم خدمات دهد. بر اساس همین اصل تبصره ماده 30 قانون کار مقرر نموده دولت مکلف است با استفاده از درامدهای عمومی و درامدهای حاصل از مشارکت مردم و نیز از طریق ایجاد صندوق بیمه بیکاری نسبت به تامین معاش کارگران بیکار شده و فراهم کردن امکانات لازم برای اشتغال مجدد آنها اقدام نماید.
در مدت تعلیق قرارداد کارفرما تعهدی برای پرداخت حقوق و مزایا و عیدی و پاداش و سنوات را ندارد.
آیا دوران تعلیق، برای کارگران سابقه کار محسوب می‌شود؟
بله. در صورتی که با توجه به حوادث قهری و فورس ماژور قرارداد معلق شده باشد، پس از رفع حادثه یا بیماری، همان قرارداد بین طرفین حاکم بوده و قرارداد از لحاظ بازنشستگی و افزایش مزد به وضعیت اول بازمی‌گردد.
دولت برای حمایت از کارگران چه تمهیداتی اندیشیده است؟
بر اساس مصوبه ستاد اقتصادی دولت، مقرر گردیده که مبلغ 750 هزار میلیارد ریال تسهیلات با نرخ بهره 12 درصد به مشاغل آسیب دیده پرداخت شود. با وجود اینکه این وام به کارفرمایان داده می‌شود ولیکن یکی از شرایط بهره‌مندی از آن این است که کارفرما کارگر خود را اخراج نکرده باشد.
آیا کارگران می‌توانند از مزایای بیمه بیکاری در دورات تعلیق قرارداد استفاده کنند؟
بله، در مواردی که حوادث قهریه مانند کرونا باعث تعطیلی کارگاه شود قرارداد کار تعلیق شده و در آن مدت کارگر مشمول بیمه بیکاری می‌باشد. البته باید توجه داشت که بیمه بیکاری صرفاً به کارگرانی که قرارداد دائم دارند تعلق می‌گیرد.
بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق می‌گیرد؟
برای اینکه در دوره شیوع کرونا به یک کارگر بیمه بیکاری تعلق بگیرد باید شرایط ذیل وجود داشته باشد:
- کارگر مشمول قانون کار باشد.
- بدون میل و اراده وی، بیکار شده باشد. این امر به تشخیص وزارت کار است و شخصی که ترک کار کرده و یا مرتکب تقصیر در کارگاه شده است را شامل نمی‌شود.
- ظرف 30 روز از تاریخ بیکاری تقاضای استفاده از بیمه بیکاری داده باشد.
- از نظر جسمی آماده به کار باشد و توانایی کار کردن داشته باشد.
- حداقل 6 ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشد. (به جز مواردی که با قوه قاهره بیکار شده باشد)
- در دوره‌های آموزشی که اعلام می‌شود شرکت کند.
بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق نمی‌گیرد؟
- بازنشستگان و افرادی که به طور کلی از کار افتاده هستند مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند چرا که آنها مستمری‌های مربوطه را از سازمان تامین اجتماعی دریافت می‌کنند.
- افرادی که شغل آزاد دارند یا کسی که به طور اختیاری خود را بیمه می‌کند مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود.
- کارگری که بدون شکایت از کارفرما، با وی توافق و سازش و یا خود را بازخرید می‌کند مشمول بیمه بیکاری نمی‌شود ولیکن اگر ابتدا شکایت کرده و بعد سازش کند مشمول بیمه بیکاری می‌گردد.
- اتباع خارجی مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
دیدگاهتان را بنویسید