اعتبار وصیت نامه دست نویس
در این مقاله قصد داریم در خصوص وصیت نامه دست نویس یا همان عادی و ارزش و اعتبار آن در مراجع قضایی صحبت کنیم. خوب است بدانید وصیت نامه می تواند انواع مختلفی داشته باشد:
- اعم از وصیت نامه دست نویس یا خود نوشته
- وصیت نامه سری و وصیت نامه رسمی
البته برای مواقع اضطراری که امکان مکتوب کردن وصیت نامه وجود ندارد، طی شرایطی وصیت می تواند به صورت شفاهی هم باشد. مثلا با حضور دو نفر شاهد. این نوع وصیت هم اعتبار وصیت نامه دست نویس را خواهد داشت.
وصیت نامه ی دست نویس چیست؟
وصیت نامه دست نویس مطابق قانون باید تمام و کمال با دست خط خود موصی (شخص متوفی و وصیت کننده) نوشته شود. بنابراین اگر یک وصیت با خط اشخاص دیگری حتی وراث نوشته شود، ارزش و اعتبار نخواهد داشت. مگر در شرایط خاص. بنابراین حتی تاریخ و روز و ساعت آن هم باید با دست خط موصی نوشته شده باشد.
ثانیاً وصیت نامه دست نویس باید به امضای شخص موصی نیز رسیده باشد. اثر انگشت هم دارای اعتبار خواهد بود. البته این موضوع باید با توجه به سطح تحصیلات و توانایی جسمانی ایشان مورد بررسی قرار گیرد.
بنابراین وصیت نامه دست نویس باید دارای شرایط زیر به صورت کلی باشد:
- با خط موصی نوشته شده باشد، یعنی حتی تاریخ ها هم باید با خط موصی نوشته شده باشند.
- وصیت نامه حتما باید امضا شده باشد که در شرایطی اثر انگشت هم پذیرفته خواهد شد.
وصیت نامه ی فرد بی سواد
اولاً لازم است بدانید وصیت نامه‌ای که بدون رعایت تشریفات قانونی نوشته شود در دادگاه هیچ ارزش و اعتباری نخواهد داشت. در واقع دادگاه به این وصیت نامه اصلا توجه نمی‌کند. بنابراین رعایت نکات قانونی در تنظیم وصیت نامه بسیار مهم است.به خصوص وصیت نامه‌های دست نویس که می تواند به راحتی از سوی وراث بی اعتبار تلقی شود. برای افرادی که بی سواد هستند امکان تنظیم وصیت نامه به صورت دست نویس وجود ندارد. چرا که همانگونه که گفتیم وصیت نامه دست نویس باید لزوماً به دست خط فرد وصیت کننده باشد، فرد بی سواد نمیتواند نگارش کند.
البته همین امر یعنی بی اعتبار دانستن وصیت نامه دست نویس اشخاص بی سواد که با دست خط فرد دیگری نگارش شده است. ولی ذیل آن توسط وصیت کننده امضا شده می تواند منشأ بروز اختلافات زیادی باشد. چرا که بسیاری از وصیت نامه‌های قدیمی به دلیل کم سوادی جامعه آن زمان به صورت دست نویس نگارش می شدند. یا حتی مردم به دلیل اعتمادی که به روحانیون یا شوراها داشتند نگارش وصیت نامه خود را به آنان میسپردند و فقط ذیل آن را امضا می زنند. بنابراین دادگاه‌ها باید در این موارد با انعطاف بیشتری برخورد نمایند.
اشکالات وصیت نامه دست نویس
همانگونه که گفتیم، وصیت نامه دست نویس یک سند عادی محسوب می شود. سند عادی می تواند طبق ماده ی 1286 قانون مدنی مورد انکار و تردید و حتی جعل قرار بگیرد و دادگاه در این مرحله به اصالت سند رسیدگی خواهد کرد. در خصوص وصیت نامه دست نویس هم هر یک از وراث می توانند نسبت به سهم الارث این وصیت نامه را نپذیرند. این موضوع اعتبار وصیت نامه را زیر سوال خواهد برد و دادگاه وارد رسیدگی می شود تا اصالت سند را احراز نماید.
البته این در صورتی است که فردی که وصیت نامه دست نویس به نفع او نوشته شده است حضور داشته باشد. و بخواهد اثبات کند که وصیت نامه اصالت دارد. دادگاه از طریق تحقیق از شهود و مطلعین، تطبیق مفاد سند با اسناد دیگر، تطبیق امضا با امضای ذیل اسناد مسلم الصدور به اصالت وصیت نامه دست نویس رسیدگی خواهد کرد.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که مطابق با ماده ی 294 قانون امور حسبی وصیت نامه خود نوشت یا دست نویس ظرف 3 ماه از تاریخ نشر آگهی انحصار وراثت باید تحویل دادگاه شود.
دعوای ابطال وصیت نامه دست نویس
برخی وراث با توجه به ضرری که در نتیجه وصیت دست نویس تنظیم شده توسط متوفی به ایشان وارد می شود، قصد ابطال وصیت ننامه ی تنظیمی را دارند. در این مورد باید دادخواست ابطال وصیت نامه به دادگاه تقدیم شود. البته با توجه به تخصصی بودن موضوع بهتر است با وکیل متخصص در این خصوص مشورت کنید تا از تضییع حقوق خود جلوگیری نمایید.
این دعوا غیرمالی است و در دادگاه آخرین محل اقامت متوفی مطرح می شود. البته لازم است برای ابطال وصیت نامه دست نویس دلیل و مدرک معتبر داشته باشید. برخی از دلایلی که دادگاه ممکن است با استناد به آن ها وصیت نامه دست نویس را باطل و بدون اعتبار تلقی کند: جعلی بودن امضای مندرج در وصیت نامه، فاقد اهلیت بودن وصیت کننده، مغایر بودن دو وصیت نامه با هم و …می باشد.
دعوای تنفیذ وصیت نامه دست نویس
اگر شما در ردیف موصی لهم قرار دارید و جزء اشخاصی هستید که در وصیت نامه دست نویس به نفع شما وصیتی صورت گرفته است، می توانید علیه وراث دعوای تنفیذ وصیت نامه (یا همان تنفیذ سند عادی) مطرح کنید. در صورتی که افراد ذی نفع بخواهند نسبت به طرح این دعوا اقدام نمایند باید از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی به تقدیم دادخواست مبادرت نمایند.
در غیر این صورت وصیت نامه دست نویس توسط شما قابل اجرا نخواهد بود. پرسشی که ممکن است مطرح شود این است که در صورتی که ورثه متعدد باشند و برخی وصیت نامه را تأیید و تنفیذ نمایند و برخی دیگر آن را قبول نداشته باشند تکلیف چیست؟ وصیت نامه دست نویس نسبت به اشخاصی که آن را تنفیذ نکرده اند قابل اجرا خواهد بود و نسبت به دیگران اجرا نخواهد شد.
آیا لازم است در این قبیل پرونده وکیل بگیریم؟
وصیت یک عمل حقوقی است. هر عمل حقوقی پیچیدگی‌های زیادی دارد که فقط یک فرد متخصص و یک وکیل می تواند آنها را به خوبی درک کند. ممکن است در خصوص وصیت نامه دست نویس به مشکل برخورده باشید که از نظر شما بسیار ساده به نظر برسد. ولی بعد از تقدیم دادخواست و یا بعد از حضور در جلسه ی رسیدگی دادگاه متوجه شوید اصلاً ساده نبوده. درنتیجه به دلیل اینکه دفاع مناسبی نداشتید شکست می‌خورید. از سوی دیگر این موضوع با حقوق مالی شما مرتبط است و می تواند بار مالی زیادی برایتان داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم حتما به وکیل متخصص مراجعه کنید. برای تماس با گروه وکلای آسا کلیک کنید.
تماس با ما
گروه وکلای آسا
02122350512
/ 02126766919
دیدگاهتان را بنویسید