نشوز به معنای عدم تمکین است و زنی که از شوهرش اطاعت نمی کد ناشزه نامیده می شود.

البته نشوز تنها در مورد زن به کار نمی رود و در مواردی در مورد شوهر هم تحقق می یابد. در این مطلب به بررسی پیرامون مفهوم نشوز می پردازیم. با گروه وکلای آسا همراه باشید.

 

تمکین یعنی چه؟

برای آن که متوجه مفهوم نشوز شویم، ابتدا باید تمکین را بشناسیم. تمکین به معنای ادای وظایف زناشویی است و تمکین به دو دسته تقسیم می شود:

  • تمکین عام: منظور این است که زن وظایف خود را نسبت به شوهر انجام دهد، از او در حدود قانون و عرف اطاعت کند. ریاست شوهر بر خانواده را بپذیرد.
  • تمکین خاص: یعنی زن باید رابطه ی جنسی با شوهر را به طور متعارف بپذیرد. فقط در صورت وجود مانع مشروع از برقراری رابطه زناشویی امتناع نماید.

مقام ریاست خانواده برای مرد و وظیفه ی تمکین برای زن ایجاب می کند که هر گاه در امور خانواده و تربیت اولاد و معاشرت ها و … بین زن و شوهر اختلاف نظری ایجاد شد، زن از نظر شوهر پیروی کند مگر اینکه مجوز قانونی برای عدم اطاعت از شوهر وجود داشته باشد.

 

 

نشوز یعنی چه؟

ناشزه بودن در لغت به معنای ارتفاع و بلند شدن است. در اصطلاح حقوقی تمکین نکردن ( عدم تمکین ) نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی کند ناشزه نامیده می شود.

نکته ی مهم آن که نافرمانی زوج و عمل نکردن به وظایف زناشویی از ناحیه شوهر نیز در فقه اسلامی نشوز نامیده شده است. بنابراین نشوز تنها مختص زن نیست و در مورد شوهر هم قابلیت تحقق دارد. البته در حقوق امروز این واژ بیشتر برای نافرمانی زن به کار می رود.

 

 

نشوز و شقاق:

در رابطه با مفهوم نشوز در بند قبل توضیح دادیم. در فقه و حقوق واژه ی دیگری با نام شقاق وجود دارد. 

هرگاه نافرمانی و وظیفه نشناسی از هر دو طرف باشد، آن را شقاق می نامند.

اساسا تفاوت نشوز و شقاق همین است. در نشوز نافرمانی از جانب یکی از طرفین است. اما در شقاق هر دو طرف از وظایف خود در زندگی زناشویی تخلف می نمایند.

 

 

دادخواست الزام به تمکین:

هر گاه زن از انجام وظایف خود خودداری نماید، شوهر می تواند با تقدیم دادخواستی، الزام زن به تمکین را از دادگاه تقاضا نماید.

دادگاه پس از بررسی موضوع در صورتی که نشوز زن را احراز کند، حکم به الزام زن به تکین را صادر می نماید.

البته این حکم قابلیت اجرایی ندارد. یعنی دادگاه زن را به زور به منزل باز نمی گرداند.

اما فایده ی آن این است که مرد از پرداخت نفقه به زن معاف می شود.

و همچنین در صورت درخواست طلاق از سوی مرد، مرد موظف به پرداخت نصف اموال خود نیست.

در عمل، زنی که در منزل همسر خود سکونت دارد، ناشزه محسوب نمی شود .

زیرا ظاهر امر بر این است که با همسر خود نزدیکی دارد و در این خصوص دادگاه زن را به پزشکی قانونی نمی فرستد و همینکه زن بگوید من با همسرم زندگی می کنم و با او نزدیکی دارم کفایت می کند.

عدم تمکین بیشتر معطوف به موردی است که زن منزل مشترک را ترک کرده است که این امر نشانه ای بر عدم نزدیکی است.

 

 

اثبات نشوز زن:

در صورتی که مرد دعوای الزام به تمکین را علیه زن مطرح نماید، باید بتواند ادعای خود مبنی بر عدم تمکین زن را اثبات نماید.

در این راستا می تواند از دلایلی نظیر شهادت شهود  استفاده نماید.

همچنین ممکن است شوهر پیش از طرح دعوا، طی اظهارنامه ای از زن تقاضای تمکین کرده باشد و زن در پاسخ مطالبی را ابراز کرده باشد که نشان دهنده ی عدم تمکین وی باشد.

مثلا مرد در اظهارنامه از زن درخواست بازگشت به منزل داشته باشد و خانم در پاسخ اعلام کند که به علت کراهتی که از تو دارم به منزل باز نمی گردم.

در این موارد مرد می تواند به پاسخ مذکور استناد کند. این امکان وجود دارد که خود زن در جلسه ی دادرسی حضور یافته و اقرار به عدم تمکین نماید.

یکی دیگر از مواردی که عدم تمکین زن را اثبات می کند وجود امارات است. یعنی اوضاع و احوالی وجود داشته باشد که دلیل بر عدم تمکین باشند.  ترک منزل از سوی زن یکی از این نشانه ها است.

 

 

نشوز زوجه چه آثاری دارد؟

در صورت نشوز زن، مرد می تواند با مراجعه به دادگاه، الزام او را به تمکین تقاضا نماید.

در این موارد چنانچه زن برای عدم تمکین خود عذر موجهی نداشته باشد، دادگاه او را الزام به تمکین می نماید.

در این موارد با توجه به اینکه زن عذر موجهی برای نافرمانی خود ندارد، حق او بر نفقه ساقط می شود و دیگر شوهر تکلیفی به پرداخت نفقه ی او ندارد.

اما اگر زن برای عدم تمکین خود عذر موجهی داشته باشد، حق او بر نفقه ساقط نمی شود و شوهر همچنان وظیفه دارد نفقه ی زن را بپردازد.

 

 

 

مواردی که زن مجاز به عدم تمکین است:

در موارد زیر عدم تمکین زن از شوهر مجاز است و زن همچنان حق دریافت نفقه دارد:

  • ابتلای شوهر به امراض جنسی و مقاربتی
  • خوف ضرر بدنی، مالی و شرافتی برای زن
  • وجود حق تعیین مسکن برای زن
  • بیماری زن
  • استفاده از حق حبس
  • انجام واجبات شرعی مانند حج و روزه

 

 

ارتباط نشوز زن و مهریه:

عده ای تصور می کنند که در صورت عدم تمکین زن و اثبات ناشزه بودن او، به زن مهریه تعلق نمی گیرد.

در حالی که زن به مجرد عقد مالک مهریه می گردد و می تواند هر تصرفی در آن انجام دهد.

از جمله بدون نیاز به تمکین می تواند مهریه را از شوهر مطالبه نماید. بنابراین عدم تمکین زن وجب محرومیت او از دریافت مهریه نمی شود و زن همچنان مستحق دریافت مهریه خود می باشد.

در واقع عدم تمکین بدون عذر موجه حق زن بر نفقه را از بین می برد نه مهریه. 

 

ارتباط نشوز و نفقه:

نفقه عبارت است از همه ی نیاز های متعارف و متناسب با وضعیت زن از جمله مسکن، لباس، خوراک، دارو و … . در عقد ازدواج مرد مکلف به پرداخت نفقه ی همسر خود متناسب با شان او می باشد.

اما چنانچه زن از انجام وظایف زناشویی امتناع کند و در واقع ناشزه باشد، حق او بر نفقه ساقط می شود .

مرد می تواند نفقه ای نپردازد. در واقع نفقه فرع بر تمکین است و تا تمکین محقق نشود، برای زن نفقه ای متصور نیست.

همچنین در صورتی که زن از همسر خود تمکین کند و مرد با وجود داشتن توانایی مالی نفقه ی همسر خود را نپردازد، مرد به سه ماه و یک روز تا 5 ماه حبس محکوم می شود.

 

برای مطالعه ی بیشتر می توانید به مطلب نفقه ی زوجه در سایت مراجعه نمایید.

ارتباط نشوز و طلاق:

در نظام حقوق خانواده ایران طلاق از حقوق مرد است.

بنابراین مرد برای طلاق دادن همسر خود نیازی به اقامه ی دلیل ندارد و می تواند با پرداخت حقوق مالی همسر خود نسبت به طلاق او اقدام نماید.

بنابراین عدم تمکین زن اهمیتی چندانی در طلاق به درخواست مرد ندارد و مرد حتی در فرضی که همسرش از او تمکین می کند می تواند او را طلاق دهد.

اما در مواردی که زن ناشزه بخواهد از همسر خود طلاق بگیرد در صورتی که وکالت در طلاق نداشته باشد، باید بتواند عسر و حرج خود را اثبات نماید.

در غیر این صورت او می تواند با توجه به کراهتی که از شوهر دارد با پرداخت مالی کمتر، بیشتر یا معادل مهریه اش او را راضی به طلاق نماید.

نشوز مرد در قرآن:

با وجود آن که در حقوق امروزی اصطلاح ناشزه بودن بیشتر برای زن به کار می رود، اما در فقه اسلامی چنانچه مردی از انجام وظایف همسری خودداری نماید ناشزه محسوب می شود. 

مصادیق نشوز مرد عبارتند از: تعدی بر همسر، نپرداختن حقوق واجب از قبیل نفقه، امتناع از هم خوابی واجب، سوء معاشرت مرد. 

آثار نشوز مرد: 

اگر مرد به وظایف زناشویی خود در برابر همسرش عمل نکند زن می‌تواند به دادگاه مراجعه و او را ملزم به انجام وظایف خود کند.

از طرف دیگر در صورتی که عدم ایفای این وظایف از سوی مرد به نحوی باشد که موجب عسر و حرج زن گردد، زن می‌تواند با استناد به آن از دادگاه تقاضای طلاق نماید.

 

 

نظریه مشورتی در رابطه با ناشزه بودن مرد:

پرسش مطرح شده این است که آیا دعوای الزام به تمکین عام و خاص از سوی زوجه علیه زوج به علت تفرق جسمانی زوج و عدم مراجعه به منزل قابل استماع است ؟

مطابق نظریه شماره ۷/۹۸/۱۷۰۷ مورخ ۱۳۹۹/۲/۶ «نظر به این که بر خلاف صدور حکم مبنی بر نشوز زوجه که دارای آثار مستقیم از جمله سقوط حق نفقه می باشد؛ بر صدور حکم مبنی بر نشوز زوج اثر مستقیم بار نیست و قیاس زوجین با یکدیگر ؛ قیاس مع الفارق است ؛

از سوی دیگر مفروض آن است زوجه بدون اخذ رأی مبنی بر محکومیت زوج به تمکین می تواند دعوای الزام وی به طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از عدم رعایت تکالیف شرعی و قانونی را مطرح کند و به عبارتی با فرض ثبوت نشوز زوج اثر خاصی بر این دعوا متصور نیست لذا دعوای یاد شده قابل پذیرش به نظر نمی رسد.»

 

 

 جهت مشاوره با وکیل خانواده با ما در ارتباط باشید. 22350512

 

خانواده، در قوانین ایران تعریف مشخصی ندارد و قدیمی ترین و مهم ترین گروه اجتماعی است. چرا که یک گروه طبیعی است که از اغاز زندگی بشر وجود داشته است و بدون این نهاد، زندگی در اجتماع متصور نیست. در مقابل آن، وکیل خانواده در حقوق ایران امری است نو ظهور که نیاز آن ضروری است.

با مراجعه به دادگاه ها متوجه می شویم که حجم پرونده های مربوط به حقوق خانواده بسیار زیاد است.

به طور کلی بخش اعظمی از مراجعان وکلا را کسانی تشکیل می دهند که درگیر یک مشکل خانوادگی شده اند.

با توجه به پیچیدگی های مسایل حقوقی خانواده، وکیل باید در زمینه مورد نظر تخصص داشته باشد و در مورد امور خانوادگی باید به وکیل خانواده مراجعه شود. به این خاطر که وکیل خانواده امکان مشاوره تخصصی در زمینه حقوق خانواده را دارد و می تواند مراجع را به بهترین شیوه راهنمایی کند.

 
وکیل خانواده تهران

وکیل خانواده کیست؟

پرسش این است که وکیل خانواده چه کسی است؟ در ایران وکلا الزامی به کار در زمینه خاصی ندارند و هر وکیلی که پروانه وکالت داشته باشد می تواند در تمام موضوعات فعالیت کند. گروه وکلای آسا با توجه به حرفه ای بودن امر وکالت، موضوعات مربوط به خانواده را از طریق وکیل متخصص خانواده انجام می دهد. وکیل خانواده در موضوعاتی همچون شروط ضمن عقد، نامزدی و خسارات ناشی از بر هم زدن آن، طلاق، جهیزیه، مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت، تمکین و نشوز، حضانت و ملاقات طفل و….  قبول وکالت می نماید. پرونده های مربوط به حقوق خانواده بسته به اینکه در مورد چه موضوعی هستند، حق الوکاله و هزینه دادرسی متفاوتی دارند. وکلای تهران در موسسه حقوقی آسا، با توجه به شرایط پرونده شما  با پیشرفت کار و به صورت اقساطی حق الوکاله دریافت می کنند. دادگاه خانواده: کدام دادگاه برای رسیدگی به امور خانوادگی صلاحیت دارد؟ نظر به اهمیت نهاد خانواده و دعاوی مربوط به آن و حذف تشریفات اضافه دادرسی و رعایت جایگاه نهاد خانواده، در بسیاری از کشور ها دادگاه خانواده جهت رسیدگی به دعاوی خانوادگی تاسیس شده است. در ایران نیز به تبعیت از کشورهای مترقی دنیا، دادگاه های مخصوص جهت رسیدگی به موضوع خانواده وجود دارد. بنابراین رسیدگی به دعاوی خانواده، از نظر ذاتی در صلاحیت دادگاه خانواده می شود. در هر شهر با توجه به جمعیت  و وسعت آن، تعدادی دادگاه خانواده وجود دارد. و یا ممکن است در یک مجتمع قضایی، چند شعبه تخصصا به امر خانواده رسیدگی کنند.

حال از بین دادگاه های متعدد،  کدام دادگاه خانواده صالح به رسیدگی است؟

وکیل خانواده بیان می دارد: از نظر محلی، دادگاه خانواده ی محل اقامت خوانده ی دعوا، صالح است.

مگر در موردی که زن خواهان دعوا باشد و زن و مرد در یک استان سکونت نداشته باشند، که در این صورت زن می تواند دعوا را در دادگاه خانواده محل اقامت خود مطرح کند.

رسیدگی به برخی از پرونده های کوچک تر مانند جهیزیه و نفقه در صورتی که کمتر از 20 میلیون تومان ارزش مالی داشته باشند، در صلاحیت شورای حل اختلاف می باشد.

دادگاه خانواده به چه اموری رسیدگی می کنند؟
  1.  نامزدی و خسارات ناشی از برهم ‌ زدن آن.
  2. نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح
  3. شروط ضمن عقد نکاح
  4. ازدواج مجدد
  5. جهیزیه
  6. مهریه
  7. نفقه زوجه و اجرت ‌ المثل ایام زوجیت
  8. تمکین و نشوز
  9. طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن
  10. حضانت و ملاقات طفل
  11. نسب
  12. رشد، حجر و رفع آن
  13. ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان
  14. نفقه اقارب
  15. امور راجع به غایب مفقود ‌ الاثر
  16. سرپرستی کودکان بی ‌ سرپرست
  17. اهدای جنین
  18. تغییر جنسیت

سوالات متداول از وکیل خانواده:

بخش اعظمی از مراجعان، در خصوص مسائل زیر سوال می کنند:

شروط ضمن عقد چیست؟

در سند ازدواج، برخی شروط به صورت پیش فرض قرار گرفته اند. اما هیچ نیازی نیست که شما حتما همه ی آنها را امضاء کنید.

امضاء کردن شروط عقدنامه برای شما تعهد ایجاد می کند. پس بهتر است مواردی را بپذیرید که از عهده ی انجام آنها بر می آیید. مهم ترین این شروط عبارتند از:

  • شرط تنصیف اموال: بند الف عقدنامه، از این شرط نام می برد و همان شرط انتقال تا نصف دارایی است.

به موجب این شرط هرگاه مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد و طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار و وی نباشد، مرد باید تا نصف اموالی را که در دوران زندگی مشترک با زن به دست آورده به صورت بلاعوض به زن منتقل کند.

انتقال به صورت مجانی انجام می شود. یعنی مرد حق ندارد در مقابل از زن چیزی بگیرد.

  • وکالت بلاعزل طلاق برای زن: در عقدنامه 12 بند پیش بینی شده که در صورت وجود آنها به زن وکالت در طلاق داده می شود.

این بند با وکالت در طلاق مطلق متفاوت است و صرفا در صورتی که زن بتواند یکی از موارد ذیل را ثابت کند حق طلاق دارد:

  1. هرگاه شوهر به مدت 6 ماه به زن نفقه ندهد یا سایر واجبات مالی زن را نپردازد و امکان الزام او به پرداخت هم وجود نداشته باشد.
  2. سوء رفتار یا سوء معاشرت مرد به حدی که ادامه ی زندگی مشترک برای زن غیرقابل تحمل باشد.
  3. مرد مبتلا به بیماری صعب العلاج باشد، به گونه ای که ادامه ی زندگی مشترک برای زن خطرناک باشد.
  4. جنون مرد در مواردی که امکان فسخ ازدواج وجود ندارد.
  5. مرد دستور دادگاه را مبنی بر عدم اشتغال به شغلی که طبق نظر دادگاه مخالف مصلحت خانواده یا زن است، اجرا نکند.
  6. مرد با حکم قطعی دادگاه به 5 سال حبس یا بیشتر محکوم شود. یا به جزای نقدی محکوم شود، اما در اثر ناتوانی در پرداخت آن منجر به 5 سال بازداشت او شود. یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا به بازداشت شوهر به مدت 5 سال یا بیشتر منتهی شود. البته حکم مجازات باید در حل اجرا باشد.
  7. اعتیاد مرد به انواع مواد مخدر به گونه ای که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کند و ادامه ی زندگی برای زن دشوار باشد.
  8. مرد بدون عذر موجه زندگی خانوادگی را ترک کند. یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت نماید. تشخیص عذر موجه با دادگاه است.
  9. محکومیت قطعی مرد در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات که با حیثیت خانوادگی و شئونات زن مغایرت داشته باشد. تشخیص این مغایرت با دادگاه است.
  10. اگر زن بعد از 5 سال از شوهر خود به دلیل عقیم بودن او یا عوارض جسمانی دیگر صاحب فرزند نشود.
  11. اگر مرد مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه از تاریخ مراجعه زن به دادگاه پیدا نشود.
  12. مرد بدون رضایت همسر، همسر دیگری بگیرد یا به تشخیص دادگاه نتواند عدالت را بین آنها اجرا نماید.

جهت مشاوره با وکیل خانواده با ما در ارتباط باشید.

22350512

شروطی که می توانید به  عقدنامه اضافه کنید:

علاوه بر شروط بالا که به صورت پیش فرض در عقدنامه وجود دارد، شما می توانید موارد زیر را با توافق یکدیگر به عقد نامه اضافه نمایید:

  • حق تحصیل و حق اشتغال:

ادامه ی تحصیل حق طبیعی هر فردی است.

اما معمولا برای زن این نگرانی وجود دارد که شوهر مانع از ادامه ی تحصیل او شود.

بنابراین بعضی از زنان تمایل دارند شرطی در عقد نامه ذکر شود تا شوهر نتواند مانع ادامه ی تحصیل آنها شود. سعی کنید با مشورت یک وکیل بهترین عبارات را برای درج این شرط انتخاب کنید.

علاوه بر آن، مرد می تواند زن را در شرایطی از اشتغال منع کند. اگر شغل زن منافی مصلحت خانواده، حیثیت شوهر یا خود زن باشد، مرد می تواند زن را از اشتغال منع کند. بنابراین زن می تواند حق اشتغال را در عقدنامه درج کند.

  • حق خروج از کشور:

در حقوق ایران زنان تنها با اجازه ی شوهر خود می توانند از کشور خارج شوند.

این وضعیت برای بسیاری از زنان به خصوص ورزشکاران و هنرمندان مطلوب نیست.

بنابراین این تمایل برای زنان وجود دارد که به صورت قانونی، تصمیم گیری در این خصوص را خودشان بر عهده بگیرند. بهتر است در عقد نامه شرطی گنجانده شود و تصمیم گیری در خصوص خروج از کشور به هر مدت و هر مقصدی بر عهده ی خود زن قرار گیرد.

  • حق حضانت اطفال

مطابق قانون حمایت از خانواده حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن بر عهده ی پدر است.

اما ممکن است زوجین تمایل به توافق در این خصوص به شکل دیگری داشته باشند. بنابراین می توانند توافقات خود را در قالب یک شرط در عقدنامه بگنجانند. ا

لبته عده ای می گویند با توجه به اینکه در زمان توافق هنوز فرزندی وجود نداشته و مشخص نیست توافق در خصوص حضانت چه کسی انجام شده این شرط قابل ترتیب اثر نیست.

اما عده ای دیگر عقیده دارند می توان به این شرط ترتیب اثر داد چون قصد طرفین را در خصوص حضانت منعکس می کند.

  • حق تعیین مسکن:

مطابق قانون مدنی زن باید در منزلی زندگی کند که شوهر تعیین می کند.

یعنی اختیار تعیین مسکن با شوهر است. اما زن می تواند در عقدنامه ضمن یک شرط حق تعیین مسکن را دارا شود. به موجب این شرط اختیار تعیین منزل بر عهده ی زن قرار می گیرد .

  • تقسیم اموال پس از جدایی:

این شرط با شرط تنصیف اموال متفاوت است. با قرار دادن این شرط پس از جدایی اموال موجود بین زن و شوهر نصف می شود. بنابراین طلاق به درخواست زن باشد یا مرد فرقی ندارد. به علاوه هم اموال مرد و هم اموال زن مشمول این شرط قرار می گیرد.

  • حق طلاق برای زن (وکالت در طلاق):

در نظام حقوق خانواده ایران، ریاست خانواده بر عهده ی شوهر است.

همین باعث می شود که حق طلاق هم بر عهده ی مرد باشد.

اما در مواردی زن از جانب مرد وکیل در طلاق می شود. پس اشتباه است که بگوییم به زن حق طلاق داده شد. در واقع به زن وکالت در طلاق داده می شود.

اما موارد پیش بینی شده در عقدنامه که زن را وکیل در طلاق قرار می دهد، موارد محدودی است.

بنابراین بهتر است در دفتر اسناد رسمی یک وکالتنامه طلاق جداگانه و کامل تهیه کنید. توجه داشته باشید وکالت در طلاق بلاعزل باشد و ضمن آن به شما حق توکیل به غیر و حق اخذ وکیل دادگستری (وکیل خانواده) داده شده باشد. در غیر این صورت وکالت در طلاق دردی را دوا نمی کند.

جهت مطالعه بیشتر به مقاله حق طلاق زن مراجعه فرمایید.

نفقه زن:

منظور از نفقه برآورده کردن همه ی نیازهای متعارف و متناسب با شان و وضعیت زن است. نفقه شامل مسکن، لباس، غذا، هزینه های درمان و دارو و … است.

حتی اگر زن به دلایلی نیاز به خدمتگزار داشته باشد، مرد باید برای او فراهم نماید. پس مرد باید نیازهای متعارف همسر خود را برطرف سازد.

نکته ی مهم این است که  طبق قانون در پرداخت نفقه وضعیت زن ملاک قرار می گیرد.

به عبارتی توانمندی مرد در پرداخت نفقه شرط نیست. ممکن است شوهر فقیر و زن از خانواده ای ثروتمند باشد. در این صورت نفقه متناسب با شئونات زن پرداخت می شود و فقیر بودن مرد تاثیری در میزان نفقه زن ندارد.

ولی طبق رویه دادگاه ها، وضعیت مالی مرد نیز در محاسبه نفقه لحاظ می شود.

……شرایط دریافت نفقه……

مطابق قانون مدنی برای اینکه نفقه به زن تعلق بگیرد شرایطی باید وجود داشته باشد:

  • ازدواج زن و مرد دائم باشد. در ازدواج موقت به زن نفقه تعلق نمی گیرد. البته در ازدواج موقت می توان پرداخت نفقه به زن را شرط نمود.
  • در صورتی که زن بدون مانع مشروع از شوهر تمکین نکند، نفقه به او تعلق نمی گیرد. تمکین به معنای ادای وظایف زناشویی است.

مهریه:

مهریه مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می گردد و مرد ملزم به دادن آن به زن می شود.

یکی از سوالات متداولی که از وکیل خانواده در خصوص مهریه پرسیده می شود این است که:

آیا مهریه بیش از 110 سکه قابلیت وصول دارد؟

در قانون هیچ حداقل و حداکثری برای تعیین مهریه بیان نشده است.

بنابراین زن و مرد می توانند به هر میزان که می خواهند مهریه را تعیین کنند. اما مطابق قانون اگر مهریه تا 110 سکه و معادل آن باشد، در صورت مطالبه ی زن و عدم پرداخت از جانب شوهر، امکان حبس شوهر وجود دارد.

اما نسبت به مهریه بیش از این مقدار، دیگر نمی توان شوهر را حبس کرد و باید توانایی مالی شوهر اثبات شود تا بتوان مقدار بیش از 110 سکه را دریافت کرد.

آیا پدر شوهر مسول پرداخت مهریه است؟

برخی تصور می کنند که اگر شوهر نتواند مهریه را بپردازد، پدر شوهر مسئول پرداخت مهریه عروس خود خواهد بود.

در حالی که هر کس خود مسئول تعهداتی است که به عهده می گیرد. پس اینگونه نیست که اگر شوهر نتوانست مهریه را بپردازد، پدر شوهر مسئول پرداخت مهریه باشد.

تنها در صورتی می توان پرداخت مهریه را از پدر شوهر مطالبه کرد که پدر شوهر پرداخت مهریه از جانب پسر خود را ضمانت کرده باشد یا پرداخت مهریه را بر عهده گرفته باشد.

آیا پس از عقد می توان مهریه را افزایش داد؟

خیر. پس از وقوع عقد، نمی توان در مهریه تغییری ایجاد کرد. پس نه امکان کاهش مهریه وجود دارد نه امکان افزایش آن.

 

اجرت المثل ایام زوجیت:

قانونا انجام کارهای خانه بر عهده ی زن نیست.

به همین دلیل زن با شرایطی می تواند اجرت المثل کارهایی را که در منزل شوهر انجام داده مطالبه کند. این شرایط عبارتند از:

  • زوجه کارهایی را انجام داده که شرعا به عهده ی او نبوده است.
  • در عرف به انجام آن کار مزد یا اجرت المثل تعلق گیرد.
  • کارها به درخواست شوهر انجام شده باشد.
  • زن قصد مجانی انجام دادن این کارها را نداشته باشد.

در صورت اثبات وجود این شرایط توسط دادگاه، اجرت المثل کارهای انجام شده توسط زن محاسبه شده و به او پرداخت می شود.

طلاق و انواع آن:

طلاق در لغت به معنای گشودن گره و رها کردن است.

در اصطلاح طلاق عبارت است از انحلال ازدواج دائم با شرایط و تشریفات خاص از جانب مرد. همان طور که مشخص است طلاق یکی از اختیارات مرد در نظام خانواده است.

مرد می تواند بدون رضایت زن، او را طلاق دهد. نکته ی بعدی اینکه طلاق فقط در ازدواج دائم وجود دارد. پس زن و شوهری که ازدواج موقت کرده اند، نمی توانند با طلاق ازدواج خود را منحل کنند. انواع طلاق عبارتند از:

  • طلاق رجعی یا طلاق به درخواست مرد: طلاقی است که با اراده ی مرد واقع می شود و مرد در دوران عده می تواند به زن و زندگی مشترک با او رجوع کند.

عده به مدت زمانی پس از انحلال ازدواج گفته می شود که در خلال آن زن نمی تواند مجددا ازدواج کند. اگر ازدواج با طلاق منحل شود، مدت عده سه ماه خواهد بود.

  • طلاق بائن: طلاقی است که مرد در دوران عده نمی تواند به همسر و زندگی مشترک رجوع کند. طلاق در موارد زیر بائن است:
  1. طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
  2. طلاق زن یائسه.
  3. سومین طلاقی که پس از سه وصلت متوالی به عمل می آید. همان سه طلاقه که در عرف گفته می شود.
  4. طلاق خلع و مبارات تا زمانی که زن به عوض رجوع نکرده باشد.
  • طلاق خُلع: آن است که زن به خاطر کراهتی که از شوهرش دارد، مالی به شوهر می دهد تا او را طلاق دهد. مالی که زن به شوهر برای طلاق می دهد، عوض نام دارد. این عوض می تواند به اندازه ی مهریه زن، بیشتر یا کمتر از آن باشد. طلاق خلع نوعی طلاق بائن است و با توافق زن و شوهر انجام می شود.
  • طلاق مبارات: طلاقی است که طرفین از هم کراهت دارند و هیچ یک حاضر به ادامه ی زندگی مشترک نیستند. در این صورت هم زن می تواند با دادن مالی، شوهر را راضی به طلاق کند. اما عوض نمی تواند از مهریه زن بیشتر باشد. زیرا نارضایتی از جانب دو طرف است. طلاق مبارات از نوع طلاق بائن و توافقی است.

موارد طلاق به درخواست زن:

  1. با توجه به ماده ی 1130 قانون مدنی، در صورتی که ادامه ی رابطه ی زوجیت برای زن موجب عسر و حرج باشد، زن می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. منظور از عسر و حرج، وجود وضعیتی است که ادامه ی زندگی زناشویی را برای زن با سختی همراه کند و تحمل آن وضعیت برای زن مشکل باشد.

برخی از مصادیق عسر و حرج عبارتند از:

  • مرد در طول یک سال، بدون عذر موجه به مدت 6 ماه متوالی یا نه ماه متناوب، زندگی خانوادگی را ترک کرده باشد.
  • شوهر به مشروبات الکلی یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و اعتیاد او به اساس زندگی مشترک خلل وارد نماید. در صورتی که مرد از ترک اعتیاد خودداری کند یا نتوان او را مجبور به ترک کرد و یا به تعهد خود مبنی بر ترک اعتیاد عمل نکند، زن می تواند از او طلاق بگیرد.
  • محکومیت قطعی شوهر به حبس 5 سال یا بیشتر
  • ضرب و شتم زن توسط شوهر یا هر نوع سوء رفتار مداوم مرد که ا توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
  • شوهر به بیماری صعب العلاج روانی یا جسمی مبتلا باشد و بیماری او زندگی مشترک را مختل کند.

البته توجه داشته باشید عسر حرج زن در مواردی غیر از آنچه گفته شد هم قابل احراز است. مثلا برقرار نکردن رابطه ی جنسی در حد متعارف با زن، می تواند یکی از مصادیق عسر و حرج او باشد.

  1. طبق ماده ی ۱۱۱۹ قانون مدنی ممکن است ضمن عقد ازدواج شرطی گذاشته شود که به موجب آن به زن وکالت در طلاق یا به زبان عرف، حق طلاق داده شود.

مثلا شرط نماییم، هرگاه شوهر، همسر دیگری اختیار کند، زن وکیل در طلاق خواهد بود.یعنی زن نماینده ی شوهر خود می شود تا طلاق را واقع کند.که در این مورد زن لازم است ثابت کند که همسرش ازدواج مجدد داشته است. در این مورد به صورت کامل در بخش شروط ضمن عقد توضیح دادیم.

  1. گاهی شوهر بدون هیچ شرطی در دفتر خانه ی اسناد رسمی، به همسر خود وکالت در طلاق می دهد. در این صورت زن می تواند هر زمان بخواهد با استفاده از وکالتنامه به دادگاه مراجعه نماید و از همسر خود طلاق بگیرد.
  2. اگر مردی بیش از چهار سال غایب مفقود الاثر باشد، همسر او می تواند تقاضای طلاق کند. منظور از غایب مفقو الاثر کسی است که برای مدت طولانی ناپدید شده و به هیچ وجه خبری از او در دست نیست.
  3. طبق ماده ی ۱۱۲۹ قانون مدنی، هر گاه شوهر نفقه ی همسر خود را پرداخت ننماید، و دادگاه هم نتواند او را مجبور به پرداخت نماید، دادگاه شوهر را مجبور به طلاق می کند.اگر شوهر توان پرداخت نفقه را نداشته باشد هم از همین ماده استفاده می شود.در این شرایط لازم است زن دادخواست نفقه دهد ، مرد محکوم به پرداخت نفقه شود ولی با این وجود وجود نفقه پرداخت نکند.

طلاق از سمت زن، بدون اغراق جز یکی از تخصصی ترین پرونده های خانواده است. پیشنهاد ما به شما این است که در این موارد از وکیل خانواده  تهران مشاوره  بگیرید.

طلاق توافقی:

همان طور که گفتیم، اگر زن و مرد هر دو از یکدیگر کراهت داشته باشند و هر دو خواهان پایان زندگی مشترک باشند، در این صورت طلاق آنها به صورت توافقی خواهد بود.

برخی تصور می کنند همان گونه که برای ثبت ازدواج خود می توانند به دفتر رسمی ازدواج مراجعه و ازدواج خود را ثبت کنند، در مورد طلاق توافقی هم می توانند به دفتر رسمی طلاق مراجعه کنند. این تصور اشتباه است.

دفاتر رسمی ازدواج و طلاق اجازه ی ثبت طلاق، بدون گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق را ندارند.

بنابراین در طلاق توافقی هم نیاز به مراجعه به دادگاه به ترتیب یاد شده می باشد. لازم به ذکر است اگر سردفتری بدون رای دادگاه اقدام به ثبت طلاق نماید، از اشتغال به سردفتری محروم خواهد شد.

البته در مواردی که زن از مرد وکالت رسمی برای طلاق دارد هم طلاق از نوع توافقی می باشد. در طلاق توافقی ممکن است زن تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد.

جهت مطالعه بیشتر صفر تا صد طلاق توافقی 

حضانت:

حضانت به معنای نگاهداشتن طفل، مواظبت و مراقبت از او و تنظیم روابط او با خارج است. در مورد حضانت طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مطابق قانون مادر تا 7 سالگی بر پدر اولویت دارد و پس از آن حضانت بر عهده ی پدر است.

البته دادگاه در تعیین مسئول حضانت مصلحت طفل را در نظر می گیرد. ممکن است کودکی 8 سال داشته باشد اما زندگی کردن او با پدرش سلامت او را به خطر بیندازد.

نگهداری فرزند به هر یک از پدر و مادر که سپرده شود، طرف دیگر حق دارد فرزند خود را ببیند و با او ملاقات داشته باشد.

اگر طلاق پدر و مادر به صورت توافقی باشد، باید در مورد نحوه ی ملاقات با طفل هم تصمیم گیری کنند.

بعد از طلاق، پرداخت نفقه ی فرزندان مشترک بر عهده ی پدر است. حتی در صورتی که حضانت فرزند با مادر باشد، باز هم پدر وظیفه دارد نفقه ی کودک را بپردازد.

اگر زوجین در خصوص میزان نفقه به توافق برسند، ان میزان ملاک خواهد بود.

ولی در صورت عدم توافق، نفقه ی طفل با توجه به سن، وضعیت و نیازهای روزمره ی او  توسط کارشناس دادگستری تعیین می شود.

نکته ی مهم اینکه دختر در سن 9 سال تمام قمری و پسر در سن 15 سال تمام قمری به بلوغ می رسد. در این سن از مدار حضانت خارج شده و خود می تواند تصمیم بگیرد که با چه کسی زندگی کند.

آیا داشتن وکیل خانواده الزامی است؟

پرونده های خانواده جز پرونده هایی نیست که الزام قانونی به وجود وکیل باشد. معمولا رویه عملی دادگاه ها در استنباط از قوانین و مقررات در جهت انطباق با مصادیق واقعی تا حدودی متفاوت است. بی تردید وکیل متخصص در زمینه خانواده که با رویه قضایی دادگاه ها و این دسته از امور آشنایی دارد می تواند راهکار های عملی در اختیار موکل بگذارد و مسیر  پیچیده دادرسی در محاکم را هموار کند.

اگر نیازمند وکیل خانواده تهران هستید، میتوانید با گروه وکلا آسا در ارتباط باشید.  ۲۲۳۵۰۵۱۲-۰۲۱