یکی از مهم ترین تصمیماتی که فرد در زندگی خویش می گیرد، ازدواج است. سند ازدواج و شروط ضمن عقد نکاح بسیاری از مسائل حقوقی زوجین را مشخص می کند. ازدواج اگر چه تاثیر بسیاری در زندگی عاطفی و اخلاقی ما می گذارد. اما تاثیر آن تنها منوط به همین زمینه ها نیست. ازدواج یک عقد است و برای افراد حق و تکلیف ایجاد می کند. حال این حق تکلیف می تواند از جانب قانون به افراد تحمیل شود یا افراد با توافق آنها را ایجاد کنند.
با این مقدمه، به بررسی شروط ضمن عقد ازدواج می‌پردازیم. با گروه وکلای آسا همراه باشید.
شروط ضمن عقد نکاح در سند ازدواج
در سند ازدواج یک سری شروط به صورت چاپی نوشته شده اند. این شروط چه چیزهایی هستند؟ در این مطلب کلیه شروط را برای شما شرح می دهیم.
بهترین وکیل در تهران اذعان می دارد که در قسمت شروط ضمن عقد نکاح و ازدواج، شرط تنصیف اموال و مواردی که زن حق طلاق دارد، به صورت چاپی در عقدنامه وجود دارد. اما طرفین میتوانند یک سری شروط را به دلخواه به سند ازدواج خود اضافه کنند. پس برخی از شروط تکمیلی هستند و توسط طرفین اضافه می شوند.
شرایط تحقق شروط ضمن عقد نکاح
سرور ثانی نژاد وکیل پایه یک دادگستری ذکر این نکته را الزامی می داند که ازدواج یک عقد است. پس در ضمن آن میتواند به نفع هر یک از طرفین شرطی را قرار داد. شما محدودتی برای شرط قرار دادن در سند ازدواج ندارید. اما از نظر قانون مدنی چهار مورد زیر نمی‌توانند به عنوان شرط ضمن عقد نکاح و ازدواج قرار گیرند:
- شرط نامقدور: شرطی که بین طرفین گذاشته می شود نباید نامقدور باشد. منظور شرطی است که افراد متعارف توان انجام آن را داشته باشند. مثلا ضمن عقد شرط شود شوهر مرده ای را زنده کند! این شرط باطل است اما به صحت و اعتبار عقد ازدواج خللی وارد نمی کند.
- شرط بی فایده: در عقد ازدواج و به طور کلی در هیچ عقدی نمی‌توان شرط بی‌فایده گذاشت. شرطی که زن و شوهر می گذارند نباید بی‌فایده باشد. منظور شرطی است که نفع و منفعت معقول نداشته باشد. مثلا شرط کنیم زن از تهران تا ورامین را پیاده برود. چنین شرطی باطل است اما باعث باطل شدن ازدواج نمی شود.
- شرط نامشروع: یعنی شرطی که مخالف نظم عمومی یا قوانین آمره باشد. مثلا زن شرط کند اگر مرد تا تاریخ معینی مهریه را نپردازد، زن حق فسخ ازدواج را داشته باشد یا عقد خود به خود از بین برود. چنین شرطی باطل است ولی عقد را باطل نمی کند.
- شرط خلاف ذات عقد: منظور شرطی است که با ذات ازدواج منافات داشته باشد. مثلا شرط کنیم در اثر ازدواج رابطه‌ی زوجیت ایجاد نشود و رابطه خواهر برادری شکل بگیرد! چنین شرطی نه تنها خود باطل است، بلکه عقد را هم باطل می کند.
بنابراین هر شروطی که در چهار دسته ی بالا قرار نگیرند، صحیح بوده و می توانند ضمن عقد ازدواج قرار بگیرند.
جهت دسترسی به راه های ارتباطی با وکیل متخصص کلیک کنید: سرور ثانی نژاد وکیل پایه یک دادگستری
انواع شروط ضمن عقد نکاح در سند ازدواج
در این بخش بر آنیم تا با راهنمایی بهترین وکیل خانم در تهران به بررسی انواع شروط شضمن عقد نکاح بپردازیم . به جهت آشنایی بهتر با این شروط هر کدام را به صورت کاملا جراگانه و مجزا بررسی می کنیم. با ما همراه باشید.
شرط تنصیف اموال به عنوان شروط ضمن عقد
این نوع از شروط ضمن عقت نکاح همان شرط انتقال تا نصف دارائی است. این اولین شرط عقدنامه است. بند الف عقدنامه، از این شرط نام می برد. به موجب این شرط هرگاه مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد و طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار و وی نباشد، مرد باید تا نصف اموالی را که در دوران زندگی مشترک با زن به دست آورده به صورت بلاعوض به زن منتقل کند. پس برای تحقق شرط تنصیف اموال همه ی شرایط زیر باید موجود باشند:
- مرد خواهان طلاق باشد.
- دلیل طلاق تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد.
- این شرط تنها نسبت به تا نصف اموالی که مرد در دوران زندگی مشترک با زن به دست آورده اجرا می شود. پس اولا اموالی که مرد از پیش از ازدواج داشته در بر نمی گیرد ثانیا دقیقا نصف اموال به زن منتقل نمی شود. بلکه از 1 درصد تا 50 درصد اموال ممکن است به زن منتقل شود و میزان آن را دادگاه تعیین می کند.
- انتقال به صورت بلاعوض انجام می شود. یعنی مرد حق ندارد در مقابل از زن چیزی بگیرد.
وکالت بلاعزل طلاق برای زن به عنوان شروط ضمن عقد
بهترین وکیل خانم در سعادت آباد ذکر این نکته را در مورد این مورد از شروط ضمن عقد نکاح الزامی می داند که در عقدنامه 12 بند پیش بینی می شود. در صورت وجود آنها به زن وکالت در طلاق داده می شود، این بند با وکالت در طلاق مطلق متفاوت است و صرفا در صورتی که زن بتواند یکی از موارد ذیل را ثابت کند حق طلاق دارد.
- عدم پرداخت نفقه: هرگاه شوهر به مدت 6 ماه به زن نفقه زوجه ندهد یا سایر واجبات مالی زن را نپردازد و امکان الزام او به پرداخت هم وجود نداشته باشد.
- سوء معاشرت مرد: سوء رفتار یا سوء معاشرت مرد به حدی که ادامه ی زندگی مشترک برای زن غیرقابل تحمل باشد.
- بیماری صعب العلاج: مرد مبتلا به بیماری صعب العلاج باشد، به گونه ای که ادامه ی زندگی مشترک برای زن خطرناک باشد.
- دیوانگی مرد: جنون مرد در مواردی که امکان فسخ ازدواج وجود ندارد.
- اشتغال به شغلی که مخالف با مصلحت خانواده است:
- محکومیت به حبس: مرد با حکم قطعی دادگاه به 5 سال حبس یا بیشتر محکوم شود. یا به جزای نقدی محکوم شود، اما در اثر ناتوانی در پرداخت آن منجر به 5 سال بازداشت او شود. یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا به بازداشت شوهر به مدت 5 سال یا بیشتر منتهی شود.
موارد دیگر برای اثبات حق طلاق
در ادامه بررسی وکالت بلاعزل طلاق برای زن به عنوان شروط ضمن عقد باید به موارد زیر برای اثبات حق طلاق ااشاره نماییم:
- اعتیاد: اعتیاد مرد به انواع مواد مخدر به گونه ای که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کند و ادامه ی زندگی برای زن دشوار باشد.
- ترک زندگی: مرد بدون عذر موجه زندگی خانوادگی را ترک کند. یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت نماید. تشخیص عذر موجه با دادگاه است.
- محکومیی که آبروی خانواده را ببرد.
- اگر زن بعد از 5 سال از شوهر خود به دلیل عقیم بودن او یا عوارض جسمانی دیگر صاحب فرزند نشود.
- مرد مفقود الاثر شود: اگر مرد مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه از تاریخ مراجعه زن به دادگاه پیدا نشود.
- ازدواج مجدد مرد: مرد بدون رضایت همسر، همسر دیگری بگیرد یا به تشخیص دادگاه نتواند عدالت را بین آنها اجرا نماید.
علاوه بر شروط بالا که به صورت پیش فرض در عقدنامه وجود دارد، شما می توانید موارد زیر را با توافق یکدیگر به عقد نامه اضافه نمایید
حق تحصیل و حق اشتغال به عنوان شروط ضمن عقد نکاح
ادامه ی تحصیل حق طبیعی هر فردی است.
اما معمولا برای زن این نگرانی وجود دارد که شوهر مانع از ادامه ی تحصیل آنها شود. بنابراین بعضی از زنان تمایل دارند شرطی در عقد نامه ذکر شود تا شوهر نتواند مانع ادامه ی تحصیل آنها شود. سعی کنید با مشورت یک وکیل بهترین عبارات را برای درج این شرط به عنوان شذوط ضمن عقد نکاح انتخاب کنید.
مرد می تواند زن را در شرایطی از اشتغال منع کند. اگر شغل زن منافی مصلحت خانواده، حیثیت شوهر یا خود زن باشد، مرد می تواند زن را از اشتغال منع کند. بنابراین زن می تواند حق اشتغال را در عقدنامه درج کند. می توانید نکات تکمیلی حق اشتغال زن را در سایت ما مطالعه کنید.
حق خروج از کشور به عنوان شروط ضمن عقد نکاح
در حقوق ایران زنان تنها با اجازه ی شوهر خود می توانند از کشور خارج شوند. این وضعیت برای بسیاری از زنان به خصوص ورزشکاران و هنرمندان مطلوب نیست. بنابراین این تمایل برای زنان وجود دارد که به صورت قانونی، تصمیم گیری در این خصوص را خودشان بر عهده بگیرند. بهتر است در عقد نامه شرطی با این عنوان به عنوان شزوط ضمن عقد نکاح گنجانده شود. زن می تواند در خصوص خروج از کشور به هر مدت و هر مقصدی خود تصمیم بگیرد. برای داشتن این حق لازم است وکالت جهت اخذ و تمدید گذرنامه از مرد گرفته شود.
حق حضانت به عنوان شروط ضمن عقد نکاح
مطابق قانون حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن بر عهده ی پدر است. اما ممکن است زوجین تمایل به توافق در این خصوص به شکل دیگری داشته باشند. بنابراین می توانند توافقات خود را در قالب یک شرط در شروط ضمن عقد نکاح در عقدنامه بگنجانند.
البته عده ای می گویند با توجه به اینکه در زمان توافق هنوز فرزندی وجود نداشته و مشخص نیست توافق در خصوص حضانت چه کسی انجام شده این شرط قابل ترتیب اثر نیست. اما عده ای دیگر عقیده دارند می توان به این شرط ترتیب اثر داد چون قصد طرفین را در خصوص حضانت نشان می دهد. در خصوص اسن شرط اختلاف نظر بین حقوق دانان وجود دارد.
حق تعیین مسکن به عنوان شروط ضمن عقد
مطابق قانون مدنی زن باید در منزلی زندگی کند که شوهر تعیین می کند. یعنی اختیار تعیین مسکن با شوهر است. اما زن می تواند در عقدنامه به عنوانه یکی از شروط ضمن عقد نکاح ، حق تعیین مسکن را دارا شود. به موجب این شرط اختیار تعیین منزل بر عهده ی زن قرار می گیرد.
تقسیم اموال پس از جدایی به عنوان شروط ضمن عقد نکاح
این شرط در بین شروط ضمن عقد نکاح با شرط تنصیف اموال متفاوت است. با قرار دادن این شرط پس از جدایی اموال موجود بین زن و شوهر نصف می شود. بنابراین طلاق به درخواست زن باشد یا مرد فرقی ندارد. به علاوه هم اموال مرد و هم اموال زن مشمول این شرط قرار می گیرد.
حق طلاق برای زن به عنوان شروط ضمن عقد نکاح
در نظام حقوق خانواده ایران، ریاست خانواده بر عهده ی شوهر است. همین باعث می شود که حق طلاق هم بر عهده ی مرد باشد. اما در مواردی زن از جانب مرد وکیل در طلاق می شود. پس اشتباه است که بگوییم به زن حق طلاق داده شد. در واقع به زن وکالت در طلاق داده می شود. اما موارد پیش بینی شده در عقدنامه که زن را وکیل در طلاق قرار می دهد، موارد محدودی است. بنابراین بهتر است در دفتر اسناد رسمی یک وکالتنامه طلاق جداگانه و کامل تهیه کنید.
به این ترتیب در مواردی که به هر دلیلی نمی توانید به زندگی مشترک ادامه دهید ، با استفاده از این وکالتنامه از زندگی مشترک خارج شوید. توجه داشته باشید وکالت در طلاق بلاعزل باشد و ضمن آن به شما حق توکیل به غیر و حق اخذ وکیل دادگستری داده شده باشد. در غیر این صورت وکالت در طلاق به عنوان شروط ضمن عقد نکاح دردی را دوا نمی کند.
ضمانت اجرای شروط ضمن عقد نکاح
برای اینکه ضمانت اجرای شروط ضمن عقد نکاح را بدانیم، اول لازم است بدانیم شرطی که صورت می گیرد چه نوع شرطی است. شروط ضمن عقد، در غالب یکی از موارد زیر قرار می گیرند:
- شرط صفت: یکی از طرفین وجود صفت خاصی را در طرف دیگر شرط کند. مثلا شرط شود که شغل آقا باید وکالت باشد. وکیل بودن یکی از اوصاف شوهر است. حال اگر مشخص شود که مرد وکیل نبوده و این صفت را ندارد، زن می تواند ازدواج را را فسخ کند.
- شرط نتیجه: یعنی نتیجه ی یک عقدی مثل وکالت ضمن عقد ازدواج شرط شود. مثلا شرط شود که ضمن عقد نکاح زن در وکیل در طلاق باشد. در مورد ضمانت اجرای تخلف از شرط نتیجه، برخی حقوقدانان عقیده دارند که می توان از متعهد مطالبه ی خسارت کرد.
- شرط فعل: یعنی بر یکی از طرفین انجام کار خاصی یا انجام ندادن کار خاصی شرط شود. در واقع به موجب شرط فعل یکی از طرفین تعهد می کند که کار مشخصی را انجام دهد یا انجام ندهد. مثلا بر شوهر شرط شود که در شهر معینی سکونت کنند. حال اگر مرد از این تعهد تخلف کند، زن باید الزام او را به انجام شرط بخواهد. اگر مرد از انجام شرط امتناع کند می توان از او مطالبه ی خسارت کرد.
متن کامل شروط ضمن عقد نکاح
متن شروط ضمن عقد نکاح دارای مواردی از قرار زیر است:
- الف) ضمن عقد نکاح زوجین شرط نمودند کلیه اموالی که زوج و زوجه در دوران زندگی زناشویی با یکدیگر به دست آورده اند به صورت مساوی بین آنها تقسیم گردد. اموالی که به هر یک از زوجین ارث می رسد، از شمول این شرط خارج می باشد.
- ب) ضمن عقد نکاح شرط شد که زوجه حق تحصیل در هر سن و هر مقطعی و با هر هزینه ای را در ایران یا خارج از کشور داشته باشد.
- پ) ضمن عقد نکاح شرط شد که زوجه حق اشتغال در هر شغلی را در هر شهری، در داخل یا خارج از کشور بدون منع زوج داشته باشد.
- ت) ضمن عقد نکاح شرط شد که زوجه حق تعیین مسکن در هر منطقه و شهری، ولو خارج از کشور را داشته باشد.
- ث) ضمن عقد نکاح شرط شد که حضانت فرزندان مشترک در هر سنی که باشند و با هر جنسیتی، تا زمان خروج طفل از مدار حضانت و رسیدن وی به سن بلوغ شرعی، با زوجه باشد.
به منظور مشاوره با وکلای مجموعه آسا تماس بگیرید: 02122350512 و 09124357415
آنچه در ادامه می خوانید پاسخ برخی از پرتکرارترین پرسش های کاربران و مراجعین است. از همراهی شما سپاسگزاریم.
شروط ضمن عقد نکاح در ازدواج موقت امکانپذیر است؟
در ازدواج موقت هم طرفین می توانند شروطی قرار دهند. از جملهشروط ضمن عقد نکاح می توان به این مورد اشاره نمود که به زن نفقه تعلق بگیرد. یا ازدواج موقت طرفین شرط شود. البته در ازدواج موقت امکان شرط ارث بری وجود ندارد. یعنی نمی توان شرط کرد که مرد از زن یا زن از مرد ارث ببرد.
تغییر شروط ضمن عقد نکاح ممکن است؟
آیا بعد از عقد می توان شروط ضمن عقد نکاح را تغییر داد؟
در پاسخ باید بگوییم که همان طور که توضیح دادیم، بعضی شروط به صورت چاپی در عقدنامه وجود دارد. اگر هر یک از زوجین شرط نوشته شده را قبول نداشته باشد، می تواند از امضای آن خودداری کند. به ترتیب می توان به جای آن شرط جایگزین قرار داد. مثلا زن و شوهر موافق شرط تنصیف اموال نیستند. به همین دلیل ذیل شرط فوق را امضاء نمی کنند و به جای آن شرطی را قرار می دهند که اموال هر دو پس از طلاق تقسیم شود.
اگر بعد از ازدواج طرفین تصمیم بگیرند که در شروط ضمن عقد تغییر ایجاد کنند، تکلیف چیست؟
شروط ضمن عقد نکاح یک توافق 2 جانبه است. که طرفین به خواست و اراده خود می توانند مجددا آن را تغییر دهند. در خصوص این شروطی که به نفع زن است (تقریبا اکثر شروط) رضایت زن به تنهایی برای عدول از آن کفایت میکند. در واقع زن با استفاده نکردن از این شروط از آن صرف نظر کرده است. طرفین با توافق یکدیگر نیز می توانند کلیه شروط را تغییر دهند. این تغییر می تواند در یک سند عادی (نوشته ای بین طرفین) باشد و یا در یکی از دفاتر اسناد رسمی صورت بگیرد.
آیا امضاء کردن شروط ضمن عقد نکاح اجباری است؟
برخی تصور می کنند که ملزم به امضای کلیه بندهای عقدنامه هستند. در حالی که چنین نیست. هر یک از طرفین می تواند از امضای شروط ضمن عقد نکاح امتناع کند و هیچ اجباری برای امضاء شروط وجود ندارد.به علاوه امضا نکردن شروط ضمن عقد باعث نمی شود که عقد ازدواج باطل شود.
متن وکالتنامه برای حق طلاق و خروج از کشور مطابق شروط ضمن عقد نکاح
در این بخش به منظور سخن پایانی و جمع بندی این بحث یک نمونه متن وکالتنامه برای حق طلاق و خروج از کشور مطابق شروط ضمن عقد نکاح را ارائه می دهیم.
مراجعه به کلیه دادگاه ها و مجتمع های قضایی خانواده و دادسراها و نیروی انتظامی و کلیه ادارات و تقدیم دادخواست به منظور مطلقه نمودن خود (وکیل) از قید زوجیت موکل به هر قسم طلاق اعم از بائن، رجعی، خلع یا مبارات و توافقی با هر شرط و قرار و به هر طریق اعم از اخذ مهریه و نفقه حال و معوقه، نحله و شرط تنصیف دارایی های حاصل شده در ایام زوجیت برای هر یک زوجین، یا بذل و بخشش و حق قبول بذل و یا بذل عین مهریه یا معادل یا کمتر و یا بیشتر از مهریه و با شرط درخواست و یا عدم درخواست اجرت المثل ایام زوجیت و با شرط ضمن العقد موضوع سند ازدواج شماره …… مورخ ………………. و غیره.
همچنین تقدیم دادخواست مربوطه در ارتباط با شروط ضمن عقد نکاح و مستند به موارد مندرج در متن این وکالتنامه با تطبیق به موارد مندرج در قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق و آئین نامه اجرائی آن و یا سایر قوانین و مقررات جاری و با حق:
از جمله موارد بسیار مهم در متن وکالت نامه
- تعیین و عقد قرارداد با وکلای دادگستری
- عزل و نصب و جایگزینی وکلای انتخابی
- انجام سایر تشریفات لازمه عمل وکالت با اسقاط حق عزل وکلای انتخابی
- تعیین داور
- اعتراض به تصمیمات و آراء داور
- حضور در جلسات مشاوره ، مددکاری و جلسات مددکاری بهزیستی
- اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق از مراکز مشاوره سازمان بهزیستی و انجام سایر تشریفات لازم جهت اخذ گواهی عدم امکان سازش
- امضا ذیل هرگونه برگه و فرم و صورت جلسه
- دفاع از انجام مورد وکالت با داشتن کلیه اختیارات مندرج در مادتین مربوطه در قانون آئین دادرسی مدنی
- تحویل گرفتن تمامی و یا بخشی از جهیزیه و امضای سند طلاق و ثبت دفتر و اصلاحیه های احتمالی آن و تادیه هزینه ها و دادن وکالت جهت اجرای صیغه شرعی طلاق ولو کرارا
- اسقاط حق واخواهی، حق تجدیدنظر خواهی و اسقاط فرجام خواهی و اسقاط اعاده دادرسی و حق تقاضای واخواهی، تجدیدنظر خواهی یا فرجام خواهی نسبت به آراء صادره
- اعاده دادرسی و انجام کلیه امور حقوقی لازمه مورد وکالت بدون استثناء با تمام اختیارات لازمه
- با حق مراجعه به اداره گذرنامه و اعلام رضایت موکل به خروج وکیل از کشور ولو بدفعات و به هر مدت و مقصد و اخذ گذرنامه ولو کرارا و تحصیل هر نوع مدرک و سند از مراجع ذی صلاح
- طی کلیه مراحل اداری و قضایی به نحوی که در هیچ موردی نیاز به حضور، امضاء و رضایت مجدد موکل نباشد.
- عهده دار حضانت فرزندان تا سن بلوغ شرعی و تعیین تکلیف فرزندان مشترک اعم از قبول یا رد سرپرستی و حضانت آنان و تعیین زمان ملاقات با فرزندان مشترک ، اخذ گذرنامه برای فرزندان مشترک و تمدید آنها و رفع ممنوع الخروجی گذرنامه فرزندان تا رسیدن به سن قانونی.
