شرایط تأمین خواسته برای توقیف اموال خوانده چیست؟ یکی از تدابیر احتیاطی است که به وسیله آن خواهان، عین خواسته ( آنچه را که می خواهد) یا معادل آن را از اموال خوانده تا پایان دادرسی به حیطه توقیف درآورده تا از نقل و انتقال آن جلوگیری نماید و طلب خود را وصول کند.
با گروه وکلای آسا همراه باشید تا شرایط و مراحل عملی تامین خواسته را به شما اطلاع دهیم.
رویه عملی تامین خواسته
جهت روشن شدن شرایط تامین خواسته لازم است ابتدا قانون را بررسی کنیم.
طبق ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی:
خواهان می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است .
در موارد زیر از دادگاه درخواست تأمین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:
1) دعوا مستند به سند رسمی باشد.
بر طبق ماده 1287 قانون مدنی: سند رسمی سندی است که:
در اداره ثبت اسناد و املاک،یا دفاتر اسناد رسمی،یا در نزد سایر مامورین رسمی در جدود صلاحیت آنها بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد.
آن دسته از اسناد عادی که اعتبار سند رسمی را دارند مشمول امتیاز سند رسمی که در بند الف ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی مشخص شده است، نمی باشند.
دادگاه مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر به درخواست خواهان بدون گرفتن تأمین از وی نسبت به صدور قرار تأمین خواسته اقدام کند.
2) خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد؛
یعنی مال در وضعیتی باشد که هر لحظه بیم آن می رود که از دست برود.
ماده 952 قانون مدنی مدنی: “تفریط عبارت است از ترک عملی که به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیر لازم است.”
ادعای اعمالی که سبب تضییع یا تفریط خواسته می‌شود با هر دلیلی، از جمله شهادت شهود، تحقیق محلی، معاینه محل و امارات قابل اثبات است.
3) در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.
مصادیق اوراق تجاری واخواست شده (چک ظرف 15 روز و سفته ظرف 10 روز از تاریخ سررسید )، برات، سفته و چک می باشد.
در فرضی که مستند دعوا، سند رسمی یا چک و سفته واخواست باشد، توقیف اموال بی قید و شرط انجام می شود. و اگر چک و سفته در مهلت قانونی واخواست نشوند، خواهان توقیف اموال باید خسارت احتمالی نزد دادگاه سپرده کند.
-
برات:
طبق ماده 292 قانون تجارت:
پس از اقامه دعوا، محکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تأدیه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به عنوان تأمین توقیف نماید.
مواد 223 تا 306 قانون تجارت به مقررات راجع به برات اختصاص دارد.
سفته سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید.
مقررات راجع به سفته در مواد ۳۰۷ تا ۳۰۹ قانون تجارت صحبت می کند.
با توجه به ماده ۳۰۹ قانون تجارت، تمام مقررات راجع به بروات تجارتی، از جمله حقوق و وظایف دارنده برات و اعتراض (واخواست) در مورد سفته نیز لازم‌الاجرا است.
-
چک:
چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار نماید.
مواد مربوط به چک در مواد 310 تا 319 صحبت می کند.
4) خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد.
یکی دیگر از مواردی که در شرایط تامین خواسته لازم است بدانید ، پرداخت خسارت به صندوق دادگستری است.
در صورتی که خواسته مستند به سند رسمی نباشد ، برای تامین خواسته لازم است خسارت احتمالی به دادگاه سپرده شود.
تعیین خسارت احتمالی، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می پذیرد. معمولا حدود 20 درصد از خواسته است.
میزان دقیقی برای خسارت احتمالی وجود ندارد و این امر در اختیار قاضی است.
صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.
در موارد زیر خوانده نمی تواند برای تامین خسارات احتمالی خود تقاضای تامین نماید:
- در دعاوی که مستند آنها چک، سفته یا برات باشد.
- در دعاوی مستند به اسناد رسمی.
- دعاوی علیه متوقف.
شرایط صدور قرار تأمین خواسته چیست؟
1) خواسته باید قطعی باشد؛ یعنی حق مورد ادعای متقاضی باید قطعیت داشته و قابل مطالبه باشد و تحقق وجود آن موقوف به وقوع یا عدم وقوع حادثه ای درآینده نباشد.
- نسبت به طلب یا مال معینی که هنوز موعد تسلیم آن نرسیده است، در صورتی که حق مستند به سند رسمی و در معرض تضییع یا تفریط باشد، می توان درخواست تامین نمود.
2) میزان خواسته باید معلوم یا عین معین باشد؛ مالی باشد که مستقیماً قابل ارزیابی به پول باشد.
3) صدور قرار تأمین به درخواست خواهان یا نماینده او نیاز دارد؛ پس درخواست کننده باید نفع، سمت و اهلیت قانونی داشته باشد.
- نمی توان از قرار تامین تجدید نظر خواهی کرد، اما قابل اعتراض در همان دادگاه است.
آثار قرار تأمین خواسته چیست؟
- در مورد خواهان: در مقابل سایر طلبکاران حق تقدم برای خواهان ایجاد می‌شود و مال از تضییع مصون می‌ماند.
به این مفهموم که اگر چند طلبکار وجود داشته باشد، طلبکاری که مال را توقیف کرده است در الویت قرار دارد.
- در مورد خوانده: هرگونه نقل و انتقال نسبت به عین اعم از منقول یا غیرمنقول توقیفی ممنوع است. این اثر حتمی است. اما اثر احتمالی آن استحقاق خوانده برای مطالبه خسارت ناشی از اجرای قرار تأمین خواسته است.
- در مورد ثالث: شخص ثالث که مال مورد درخواست تأمین نزد او می باشد حق انتقال و تهاتر آن مال را ندارد.
مثلا اگر خواهان برای تامین خواسته خود ، وجه ودیعه خوانده را نزد مالکش توقیف کند، مالک نمی تواند آن وجه را به خوانده و یا هر شخص دیگری انتقال دهد. حتی نمی تواند به عنوان طلب خود آن را بردارد.
خواندهی دعوا می تواند به ازای مالی که توقیف است، وجه نقد به صندوق دادگستری بسپارد. یا تقاضای تبدیل مال توقیف شده را به مالی دیگر در صورت وجود شرایط نماید .
نمونه قرار تامین خواسته
خواندهی دعوا در چه صورتی می تواند تقاضای تامین نماید؟
1) برای تادیه خسارات ناشی از هزینه دادرسی.
2) برای تادیه حق الوکاله که خواهان ممکن است محکوم شود.
تامین خواسته قبل از ابلاغ:
-در مواردی که ابلاغ فوری ممکن نباشد و تاخیر اجرا باعث تضییع یا تفریط خواسته گردد، ابتدا قرار تامین اجرا و سپس ابلاغ می شود.
-خواهان می تواند درخواست تامین خواسته قبل از ابلاغ به خواندهی دعوا را نیز بگیرد. در این صورت دادگاه می تواند قبل از ابلاغ به خوانده، دستور توقیف اموال او را بدهد.
از کدام دادگاه می توان درخواست تامین خواسته نمود؟
درخواست تامین از دادگاهی می شود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.
در صورتی که درخواست تامین باشد:
- مدیر دفتر مکلف است پرونده را فوری به نظر دادگاه برساند. زیرا تامین خواسته فوری است.
- دادگاه بدون اخطار به طرف، به دلایل درخواست کننده رسیدگی می کند.
- سپس قرار تامین صادر می کند یا آن را رد می نماید.
ابلاغ قرار تامین خواسته به خواندهی دعوا:
در شرایط تامین خواسته لازم است بدانید:
- قرار تامین باید فوری به خواندهی دعوا ابلاغ شود. سپس اجرا شود.
- او می تواند ظرف ده روز به قرار اعتراض نماید.
- دادگاه در اولین جلسه به اعتراض رسیدگی نموده و نسبت به آن تعیین تکلیف می نماید.
- در مواردی که ابلاغ فوری ممکن نباشد و تاخیر اجرا باعث تضییع یا تفریط خواسته گردد، ابتدا قرار تامین اجرا و سپس ابلاغ می شود.
- خواهان می تواند درخواست تامین خواسته قبل از ابلاغ به خواندهی دعوا را نیز دارا باشد. در این صورت دادگاه می تواند قبل از ابلاغ به خوانده، دستور توقیف اموال او را بدهد.
چه زمانی از قرار تامین خواسته رفع اثر می گردد؟
1) در صورتی که علیه خواهان حکم قطعی صادر شود، به این معنا که خواسته خواهان را دادگاه نپذیرد و به هر نحوی رای به نفع او صادر نشود.
2)خواهان دعوا یا دادخواست خود را مسترد نماید. در اینصورت تامین خود به خود مرتفع می گردد.
3) در صورت از بین رفتن موجباتی که به خاطر آن ها درخواست تأمین شد؛ در اینصورت دادگاه قرار رفع تامین خواهد داد.
4) در صورتی که خواهان تا 10 روز از تاریخ صدور قرار تأمین خواسته نسبت به اصل دعوا دادخواست ندهد، در این مورد دادگاه به درخواست خواندهی دعوا، قرار تامین را لغو می کند.
چه اموالی را در تامین خواسته می توان توقیف نمود؟
اموالی که در قالب تامین خواسته میتوان توقیف کرد عبارتند از :
– اموال غیر منقول که ثبت باشد. (زمین ، ملک و آپارتمان)
– موجودی حساب بانکی
– خودرو و هر نوع مال منقول
– اموال و وجوهی که نزد ثالث بوده و متعلق به طرف دعواست.
– سهام شرکتها و هر نوع اوراق بهادار
– و سایر موارد
ممنوع الخروجی در تامین خواسته:
ممنوع الخروجی محکوم علیه با توجه به تبصره ماده 19 قانون نجوه اجرا محکومیت های مالی درخصوص تامین خواسته اجرا نمی شود،
لذا تا زمانی که حکم مرجع قضایی قطعی نشده باشد، نمی توان محکوم علیه را ممنوع الخروج نمود.
هزینه دادرسی در تامین خواسته:
از جمله شرایط تامین خواسته ، پرداخت هزینه دادرسی آن است.
هزینه دادرسی تأمین خواسته مطابق دعاوی غیر مالی است و حدودأ از چهل هزار تومان تا صد و هشتاد هزار تومان می باشد.
جهت مشاوره با وکیل حقوقی با ما تماس بگیرید.22350512 و 26766919
